گرگان در اوستا/ «هیرکانیا» یک واژه آریایی است

به گزارش خبرگزاری recive از گرگان، علیرضا حصارنوی تاریخ‌نگار: «الانسکی» در کتاب «مقدمه فقه اللغه ایرانی» با استفاده از متن‌های کتاب «وندیداد اوستا» اشاره کرده است که این ناحیه به نام هئینت و مسکن گورگانیان بود که آشکارا باید همان ایالت تاریخی گرگان باشد. «دار مستتر» نویسنده، پژوهشگر و باستانشناس فرانسوی نقل کرده «خنته» که اقوام هیرکانی در آنجا سکونت دارند و این بر اثر توجه به ترجمه ی پهلوی است که در خنان، مردم گرگان یا هیرکانی؛ خان و مان دارند.

 دارمستتر باتوجه به توضیح ترجمه ی پهلوی آن را با رودی در هیرکانیا و گرگان یکی می‌داند در همان بند فرگرد نخست اشاره شده که اقوام وهرکانی (هیرکانی گرگانی) در سرزمین «خننته» سکونت دارند و یا اینکه وهرکان پایتخت خنئته است، نیبرگ، وهرکانه را با استرآباد امروزی برابر می‌داند و هر که  vehrka در اوستا اسم مذکر است به معنی گرگ. وهرگانه در ساخت، صفت است به گمان بسیار از اسم یاد شده.

در گزارش پهلوی گرگان، جرجان نیز عربی شده آن است.
 کانگا، ترکیب و هر کانو – شینته Vohrband sayania، نشیمن‌گاه هیرکانیانی و بارتولمه نیز این ترکیب را مسکن و جایگاه اقوام هیرکانی دانسته است که البته «کانگا» آن را پایتخت «خننته» دانسته است.

افزون بر آن «بارتولمه»، باور دارد که «هیرکانیا» یک واژه سره ی آریایی است، اصل هیرکانیا از «وهرک یا ورک» اوستایی از ریشه Varka به معنی دزدی کردن، ربودن و دستبرد زدن است که با اضافه شدن پسوند اسم‌ساز به ریشه Varka به معنی گرگ به دست می‌آید.

افزون بر آن واژه گرگان که در کتاب‌های زردتشتی عصر ساسانی با نام «وهر کانا  وهر کانه) از ورک Varka به معنی گرگ آمده است و این نتیجه تحول حرف‌ها و یا در نتیجه روان‌سازی تلفظ واکه‌ها در دوره ساسانی است.

در این دوره حرف و }V اوستایی تبدیل به واکه با حرف «گ » می‌شود این روند تحول و روان‌سازی واکه‌ها و حرف‌ها در واژگانی دیگر مانند ویشتاسپ که تبدیل به گشتاسپ و یا ویناه تبدیل به گناه و یا ویر ختن تبدیل به گریختن می‌شود، را می‌بینیم.

از این رو طبیعی است که «وهرک اوستایی» تبدیل به «گرگ و وهرکان» تبدیل به گرگان بشود.

نویسنده کتاب «فرهنگ پهلوی» هم باور دارد که «ورکانه» و یا «ورکان اوستایی» در متون پهلوی به صورت «اور ککان» و «گورکان» و «گولکان» معمول بود و در reciveی امروز به صورت «گرگان» تغییر شکل و تکامل‌یافته است.

انتهای پیام/۲۳۰۷/ر