آلودگی هوای اصفهان و وعده‌هایی که فقط تیتر می‌شود/ افزایش ۷۴ درصدی روزهای ناسالم در استان
خبرگزاری فارس اصفهان، آلودگی هوای شهری که هر از چندی در پاییز و زمستان با سرد شدن زمین شهرها، وارونگی هوا را ایجاد می‌کند، یکی از چالش‌های مداوم شهرهای بزرگ ایران شده است، کلانشهرهای کشور به‌ویژه در فصول سرد به دلیل پدیده وارونگی با افزایش آلودگی هوا مواجه می‌شوند، به طوری که امروزه این موضوع تبدیل به یک داستان پر تکرار شده و این در حالی است که می‌توان به جای فراموش کردن فناوری‌های این حوزه، با استفاده از دستاوردهای فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان و محققان کشور راهکارهایی طولانی‌مدت برای کاهش بار آلودگی از دوش هوای شهرهای بزرگ ارائه کرد.
آلودگی هوا؛ داستان پر تکراری است که هر ساله در رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها در مورد آن قلم‌فرسایی می‌شود و در حال حاضر به‌ویژه در فصول سرد، به سنتی برای کلانشهرهای کشور و از جمله اصفهان تبدیل شده است.
اصفهان رتبه نخست آلودگی هوا را به خود اختصاص داده است
بر اساس گزارش مرکز ملی تغییر هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، اصفهان در بین ۸ کلانشهر ایران شامل تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، کرج، اهواز، شیراز و اراک رتبه نخست آلودگی هوا را دارد.
طی روزهای اخیر اصفهانی‌ها به لحاظ کیفیت هوا شرایط خطرناکی را تجربه می‌کنند؛ این در حالیست که تا چند روز گذشته شاهد بارش برف و باران بودیم؛ بحران آلودگی هوا در اصفهان بی‌سابقه نیست و همه ساله با وجود خسارات و صدمات جبران‌ناپذیر بر سلامت، این بحران را پشت سر می‌گذاریم.
چند سالی است اما علاوه بر پدیده وارونگی و افزایش آلودگی هوا، حرف از استفاده بیشتر از مازوت یا نفت کوره در نیروگاه‌هاست، هر چند که این گفته مثل همیشه توسط مسؤولان تکذیب شد.
آلودگی هوا زمانی اتفاق می‌افتد که حجم زیادی از ذرات یا مواد مضر از قبیل گازها، ذرات و زیست مولکول‌ها وارد اتمسفر کره زمین شود و این آلودگی مخلوطی از ذرات معلق و گازهایی است که غلظت آن به محدوده مضر برای انسان رسیده است و باعث افزایش بیماری‌ها در انسان و همچنین گرمایش زمین می‌شود.
سرب، گوگرد، منواکسیدکربن و ذرات معلق جنایتکاران بی‌رحمی هستند که در سطح جو اصفهان حضور دارند و با آغاز پاییز و فصل سرما شروع به قتل و عام تعداد کثیری از هموطنان می‌کنند.
گروه‌های حساس از ترددهای غیرضروری در فضای باز خودداری کنند
ایرج حشمتی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان درباره آلودگی هوای اصفهان می‌گوید: با توجه به ورود سامانه جوی پایدار به منطقه و روند افزایشی غلظت آلاینده‌های جوی و پیش‌بینی استمرار شرایط مزبور تا ساعات میانی روز یکشنبه ۳۰ آبان ماه ۱۴۰۰ ، کارگروه شرایط اضطراری آلودگی هوا به ریاست معاون عمرانی استانداری تشکیل شد.
وی با اشاره به مصوبات این جلسه گفت: با توجه به پیش‌بینی هواشناسی استان مبنی بر استمرار شرایط پایداری جوی تا روز یکشنبه مقرر شد بر اساس توصیه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گروه‌های حساس از جمله کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و عروقی از ترددهای غیر ضروری در فضای باز به ویژه نقاط پرترافیک خودداری کنند.
حشمتی با بیان اینکه مقرر شد پایش واحدهای تولیدی صنعتی و معدنی بالقوه آلاینده تشدید و با واحدهای آلوده‌کننده هوا برخورد قانونی انجام شود، افزود: پلیس راهور باید نسبت به اعمال قانون و برخورد جدی با خودروها و موتورسیکلت‌های دودزا و برای وسایل نقلیه بدون معاینه فنی اقدامات لازم را انجام دهد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ادامه داد: شهرداری اصفهان ضمن نظارت جدی بر نحوه کار اتوبوس‌های شرکت واحد، باید نسبت به کاهش فعالیت‌های عمرانی توأم با آلودگی اقدام کند و از سوزاندن بقایای گیاهی در پارک‌ها و بوستان‌ها و سوزاندن پسماندهای شهری و صنفی در داخل و پیرامون شهر خودداری کند.
آثار آلودگی هوا بر سلامت انسان
اگر چه آلودگی هوا می‌تواند هر فردی را تحت تأثیر قرار دهد، اما افرادی که به طور خاص در معرض خطر بیشتری قرار دارند، مانند: افراد مبتلا به بیماری آسم، افراد مبتلا به بیماری قلبی، افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی، افرادی که از نظر بدنی فعال هستند و در فضای باز ورزش می‌کنند، کودکان، سالمندان، افراد مبتلا به دیابت و زنان باردار.
نادیده گرفتن آثار فوری آلودگی هوا دشوار است؛ سوزش و آبریزش بینی، سوزش و آبریزش چشم، سرفه، خس خس سینه و دشواری در تنفس واکنش‌هایی حاد و شایع هستند، در این میان، ذرات معلق آلاینده‌ای است که بیشتر سلامت مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به عنوان شاخصی برای بررسی آلودگی هوا نیز استفاده می‌شود؛ در شرایطی که ذراتی با قطر ۱۰ میکرون یا کمتر می‌توانند به اعماق ریه‌ها نفوذ کرده و در آن جا بگیرند، ذرات مضرتر برای سلامت انسان آن‌هایی هستند که قطری ۲.۵ میکرونی یا کمتر دارند.
ذرات معلق ۲.۵ میکرونی می‌توانند از سد ریه عبور کرده و وارد سیستم گردش خون انسان شوند؛ آن‌ها می‌توانند خطر بیماری‌های قلبی و تنفسی از جمله سرطان ریه را افزایش دهند؛ از سوی دیگر، ازن یکی از عوامل اصلی در ایجاد آسم یا تشدید این بیماری است و دی‌اکسید نیتروژن و دی‌اکسید گوگرد می‌توانند سبب آسم، التهاب ریه و کاهش عملکرد ریه شوند.
اصفهان کم بارش‌ترین و آلوده‌ترین کلان شهر کشور
بابک صادقیان، رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با بیان اینکه اصفهان کم بارش‌ترین و آلوده‌ترین کلان شهر کشور در سال ۱۴۰۰-۹۹ بوده است، اظهار داشت: کلان شهر اصفهان با ۷۲ میلی‌متر بارش در سال زراعی ۹۹-۱۴۰۰ در جایگاه خشک‌ترین کلان شهر کشور قرار گرفته است.
وی بیان کرد: با کاهش محسوس نزولات جوی در مدت زمان یاد شده، رطوبت سطحی خاک به حداقل رسیده و علاوه بر فعال شدن کانون‌های گرد و غبار داخل استان، بخشی از اراضی کشاورزی نیز به دلیل عدم وجود آب کافی و عدم کشت محصولات زراعی تبدیل به کانون‌های تولید گرد و غبار شده و سبب تشدید آلودگی هوا شده است.
صادقیان ادامه داد: اثر مخرب فعالیت‌های غیراصولی واحدهای صنعتی و معدنی مانند واحدهای سنتی تولید آجر و گچ در بطن کانون‌های بحرانی فرسایش بادی مجاور کلان شهر اصفهان مزید بر علت بوده تا در ۷ ماهه اول سال جاری نسبت به زمان مشابه در سال ۹۹ شاهد افزایش ۷۴ درصدی روزهای ناسالم در اصفهان باشیم.
رئیس اداره امور آزمایشگاه‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان بیان کرد: در سال‌های ۹۸ و ۹۹ هوای کلان شهر اصفهان رکورددار آلوده‌ترین هوا ناشی از فعالیت انسان ساخت بوده است و این در حالی است که با پیش‌بینی انجام شده به دلیل کاهش فعالیت‌های جوی در پاییز و زمستان سال جاری شرایط بسیار سخت و نگران کننده‌ای برای کیفیت هوای منطقه مرکزی استان به ویژه شهر اصفهان انتظار می‌رود.
مجوز مصرف مازوت برای هیچ واحد صنعتی و نیروگاهی صادر نشده است
وی تصریح کرد: در سال جاری با وجود شایعات منتشر شده از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی، اشخاص حقیقی و برخی شخصیت‌های حقوقی، تا این لحظه مجوز مصرف حتی یک لیتر مازوت برای هیچ واحد صنعتی و نیروگاهی در شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان صادر نشده و با قاطعیت از مصرف این نوع سوخت ممانعت به عمل آمده است.
صادقیان خاطرنشان کرد: درخصوص مصرف مازوت، اداره‌کل محیط زیست استان اصفهان با حضور ویژه دادستان عمومی و انقلاب استان به طور جدی وارد عمل شده و رأساً نسبت به بازدید و نظارت میدانی واحدهای نیروگاهی و صنعتی اقدام کرده که گزارش‌های مصور آن نیز از صدا و سیمای مرکز استان پخش شده است.
آلودگی هوای اصفهان به سنتی هر ساله تبدیل شده است
اما استقرار ۱۰ هزار واحد صنعتی، تمرکز بخش عمده‌ای از صنعت در ۸ درصد مساحت استان، شهرک‌های صنعتی، خشکسالی، عمر بالای ناوگان حمل و نقل بار و مسافر در آلودگی هوای اصفهان نقش دارند، گرد و غبار، طوفان شن، آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع، وسایل نقلیه موتوری و غیرموتوری، صنایع، عملیات معدنی، کشاورزی، تجاری و خانگی عوامل شناسایی شده آلودگی هوا در استان اصفهان است.
تعطیلی مدارس و تردد خودروها بر اساس زوج و فرد در سال‌های اخیر تنها اقدام عملی قابل لمس برای مقابله با پدیده آلودگی هوا بوده که مردم نیز با خانه‌نشینی و استفاده از صنعت حمل و نقل ناقص و پر دردسر عمومی بهای آن را می‌پردازند.
آلودگی هوا در اصفهان در نیمه دوم سال تقریباً به سنتی هر ساله تبدیل شده و اگر چه در سال‌های اخیر تلاش شده تا با بهبود کیفیت سوخت، از این آلودگی کاسته شود اما تردد خودروهای فرسوده و فعالیت نیروگاه‌ها و صنایع آلاینده در نزدیکی شهر، باز هم به این آلودگی دامن می‌زند.
صنعت، حمل و نقل، خشکسالی متهمان آلودگی هوای اصفهان
منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه شهرک‌ها و واحدهای صنعتی جدیدالاحداث باید حداقل ۱۰ درصد فضای خود را به فضای سبز اختصاص دهند، گفت: واحدهای صنعتی متوسط ۵۰ نفر به بالا که پایش و کنترل آلودگی هوا داشتند، باید واحد سلامت و بهداشت محیط ایجاد کنند.
وی ادامه داد: اداره راه و شهرسازی در اجرای طرح تفصیلی شهرها و بنیاد مسکن در طرح هادی روستاها باید در صورت توسعه از نظر زیست محیطی و آلودگی هوا بررسی مطالعاتی انجام دهند، رعایت حریم قانونی، شبکه معابر، حمل و نقل و تراکم ساختمان باید متناسب با شرایط اقلیمی استان باشد و محیط زیست هم نظارت لازم را داشته باشد.
شیشه‌فروش با بیان اینکه در ۲ سال گذشته ۴ مطالعه در استان اصفهان انجام شده است، عنوان کرد: این مطالعات با اعتباری بالغ بر ۲ میلیارد تومان برای تدوین یک برنامه جامع برای کاهش انتشار آلاینده‌های هوا انجام شده، دانشگاه اصفهان منشأیابی و سهم‌بندی آلودگی هوا را بررسی کرد و محیط زیست هم برای ۸ شهر سناریوی کاهش آلودگی هوا را مطالعه کرد که یک سناریوی عملیاتی برای پاییز و زمستان تدوین و تکلیف هر دستگاه مشخص شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با تأکید بر اینکه عدم توسعه حمل و نقل عمومی پاک و ارزان یکی از دلایل ساختاری آلودگی هوا است، افزود: افزایش بیش از حد وسایل نقلیه، کیفیت پایین خودروهای داخلی و ضعف در نظارت بر آلاینده‌های آن، عمر بالای ناوگان حمل و نقل بار و مسافر و شرایط اقلیمی استان از دلایل آلودگی هوا است.
وی با اشاره به اینکه استان اصفهان دارای ۱۰ هزار صنعت بزرگ و کوچک،۷۰ شهرک صنعتی، ۵۰ معدن فعال، ۲ هزار واحد سنگبری، ۶۰۰ واحد تولید آجر است، گفت: توجه به نیروگاه‌ها و انرژی نوین خیلی مهم است و وزارت نیرو باید در این زمینه کار کند.
شیشه‌فروش گفت: استقرار ۱۰ هزار واحد صنعتی در استان، تمرکز بخش عمده‌ای از صنعت در ۸ درصد مساحت استان، شهرک‌های صنعتی، توپوگرافی اقلیمی و پایداری و سکون هوا، خشکسالی، کم‌آبی شهر اصفهان از ناحیه شمال شرق که در محاصره کانون‌های بحرانی فرسایش بادی است و استقرار صنایع و جمعیت در آلودگی هوای اصفهان نقش دارند.
حل معضل آلودگی هوای اصفهان، سال‌هاست که به فردا افتاده
به گزارش فارس، هر سال در فصول سرد، میزان آلودگی هوای اصفهان افزایش می‌یابد و در دسته‌بندی کلی، متهم اصلی آلودگی هوا، حمل و نقل است، ولی تمرکز بر روی منابع متحرک به معنای این نیست که منابع ثابت آلاینده هوای اصفهان را فراموش کنیم، البته منابع خارج از شهر همچون صنایع، نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌های اطراف نیز سهم قابل توجهی در تولید آلودگی هوای اصفهان دارند؛ بنابراین در راستای مقابله با آلودگی هوا دستگاههای مختلف باید همکاری‌های لازم را در مشارکت با یکدیگر داشته باشند و علاوه بر شهروندان، مسؤولان با توجه مستمر به کاهش آلودگی هوا و انجام اقداماتی مانند افزایش کیفیت سوخت نیروگاه‌ها در فصل‌های سرد می‌توانند به کاهش این مشکل کمک کنند.
حل معضل آلودگی هوای اصفهان سال‌های سال است که به فردا افتاده و در حال حاضر در بحرانی‌ترین وضعیت خود قرار دارد، در کنار وعده‌هایی که تنها تیتر رسانه‌ها می‌شود، آنچه باقی مانده به شماره افتادن نفس‌های اهالی این شهر است؛ با دومینوی سوءمدیریت در این حوزه کار از توصیه و راهکار و اقدامات زودبازده و مسکنی گذشته است و این روزها تنها امید مردم اصفهان به اضافه نشدن به بار این تنگی نفس، جدی خواهد بود.
انتهای پیام/۶۳۱۰۱/ج/ی
