تن ابنیه تاریخی اصفهان از ترک های فرونشست زمین درد می‌کند
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، ما از قرن‌ها قبل به ظاهرسازی و «یک‌روزه‌بینی» عادت کرده‌ایم و بیشتر به فکر تامین آسایش لحظه‌ای خود بوده‌ایم، اگرچه پیشینیان ما ساختمان‌ها و پل‌ها را به گونه‌ای می‌ساختند که با گذشت قرن‌ها هنوز استوار است، اما فرونشست زمین این ستون‌های استوار را مخفیانه رو به سستی می‌کشاند، آسیب‌های متاثر از پدیده فرونشست بر پیکره آثار تاریخی در هفته‌های گذشته بازتاب گسترده‌ای داشته؛ اما این مساله مانند مترو و سالن اجلاس نیست که مردم برایش صبوری به خرج دهند.
بالاخره روزی می‌رسد که اصفهان شاهد روزهای اوج خود و حضور گردشگران خارجی خواهد بود، اما گردشگران قرار است با چه آثاری روبه‌رو شوند؟ آثار تاریخی که ترک حاصل از نشست، نقش و نگارشان را به هم ریخته و سازه را رو به سستی میبرد؟ فرونشستی که حتی شکاف‌های ناشی از آن را می‌توان در گوکل مپس هم دید.
در پی مطالبه‌گری‌های مردمی که هفته‌های گذشته از نمایندگان مجلس، درباره پدیده فرونشست و آسیب‌های متاثر از آن بر ابنیه و پل‌های تاریخی شهر اصفهان بوده و بازتابی که در فضای مجازی داشته است، بر آن شدیم به این موضوع که طی سال‌های اخیر گاها در صدر خبر‌های استان قرار گرفته و مسؤولان در هر زمانی با تایید یا رد آن ، اظهاراتی داشته اند بپردازیم .پدیده ای که دیگر استان وشهر اصفهان را در بر ندارد وبر استان‌های هم جوار هم اثراتش را در دیگر ابعاد گذاشته است.
شاید این پدیده را دیگر نباید مسأله استان و شهر اصفهان پنداشت و آن را موضوعی ملی که مسوؤلان کشوری بایستی به آن ورود پیدا کنند قلمداد کنیم از همین رو این پدیده را از نگاه مسوؤلان در ادوار گذشته و همچنین از زبان مسوؤلان فعلی بررسی کرده‌ایم.
فرونشست زمین یا بیماری سرطانی
به عقیده رضا اسلامی مدیرکل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان اصفهان فرونشست زمین در اصفهان همانند یک بیمار سرطانی، در حال پیشروی است و اگر جلوی آن گرفته نشود، تمام اصفهان درگیر آن خواهد شد، امروز حتی ترکهای فرونشست زمین در ساختمان اتاق بازرگانی اصفهان خود را نشان داده است.
وی ادامه داد: یک بنا هر چقدر هم که اصولی ساخته شده باشد، مگر چقدر می‌تواند مقاومت کند؟ حداکثر تاب‌آوری یک ساختمان با پی گسترده، ۵ سانتی‌متر است، در حالی که در برخی از مناطق نرخ فرونشست ۳ برابر نرخ معمول است و بنا هرچقدر محکم ساخته شده باشد، آسیب خواهد دید. مگر آنکه ساختمان‌هایی مثل پل شهرستان روی سنگ‌بستر ساخته شوند.
مدیرکل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان درباره گستردگی فرونشست در میدان نقش‌جهان، گفت: اگر با ادامه روند فعلی آب به کف آبخوان برسد، میدان نقش‌جهان ۴۶ سانتی‌متر فرونشست غیرمتقارن خواهد داشت.
وی با تاکید بر اینکه تنها کاهش سرعت فرونشست، باز بودن جریان دائمی زاینده‌رود است، خاطرنشان کرد: سازه‌هایی که در بستر زاینده‌رود مثل سی‌وسه پل، پل خواجو، پل چوبی و … به شکلی بنا شده‌اند که همیشه باید آب در جریان باشد از همین رو وقتی که جریان آب را قطع و وصل می‌شود، رس‌های موجود در خاک بر اثر آبگیری باد کرده و با قطع شدن جریان آب باز فشرده می‌شود و این اتفاق خودش به سازه فشار وارد می‌کند. علاوه بر آن زمین در حال فرونشست است و به صورت قائم نیز به سازه‌ها فشار وارد می‌کند و بنا ترک می‌خورد.
اسلامی اذعان داشت: زمانی که چشمه‌ها خشک و مرگ آبخوان فرا برسد، سرعت فرونشست کاهش پیدا خواهد کرد. در آن صورت می‌توانند بستر زاینده‌رود را آسفالت کنند تا حداقل گرد و خاک مردم را بیمار نکند، اما الان زاینده‌رود هنوز خاصیت باروری دارد و اگر به صورت پایدار جریان یابد، می‌تواند آبخوان را تغذیه کند و سرعت فرونشست کاهش یابد، البته برای این اتفاق باید خروجی آبخوان را کاهش دهیم و آبی برداشت نشود.
دغدغه‌مندی مسؤولان کشوری و دولتمردان نسبت به آثار فرونشست بر آثار تمدنی
سال 95 بود که عبدالرسول جان‌نثاری، رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی وقت شورای اسلامی شهر اصفهان در مصاحبه پیرامون معضل قطع جریان دائم زاینده‌رود گفته بود که در حال حاضر با قطع جریان زاینده‌رود، فرونشست و ویرانی، این آثار تمدنی را تهدید می‌کند و در همین خصوص مرحوم فریدون اله‌یاری مدیرکل وقت میراث فرهنگی استان، در میزگرد تخصصی نشست علمی مقاوم سازی و پایش سازه‌های تاریخی که در دانشگاه اصفهان برگزار شده بود، به دغدغه میراث فرهنگی در حفاظت از آثار تاریخی اشاره کرد و گفت: در اصفهان با خطر فرونشست زمین حاصل از خشکسالی مواجه هستیم که در این زمینه نیازمند پژوهش‌های علمی و متقن در زمینه خطر فرونشست زمین در بافت‌های تاریخی حاصل از خشکسالی هستیم و یک‌سال از صحبت‌های رئیس وقت میراث اصفهان می‌گذرد که در جمع خبرنگاران، کج شدن دیواره‌های سی‌وسه پل را مربوط به زمان‌های گذشته دانست.
با توجه به بروز احتمال فرو نشست زمین حاصل از خشکسالی طولانی مدت زاینده‌رود، بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد درحال حاضر هیچ‌گونه شکستی بر بدنه و پایه‌های پل در طبقه زیرین سی‌وسه پل مشاهده نشده است.
به دلیل نگرانی‌های رئیس وقت میراث از تداوم خشکسالی و قطع جریان زاینده‌رود که تهدیدی جدی برای پل‌های تاریخی اصفهان به حساب می‌آمد، میراث اصفهان با همکاری سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری، کمیته پایش پل‌های تاریخی اصفهان تشکیل داد.
همچنین سید احمد حسینی‌نیا، معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان در 5 آذر 98 گفته بود: موضوع فرونشست زمین حائز اهمیت است به طوری که در محافل علمی و پژوهش‌ها از فرونشست زمین به عنوان زلزله خاموش یاد می‌شود؛ بنابراین این خطر جدی باید به نحو مقتضی مدیریت شود، یکی از خروجی‌های بسیار مهم این پروژه ارائه یک شناخت دقیق جهت برنامه‌ریزی اقدامات لازم در راستای حفاظت از میراث فرهنگی، تاریخی و سرمایه ملی شهر اصفهان است.
وی با بیان اینکه فرونشست در شهر اصفهان به خصوص به دلیل کم آبی موضوعی است که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است، تصریح می‌کند: لایحه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای با تاکید بر فرونشست زمین سال ۹۵ به شورای اسلامی شهر اصفهان ارسال، در کمیسیون‌های مختلف شورا از جمله کمیسیون شهرسازی، عمران و معماری بررسی کارشناسی انجام و در کمیسیون تلفیق تایید و اجرای آن سال ۹۶ در صحن علنی شورا مصوب شد.
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان می‌افزاید: پس از آن در تامین اعتبار پروژه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای به وجود آمد و اجرای آن به تعویق افتاد، اما خوشبختانه در حال حاضر از طرح سر گرفته شده و با همکاری معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی و معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان جلساتی با حضور نمایندگان دانشگاه اصفهان تشکیل شده و طرح در مرحله انعقاد قرارداد است.
وی با اشاره به خروجی‌های پروژه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای، اظهارمی‌کند: با اجرای پروژه طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای مشکلات شهر اصفهان از جمله خشکی زاینده‌رود و خشکسالی‌ها که باعث فرونشست زمین شده و در محدوده‌های شهر که فرونشست زمین احصاء شده و تبعات جانی و مالی برای مردم به همراه دارد و از سوی دیگر مشکلاتی که برای دستگاه‌های خدمت‌رسان اتفاق می‌افتد، شناسایی دقیق محدوده‌ها و پهنه‌های در محدوده خطر انجام خواهد شد.
حسینی‌نیا تاکید می‌کند: باید تجزیه و تحلیل اطلاعات انجام شود تا محرز شود در کدام محدوده‌های شهر فرونشست زمین وجود دارد و البته پس از به دست آمدن این خروجی‌ها، حوزه‌های سیاست‌گذار، تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر بر اساس نقشه‌های پهنه‌بندی که از پروژه استخراج می‌شود، با راهبردهای شهرسازی و معماری و معیارها، شهر را در مقابله با این بحران مقاوم و کمک می‌کند مردم از نظر اقتصادی و جانی با مشکل مواجه نشوند.
وی خاطرنشان می‌کند: طرح جامع ریزپهنه‌بندی و مدیریت ریسک لرزه‌ای، نقشه‌راهی برای دستگاه‌ها و ارگان‌های خدمت‌رسان در حوزه مدیریت شهری خواهد بود و از سوی دیگر بر مبنای آن برنامه‌ریزی‌ها به صورت علمی انجام می‌شود و خروجی آن می‌تواند در تمام پروژه‌های آینده شهر از جمله برنامه جامع شهر اصفهان با رویکرد نوین و بلندمرتبه‌سازی‌ها بسیار تاثیرگذار و نقشه راه توسعه آینده شهر اصفهان باشد.
تن ابنیه تاریخی اصفهان از ترکهای فرونشست زمین درد می‌کند
حالا با گذشت چند سال از وعده تشکیل کمیته پایش پل‌ها و مشاهده نمودهایی از فرو نشست وترک در پل ها وسایر بنا های تاریخی شهر اصفهان و اذعان مسؤولان وقت میراث فرهنگی بر پژوهش‌های علمی و متقن در زمینه خطر فرو نشست زمین در بافت‌های تاریخی حاصل از خشکسالی، سازمان میراث فرهنگی چه تدابیر و طرح‌هایی را برای حفظ ابنیه تاریخی به خصوص پل‌ها ارائه داده است؟ آیا در طول این مدت، مطالعات و پژوهش‌ها در رابطه با فرونشست در اصفهان انجام گرفته است و چه نتایج و ثمرات اجرایی به همراه داشته است؟
این سوال در حالی مطرح است که چندی پیش مسعود شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با هشدار درباره تأثیر فرونشست بر روی ساختمان‌ها و ابنیه فرهنگی و تاریخی اصفهان اظهار داشت: سازمان میراث فرهنگی مکلف است تا مطالعات لازم را با همکاری دانشگاه اصفهان و سازمان زمین‌شناسی درباره تاثیر فرونشست روی این سازه‌ها و اجرای طرح‌های علاج بخشی روی پل‌ها و سازه‌ها دنبال کند.
از تشکیل کمیته پایش پل ها تا هیأت علمی راهبردی میراث فرهنگی
خبرگزاری فارس به منظور پیگیری موضوع، با علی فصیحی مسؤول پایش پل‌های تاریخی اصفهان، قریب یک ماه پیش مجددا به گفت‌وگو پرداخت که وی در این خصوص اظهار داشت: در حال تشکیل هیأتی علمی_راهبردی مخصوص پل‌ها هستیم که در آن تعدادی از کارشناسان ارشد و متخصصان رشته‌های مختلف قرار داده شده‌اند تا بتوان در آن اقدامات مرمتی و پایش، به طور مرتب انجام شود.
وی درخصوص وظایف این هیأت علمی_ راهبردی توضیح داد: در حال طراحی و تدوین شرح وظایف و خدمات این هیأت هستیم، این هیأت نقش مشاور دارد و در کمک به بهبود وضعیت پل‌ها و تصمیم‌گیری‌هایی که در حوزه آسیب‌شناسی و مرمت می‌شود، ایجاد اجماع می‌کند.
هیچ اثری از فرونشست در پل‌های تاریخی نیست
فصیحی اذعان کرد: بالاخره یک اثر تاریخی، دائما در جریان فرسایش و آسیب‌های مختلف هست و مرتبا از طریق میراث فرهنگی رصد می‌شود و به افکار عمومی اطمینان می‌دهم که هیچ اثری از فرونشست در پل‌های تاریخی نمی‌بینیم.
این ادعای مسؤول پایش پل های تاریخی اصفهان ، در حالی مطرح می‌شود که ابوالفضل ابوترابی نماینده نجف‌آباد، تیران و کرون در مجلس شورای اسلامی با اشاره به خطر فرو نشست در اصفهان، یکی از جدی‌تری خطراتی که استان اصفهان با آن روبه‌رو است را بحران فرونشست زمین دانست که تاکنون در ابعاد مختلفی موجب خسارت به اصفهان شده است و اگر از آن غفلت شود، خسارت‌های بسیار بزرگتری ایجاد خواهدکرد و آرام آرام میراث تاریخی اصفهان از جمله پل‌ها و بناهای تاریخی را به نابودی می‌کشاند.
اما بهرام نادی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد در خصوص رسیدن ترک ها و آثار فرونشست زمین به منطقه مسکونی و بناها و پل های تاریخی اصفهان می‌گوید: طی هشت سال گذشته براساس جمع‌آوری اطلاعات حاصل از حفر بیش از ۲۵۰ گمانه شناسایی، چاه‌های آب و مطالعات ژئوفیزیک(مقاومت الکتریکی) و گزارش بررسی مدیریت بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی و در نهایت، تهیه مدل سه بعدی، عمق سنگ بستر دشت اصفهان برخوار مشخص شد که از حالت رخنمون (عمق سنگ بستر صفر) در دامنه‌های کوه‌هایی همچون کوه صفه تا عمق حداکثر ۲۸۰ متر در منطقه حبیب آباد متغیر است.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد توضیح می دهد: در مرحله بعدی خصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاک از جمله قابلیت تغییر شکل پذیری خاک تحت اثر بارگذاری به صورت آماری تعیین شد؛ احداث سازه و یا افت آب زیرزمینی مواردی از بارگذاری خاک است.
افت سطح آب های زیرزمینی در دشت اصفهان
وی با بیان اینکه اطلاعات مورد نیاز بعدی، تغییرات سطح آب زیرزمینی است که میزان بارگذاری به خاک و نرخ بارگذاری مشخص شود، اظهار می‌کند: بررسی سطح آب‌های زیرزمینی اصفهان از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۸ براساس آمار رسمی حاصل از پایش چاه‌های آب، نشان دهنده افت آب به میزان ۱۸ تا ۷۰ متر در مناطق مختلف دشت است.
نادی با تاکید بر اینکه فرونشست زمین تابعی از عمق سنگ بستر، نوع خاک و میزان افت آب است، توضیح داد: هر چه ضخامت خاک بر روی سنگ بستر بیشتر باشد، میزان فرونشست زمین ناشی از افت آب زیر زمینی بیشتر خواهد بود، نتایج حاصل از مدل‌های عددی براساس تمام اطلاعات فوق نشانگر میزان فرونشست براساس عمق آبرفت و میزان افت سطح آب زیرزمینی است.
میزان فرونشست در اصفهان بیش از توان تحمل سازه‌ها
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد تاکید می کند: باتوجه به اینکه عمق آبرفت در میدان نقش جهان برابر ۱۰۰ متر است و افت سطح آب زیرزمینی به دلیل برداشت های بی رویه، پتانسیل در این ناحیه تقریبا تا ۵۰ سانتی‌متر وجود دارد و این عدد بسیار بیشتر از توان تحمل تمام سازه‌های موجود در این منطقه است و براساس نتایج مدل سازی‌های انجام شده در آبرفت به ضخامت ۲۸۰ متری منطقه حبیب آباد اصفهان، پتانسیل فرونشست در این ناحیه تقریبا ۱۹۵ سانتی‌متر خواهد بود.
وی همچنین می‌افزاید: از سوی دیگر سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور حداکثر نرخ سالانه فرونشست دشت اصفهان را ۱۸.۴ سانتی‌متر اعلام کرده، در حالی‌که نشست مجاز برای ساختمان‌ها با پی منفرد و مصالح بنایی تقریبا ۲.۵ سانتی‌متر است و در خروجی‌های مدل سازی عددی و نتایج حاصل از اندازه گیری، میزان فرونشست حاکی از ارقام نشست بسیار بیش از مقادیر استاندارد در طراحی سازه‌ها است.
قطعا بناهای تاریخی آثار فرونشست را تجربه می‌کنند
نادی با بیان اینکه افت سطح آب های زیرزمینی سبب ایجاد فرونشست می‌شود، توضیح داد: البته ممکن است بخشی ترکهای سازه‌های تاریخی مربوط به سازه، انبساط و انقباض حرارتی و … باشد، اما قطعا تمام ساختمان‌ها از جمله بناهای تاریخی و پل‌های تاریخی اصفهان، آثار فرونشست زمین را تاکنون تجربه کرده‌اند و یا در آینده نیز مقادیر بیشتری از فرونشست را تجربه خواهند کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد نجف آباد تاکید می‌کند: به طور قطع اگر سطح آبخوان اصفهان پایین‌تر از این برود، ترکهای فرونشست دیگر به صورت ثابت باقی نمی مانند، بنابراین امروز بخشی از ترکهای موجود بر پل‌های تاریخی ناشی از افت آب است و با پیشروی فرونشست، بر تعداد این ترک‌ها اضافه خواهد شد.
وی می‌گوید: باید توجه داشت زندگی و حیات یک شهر اهمیت بسیار زیادی دارد و کاملا وابسته به وجود آب است که بناهای تاریخی و مسجد جزئی از هویت آن شهر است، آثار تاریخی، هویتی ارزنده از یک شهر زنده و پویا است با خالی کردن آب از آبخوان و مرگ تدریجی آبخوان، مثل خالی شدن خون از رگ‌ها، هویت نیز رنگ می بازند.
استقرار صنایع آب‌بر، اشتباه فاحش مدیریتی دهه‌های گذشته
عامل عمده‌ای دیگر در افزایش نرخ فرونشست زمین در اصفهان، قطع مستمر ورود آب رودخانه زاینده‌رود به محدوده شهر اصفهان و اراضی اطراف و تغذیه کم آبخوانهای منطقه است، این اقدام که معنی واقعی دستکاری در نظام تعادل‌بخش طبیعی است، به معنی واقعی کلمه، بر روند مخرب فرونشست زمین بویژه در محدوده شهر اصفهان و اطراف آن اثر فزاینده و شتابگرانه‌ای گذارده است.
ضرورت دارد تا با در نظر گرفتن مصالح کلی کشور و دید مدیریتی سرزمینی و حوضه‌ای و نه استانی، این رویه تغییر یابد که در غیر اینصورت باید پاسخگوی عدم زیست‌پذیری شهر اصفهان و اراضی اطراف آن باشیم.
با هدف مقابله با آثار سوء فرونشست زمین، محورهای اولویت‌دار و ضروری زیر بنظر نگارنده، لازم الاجرا هستند و ضرورت آن‌ها، برای اصفهان از هر اقدام دیگری بمراتب بیشتر است:
در وهله اول وزارت نیرو، باید شیوه مدیریت استانی را بر منابع آب سطحی به شیوه حوضه‌ای(مدیریت حوضه های آب ریز) همانند نظم و نسق علمی و پیشینی که وجود داشت، تغییر دهد.
این امر برای جریان منظم آب در زاینده رود و تغذیه آب‌های زیرزمینی در اطرف شهر اصفهان و جلوگیری از افت سطح آب و فرونشست زمین حیاتی است، همچنین وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه، باید در مصلوب المنفعه کردن چاه‌های غیر مجاز، سرعت و جدیت بیشتری داشته باشند.
همچنین ضرورت دارد، در میزان دبی استحصالی چاه‌های مجاز نیز بازنگری سرتاسری نموده و با نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌های آب، برداشت غیرمجاز از چاه‌های مجاز را کنترل کند، ضرورت دارد تا تعذیه آبخوانهای محدود شهر اصفهان، در بازه‌های زمانی مناسب سالانه، از طریق هدایت آب‌های سطحی به زیر زمین بطور مستمر دنبال شود.
وزارت جهادکشاورزی، باید کشاورزان و باغداران مسیر زاینده‌رود و اراضی اطراف شهر اصفهان را با حمایت‌ها و مدیریت خود، به استفاده از شیوه‌های مدرن آبیاری ترغیب کند، همچنین این نهاد باید در امر مدیریت کشت و زرع محصولات آب‌بر، مسؤولانه و فعالانه عمل کند.
نگرانی‌ها از موج جدید توسعه صنعتی در اصفهان
مهم‌ترین دلیل فرونشست در اصفهان از منظر محمد کوشافر، کارشناس خاک و از کوشندگان محیط زیست اصفهان، خشکی زاینده رود است که در این خصوص قبلا هشدار داده و گفته بود: با توجه به اطلس فرونشست اصفهان که از سوی سازمان نقشه برداری کشور در سال ۹۷ تهیه شده است، یکسری نقاط مهم روی نقشه فرونشست اصفهان خودنمایی می‌کند، از جمله پل‌های تاریخی و میدان نقش جهان که می‌توانند در معرض آسیب باشند، همچنین مکان‌هایی که سازه‌های سنگین دارند، به واسطه وزنشان می‌توانند تاثیر بیشتری داشته باشند و فرایند فرونشست را تسریع کنند.
از نگاه کوشافر مدل توسعه نه تنها در اصفهان که در ایران موجب شده است تا این اندازه فشار به منابع آبی اصفهان وارد شود، ممکن است توسعه صنعتی در استان‌های دیگر رخ داده باشد اما می‌توانیم نتایجش را در اصفهان ببینم، بنابراین مدل توسعه در اصفهان و البته در کشور به خصوص استان‌هایی که با اصفهان در ارتباط هستند موجب شده است تا اصفهان با مشکلات ناشی از برداشت‌های بی‌رویه آب با فرونشست مواجه باشد.
وی در ادامه می‌گوید: به طور کلی گفته شده است که در طرح انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان، قرار است آب برای صنعت بیاید، از طرفی می‌بینیم که صنعت روی پساب سرمایه‌گذاری زیادی می‌کند و پساب شهرهای اطراف را هم می‌خرد، همه این‌ها یک تذکر و هشدار است که این همه آب در اختیار صنعت، ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب به اضافه پساب، چه آینده‌ای را در توسعه اصفهان ترسیم می‌کند! این نگرانی وجود دارد که این انتقال آب باعث افزایش صنعت شود.
کوشافر یادآور شد: در رابطه با پساب یک نکته وجود دارد؛ زاینده‌رود یک حوضه بسته است، وقتی می‌گویند از پساب استفاده می‌کنیم باید گفت که از لحاظ کمی تغییر قابل مشاهده‌ای را ایجاد نمی‌کند، پساب چه در آب زیرزمینی و یا در رودخانه برود، به هر حال جزو بیلان حوزه زاینده‌رود است، بنابراین پساب و به اضافه حجم ۲۰۰ میلیون مترمکعبی که قرار است به اسم صنعت وارد اصفهان شود، این استنباط را برای ما به‌وجود می‌آورد که به احتمال، موج دیگری در توسعه صنعتی اصفهان خواهیم داشت.
وقتی حوزه زاینده‌رود فقیر می‌شود
منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفت‌وگویی یادآور شده است: طبق مطالعاتی که روی پهنه خشکسالی استان انجام شده، در ۱۰ سال گذشته، ۹۸ درصد از مساحت استان با شرایط خشکسالی مواجه است و امسال هم شرایط خاص خشکسالی را داریم، بارش‌ها در سرچشمه‌های آبی ۴۰ درصد نسبت به بلند مدت کاهش داشته است و حجم منابع آب سدهای استان به طور متوسط نسبت به بلند مدت ۵۳ درصد کاهش دارد.
این روند کاهش بارش، خشکسالی هیدرولوژیک، خشکسالی هواشناسی و خشکسالی ژئوهیدرولوژیک که اثرش کاهش سطح آب‌های زیزرمینی است را در پی خواهد داشت، با بررسی چاه‌های پیزومتریک آب منطقه‌ای اصفهان، افت یک متری سطح آب را در طول سال گزارش کرده‌اند، این شرایط به علت خشکسالی باعث شده است که برداشت از آب‌های زیرزمینی بیشتر و سفره‌های آب زیرزمینی خالی شود و تاثیرات این برداشت‌ها را به شکل فرونشست شاهد باشیم.
انتهای پیام/۶۳۱۰۶/ج/ی
