فرصت برای نخبگان در داخل کشور به بن‌بست رسیده است؟
*خبرگزاری فارس اصفهان- یادداشت مهمان؛ رهبر معظم انقلاب طی بیانات مهم خود در دیدار با نخبگان، اشاره مهمی به موضوع مهاجرت نخبگان داشتند.مع‌الاسف برخی از رسانه‌ها از روی غفلت و رسانه‌های معاند از روی خیانت و دشمنی، برداشت غلط خود را به عنوان صحبت رهبر انقلاب منتشر کردند و عنوان نمودند که مهاجرت نخبگان از نظر رهبری خیانت است، حال آن‌که طبق صحبت‌های کامل ایشان، ایراد رهبری به مهاجرت نخبگان نیست. بلکه به تشویق به مهاجرت(همراه با اقامت دائم) و تزریق نا امیدی (سیاه و تلخ نشان دادن آینده) است.
اما سوال اینجاست که چرا تشویق به مهاجرت از نظر رهبر انقلاب خیانت است؟ در ابتدا اصل بیان ایشان را مرور می‌کنیم و سپس نکاتی را عرض می‌کنم. اصل بیانات به قرار زیر است:«یک وقت هست که یک دانشجویی بر اساس نیازهایش، بر اساس نیازهای فکری‌اش یا بحث خانوادگی‌اش مایل است برود در یک کشوری تحصیل کند؛ *این اشکالی ندارد*؛ یعنی بنده بارها گفته‌ام که این مانعی ندارد؛ عمده این است که فراموش نکند که بدهکار کشورش است و درس بخوانند و برگردند بیایند؛ لکن آن چیزی که اشکال دارد مهاجرفرستی است. به بنده گزارش داده‌اند -البتّه مال امروز هم نیست، مدّتها است یک چنین چیزی وجود دارد- که در بعضی از دانشگاه‌ها عناصری هستند که جوان نخبه را به ترک کشور تشویق میکنند؛ من صریح می‌گویم که این خیانت است؛ این دشمنی با کشور است؛ دوستی با آن جوان هم نیست. امروز در کشور ما جوانهای نخبه میتوانند رشد کنند و در برهه‌هایی هم میتوانند بروند از یک کشور دیگر استفاده کنند و برگردند امّا اینکه ما یک جوانی را نسبت به آینده‌ی کشور ناامید کنیم، دلسرد کنیم، *آینده را تلخ و سیاه* به او نشان بدهیم که او برود و مهاجرت کند، این را من واقعاً یک خیانتی میدانم که بایستی دنبال کنیم.»
همه ما قبول داریم شرایط برای نخبگان بسیار سخت است. تعداد زیادی از نخبگان مهاجرت کردند و الان هم بسیار موفق هستند و نمی توان به آنها ایراد جدی گرفت چون اکثر آنها اینجا بیکار بودند یا درآمد ناچیز داشتند. با این حال برخی از آنها امکان بازگشت و موفقیت دارند که می‌بایست با ابزارهای تشویقی زمینه بازگشت آنها فراهم شود. اما نکته مهم اینجاست که آیا مهاجرت باید تصمیم اول یک نخبه باشد یا تصمیم آخر؟
قاعدتا بر اساس حق و انصاف، در گام اول همه از جمله دولت باید تلاش کنند تا شرایط مطلوب شغل و زندگی را برای نخبه مهیا کنند و اگر نشد و مسیرهای داخل کشور به بن بست رسید، آن‌گاه مهاجرت کند و هیچ اشکالی هم نمی‌توان به او وارد کرد.
آیا واقعا برای همه نخبگان راه در داخل بسته است؟ چندی پیش بازدیدی از پارک علم و فناوری پردیس داشتم. تعداد زیادی از شرکت‌های دانش‌بنیان در آنجا مستقر هستند که هم درآمدهای خوبی برای خود ایجاد کرده‌اند و هم با صادرات، موجب ارز‌آوری و رونق اقتصاد کشور شده‌اند. پس راه برای همه بسته نیست و برای بسیاری از نخبگان روزنه‌هایی از موفقیت و پیشرفت وجود دارد.
امروز بیش از هفت هزار شرکت دانش بنیان داریم که در بعضی چند نفر و در برخی تا ده‌ها نفر از نخبگان مشغول به فعالیت‌های پژوهشی و تولید و صادرات محصولات هستند. اگر آنها را تشویق کرده بودیم که مهاجرت کنند، چه نامی غیر از خیانت می‌توانستیم برای چنین اقدامی بگذاریم؟
آیا کشور با ترک نخبگان ساخته می‌شود و آیا پیشرفت کشور با ترک نخبگان حاصل می‌شود؟ قطعا خیر. پس در درجه اول مسؤولان وظیفه دارند شرایط را مهیا کنند و ما نیز اگر روزنه هایی از موفقیت در داخل هست آنها را دریابیم و در مقابل مسؤولان مطالبه و انتقاد کنیم و اگر نتیجه‌ای حاصل نشد، قطعا مهاجرت آخرین راه خواهد بود.
*یادداشت: ناصر بهارلو – عضو هیات علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی*
انتهای پیام/۳۶۴۹/آ/
