بیمارستانهای گیلان نیازمند درمان
به گزارش ایرنا، پرستارِ روی پوستر، انگشت اشاره اش را به علامت ساکت روی لب گذاشته اما صدای اعتراض بیماران و همراهانشان از نابسامانی بیمارستان بلند است. بیمار بدحال را آخر هفته به بیمارستان رسانده اند و با گذشت ۴۸ ساعت هنوز دکتر بر بالینش نیامده ، سقف بیمارستان چکه می کند روی سر بیماران، از بالش و پتوی تمیز خبری نیست، اتاق ۶ نفره را بوی نامطبوع فراگرفته، داروهای بیماران دیالیزی درون جعبه در حیاط بیمارستان آفتاب می خورند؛ روی جعبه ها نوشته «دور از نور و در محیط مناسب نگهداری شود».
استان گیلان با ۲ و نیم میلیون نفر جمعیت و جمعیت شناور گردشگران دارای ۳۶ بیمارستان دولتی و خصوصی، یکهزار و ۴۵۰ پزشک عمومی، ۹۰۰ متخصص در رشته‌های مختلف است و حدود ۶ هزار کادر پرستاری در این مراکز درمانی مشغول به کار هستند.
بر اساس گزارش رسمی استان گیلان دارای ۲۵ بیمارستان دانشگاهی (دولتی) با ۲ هزار و ۵۸۵ تخت و ۱۱ بیمارستان غیر دانشگاهی(خصوصی) با یکهزار و ۲۴۰ تخت است که در مجموع به سه هزار و ۸۲۵ تخت می رسد. این درحالی است که پنج سال پیش در سال ۹۵ رییس وقت دانشگاه علوم پزشکی گیلان اعلام کرد که این استان نیازمند بیش از پنج هزار تخت بیمارستانی است که این استاندارد اخیراً با توجه به جمعیت استان به پنج هزار و ۷۰۰ تخت رسیده است که با این اوصاف در حال حاضر حدود یکهزار و ۱۷۰ تخت بیمارستانی برای ارائه خدمات به مردم گیلان کم است.
به عبارت دیگر در حال حاضر به ازای هر ۶۵۳ نفر گیلانی مجموعاً یک تخت بیمارستانی خصوصی و دولتی وجود دارد و باید به این آمار شرایط کرونایی را نیز اضافه کرد که هربار با موج جدید بخشی از توان بیمارستانی استان را می‌گیرد. البته چنانچه تخت های بیمارستانهای خصوصی استان را نیز کنار بگذاریم می‌توان دید که یک تخت بیمارستانی دولتی برای هر ۸۷۴ نفر گیلانی دراختیار است.
ضمن این که استفاده از بیمارستان های خصوصی با هزینه های بالای بستری و درمان برای اکثریت مردم مقدور نیست. یعنی نیاز مردم افزایش تخت های بیمارستان های دولتی است. اما مساله به این کمبود ختم نمی‌شود زیرا داشته های موجود نیز از مشکلات فراوانی رنج می برند.
فرسودگی و ظرفیت پایین بیمارستان ها، تجهیزات ناکافی و نامناسب، کمبود پزشکان متخصص ، پرستار ، نیروهای خدماتی و تاسیساتی ، عدم وجود استانداردهای اولیه بهداشتی در بیمارستان ها و ضعفهای مدیریتی و نظارتی دردهای مزمن مراکز درمانی گیلان است، مشکلاتی که در پی تحریم ها و هجوم ویروس کرونا به این استان زیبای به ظاهر مرفه اما در واقع محروم، بیش از پیش فزونی یافت.
ناله های دوسویه بیماران و کادردرمان
بیمارستان رازی رشت با ۶۸ سال قدمت و ۲۰۴ تخت ثابت در حالی بعنوان مرکز اصلی درمان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ انتخاب شد که سالها است با مشکلات عدیده ای دست به گریبان بود. آمار بالای مراجعان، کمبود نیروهای درمانی و خدماتی در این مرکز نه تنها بیماران و خانواده هایشان بلکه خود نیروهای بیمارستان را نیز رنج می دهد.
زرین سرانجام که همسر مبتلا به کرونایش را در این بیمارستان بستری کرده و از دست داده بود گفت : بیمارمان را صبح پنجشنبه به بیمارستان بردیم، تا ساعت ۱۱ صبح هنوز دکتر برای ویزیت نیامده بود.
وی افزود: از پذیرش بیمار بدون همراه خودداری می کردند و کارهای همسرم را باید خودم انجام می دادم در حالی که برای من که خودم سالخورده ام جابه جا کردن او برای تعویض ملحفه و لباس و غیره دشوار بود.
بیمارستان پورسینا؛ بنایی تاریخی برای بازدید یا مرکزی برای درمان
بیمارستان پورسینای رشت که با قدمت ۱۱۶ سال، عملاً یک بنای تاریخی محسوب می شود که با ۲۸۱ تخت، مرکز اصلی پذیرش مصدومان ناشی از حوادث اعم از درگیری، تصادفات و در شرایط کنونی نیز بیماران کوویدی است. این در حالی است که این مرکز درمانی به دلیل آمار بالای تصادفات رانندگی و درگیری پاسخگوی خیل عظیم مصدومان نیست چه رسد به مبتلایان حاد کرونایی.
دنیا دادور که پدر پیرش را به این بیمارستان برده بود اظهار داشت: شلوغی بیش از حد ، آلودگی فضای بیمارستان اعم از کثیفی تخت و وسایل بستری بیماران ، کمبود نیرو و امکانات به شدت به چشم می خورد.
وی با قدردانی از تلاشهای کادر درمان و خدماتی این بیمارستان خاطرنشان کرد: شرایط به قدری سخت بود که من در عجبم پزشکان و پرستاران و سایر نیروها چطور تحمل می کنند.
بیمارستان قلب دکتر حشمت در مسیر ایست قلبی
بیمارستان ۶۱ ساله دکتر حشمت رشت نیز مرکز فوق تخصصی قلب و عروق است. ماهانه به‌طور میانگین پنج هزار نفر از خدمات درمانی این بیمارستان با ۱۳۵ تخت فعال و ۱۸۰ تخت مصوب بهره‌مند می‌شوند. بیماران از شهرستانهای همجوار نیز به این مرکز فوق تخصصی قلب می آیند.
ماهان امیدوار از مراجعان این بیمارستان گفت: گرچه کادر درمان در این بیمارستان برای مداوای بیماران زحمت بسیار می کشند و تلاشهایشان در این شرایط قابل قدردانی است، اما بیمارستان به صورت یک خرابه در آمده است. در زمان مراجعه ما در سقف ورودی بیمارستان حفره ای بزرگ ایجاد شده بود و اگر سری به حیاط بیمارستان بزنید گمان می کنید سمساری است پر از کولرهای کارکرده ، یخچال کهنه و تجهیزاتی که به حال خود رها شده اند.
کمبود پزشکان متخصص در بیمارستان های دولتی و تخت آی سی یو و دشواری تامین داروها و تجهیزات مورد نیاز در بیمارستانهای شهرستان های گیلان از دیگر دغدغه هایی است که شهروندان مرکز استان گیلان با خبرنگار ایرنا در میان گذاشته اند.
دردهای مزمن بیمارستان ها نیازمند درمانی اصولی
اما رنج و درد دل کادر درمانی بیمارستان های گیلان نیز که سالها باید در این شرایط طاقت فرسا به بیماران خدمات ارائه دهند به مشکلات عمرانی و ساختمانی بیمارستان ها ختم نمی شود. یکی از پرستاران بیمارستان پورسینا کمبود نیرو را مهم ترین مشکل این مرکز درمانی اعم از نیروی درمانی ، خدماتی و تاسیساتی عنوان کرد و گفت: این مساله فشار زیادی به ما وارد می کند به نحوی که من و همکارم شب تا صبح باید به ۲۰ مریض رسیدگی کنیم در حالی که در شرایط استاندارد هر پنج مریض باید یک پرستار داشته باشد.
وی با اشاره به این که همکارانش در سایر بیمارستانها نیز با این معضل مواجه اند خاطرنشان کرد: در بیمارستان رازی نیز برای هر ۲۰ مریض ۲ پرسنل در نظر گرفته شده است که نه تنها فرصت خدمات دهی به بیماران را کاهش می دهد، بلکه کیفیت خدمات را به طور طبیعی پایین می آورد.
این پرستار گفت: علاوه بر مشغله زیاد مشکلات فیزیکی بیمارستان نیز رنج آور است، هر روز سقف بیمارستان چکه می کند که این مساله اصلا بهداشتی نیست و بارها به تاسیسات اعلام کرده ایم که می گویند: به دلیل ترکیدگی لوله شوفاژ سقف باید باز و تعمیر شود.
وی قدیمی بودن ساختمان را یک معضل برای تمامی بیمارستان های شهر رشت دانست و افزود: پایین بودن حقوق نیز از دیگر مشکلات کادر درمان اعم از پزشک و پرستار و سایر نیروها در بیمارستان های دولتی است.
مشکلات عدیده و آغاز موج مهاجرت پزشکان
یکی از پزشکان متخصص گیلان که مایل به ذکر نامش نبود نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: مشکلات بیمارستانهای گیلان بخشی مشترک و شامل مشکلات عمومی سیستم بهداشت و درمان کشور و بخش دیگر مختص استان است. مشکلات عام بین همه بیمارستان ها ، مشکلات ساختمانی و تجهیزاتی است. اصولاً ساختار بناهای بیمارستانهای ایران حتی آنهایی که جدید ساخته می شوند به روز نیستند. هنوز چندین بیمار در یک اتاق هستند. مکان یابی مناسب انجام نمی شود و در برخی مواقع حتی تحت فشار مقام‌های شهری اقدام به ساخت بیمارستان می شود.
به گفته وی تجهیزات از انواع بی کیفیت و نامناسب است و چون امکانات بدون توجه به مقررات توزیع می شود بطور اصولی و مناسب مورد استفاده قرار نمی گیرد و بطور زودرس هم نیاز به تعویض و تعمیر پیدا می کند.
این پزشک متخصص ادامه داد: در زمینه پزشک نیز بعلت عدم تامین حداقل نیازهای تعیین شده جهانی و به کارگیری اجباری در قالب طرح یا سیستمهای رزیدنتی، موج مهاجرت عجیب پزشکان شکل گرفته و امروز حتی در شهرهای بزرگ با کمبود پزشک مواجه هستیم.
وی در خصوص تاثیر مدیریت و نظارت بر وضعیت بیمارستان ها و عملکرد کارکنان اظهار داشت: این مشکلات بارها بیان شده ولی تاکنون اراده ای برای رسیدگی جدی وجود نداشته است.
این پزشک متخصص اظهار داشت: معمولا مدیران و ناظران جهت تثبیت موقعیت خودشان سعی می‌کنند بطور جدی وارد مشکلات بهداشت و درمان نشوند و تغییرات اساسی ایجاد نکنند تا نارضایتی و حاشیه ایجاد نشود.
وی مساله سوق دادن بیماران به بیمارستان خصوصی را نیز از دیگر مشکلات عنوان کرد و ادامه داد: این بخاطر فعالیت دوگانه خصوصی-دولتی کادر درمان بوده که در گیلان نیز رایج است.
چشم امید بیمارستانهای گیلان به وزارت بهداشت
مشکلات بیمارستانهای گیلان چیزی نیست که بر کسی پوشیده باشد و نه تنها خود مقام‌های استان بلکه روسای دانشگاه علوم پزشکی در ادوار مختلف به آن اذعان داشته اند. با این همه حتی در شرایط خوب اقتصادی و زمانی که کشور نه درگیر تحریم بود و نه پاندمی کرونا، فکری به حال ناخوش بیمارستان های گیلان نشد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان سال گذشته در نشستی با معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به ضعفهای عدیده حوزه درمان استان اظهار داشت: گیلان به شدت در بخش زیرساخت‌های درمانی رنج میبرد و برای رفع آن، می‌طلبد وزارت بهداشت توجه بیشتری به این بخش داشته باشد.
دکتر ارسلان سالاری با اشاره به تلاش های صورت گرفته در جهت رفع کمبودهای استان در زمینه تجهیزات پزشکی تشخیصی، افزود: طی ماه های اخیر بیشترین تمرکز دانشگاه علوم پزشکی گیلان برای سرازیر شدن امکانات و تجهیزات سرمایه‌ای و پزشکی تشخیصی بود، اما همچنان در این بخش نیازمند مساعدت حوزه های مختلف وزارت بهداشت، از جمله معاونت درمان هستیم.
وی عقب ماندگی های گیلان در اجرای پروژه های طرح تحول سلامت را قابل توجه عنوان کرد و ادامه داد: از ۱۰ کلینیک ویژه طرح تحول سلامت تنها ۲ کلینیک به مرحله بهره برداری رسیده است و مابقی پیشرفت کمی دارند در حالی که سایر استان‌ها تمام پروژه های طرح تحول سلامت خود را اتمام و به بهره برداری رسانده اند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه تمام تلاش خود را برای نشان دادن کمبود زیرساخت‌های درمانی استان، کمبود امکانات درمانی، فضای فیزیکی نامناسب، معوقات کارکنان و تجهیزات تشخیصی پزشکی به مسوولان عالی کشور به کار گرفته ایم، تصریح کرد: امیدوارم افزایش بودجه و تخصیص امکانات درمانی به دنبال حسن توجه مسئولان وزارت بهداشت به حوزه سلامت گیلان را شاهد باشیم.
چشم انتظاری گیلان به پروژه‌های درمانی
چهارم مهرم ماه امسال نیز در نشست مشترک رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان با مجمع نمایندگان گیلان در خانه ملت، دکتر سالاری از نمایندگان استان در مجلس خواست تا در جهت رفع چالش‌های حوزه سلامت و توسعه زیرساخت‌های بهداشت و درمان استان مساعدت و همکاری کنند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی گیلان در این نشست به تفاهم همکاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص) سپاه نیز اشاره کرد و گفت: عملیات اجرایی احداث بیمارستان ۳۵۰ تخت خوابی پورسینا رشت و احداث دانشکده پزشکی سایت لاکان آغازشده و امیدواریم طی سه تا چهار سال آینده به مرحله بهره‌برداری برسند.
وی به برخی از چالش‌های دانشگاه علوم پزشکی گیلان از جمله عقب‌ماندگی‌های زیرساختی اشاره کرد و گفت: تکمیل پروژه‌های عمرانی آغازشده با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص)، راه‌اندازی طرح تحول شهری و پزشک خانواده، درخواست تغییر کاربری بیمارستان سابق سیدالشهدا لاهیجان به مرکز بیماری‌های خاص شرق گیلان و تبدیل بیمارستان سابق ۲۲ آبان لاهیجان به مرکز جراحی‌های محدود از محوری‌ترین مواردی است که نیاز به همکاری بیشتر مجمع نمایندگان دارد.
سالاری در ادامه به برنامه‌های آتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان نیز اشاره کرد و افزود: ساخت و تکمیل بیمارستان ۴۰۰ تختخوابی سایت لاکان، ساخت و تکمیل ۳۴۰ پروژه بهداشتی، تکمیل و ساخت دانشکده‌ها در سایت لاکان، ساخت و تجهیز بیمارستان ۳۵۰ تختخوابی رازی، ساخت و تجهیز بیمارستان ۱۷۹ تختخوابی شفای سایت لاکان و احداث بخش آنژیوگرافی ریفرال مرکز فوق تخصصی آموزشی پژوهشی درمانی پورسینا از دیگر مواردی است که حمایت و همکاری مجمع نمایندگان با حوزه سلامت را می طلبد.
به گزارش برخی رسانه ها پیشتر نیز مسئولان دانشگاه علوم پزشکی گیلان اعلام کرده بودند که این دانشگاه برای تجهیز و توسعه در حوزه‌ی بهداشت و درمان، نیازمند ۱۳ هزار و ۸۳۰ میلیارد ریال و برای احداث و تکمیل پروژه‌ی لاکان بیش از چهار هزار و ۹۹۰ میلیارد ریال اعتبار لازم دارد.
بی شک تامین اعتبار کافی برای بهسازی بیمارستان های گیلان، صدور مجوز برای به کارگیری نیروهای کافی اعم از پرستار، پزشک و خدماتی، تهیه و رفع کمبود تجهیزات الزامی است اما همه اینها بدون برنامه ریزی، شناسایی نقاط قوت و ضعف، رصد دقیق وضعیت و مدیریت و نظارت درست کار به جایی نخواهد برد.
مدیریت مناسب، برنامه ریزی با توجه به امکانات، شرایط و نیازها، رصد دقیق بر عملکرد کارکنان بیمارستانها می تواند به بهبود نظام سلامت در گیلان و کاهش آلام مردم کمک کند. بیمارستان هایی که با توجه کافی و نظارت دقیق می تواند همچون طبیعت گیلان سبز و نجات بخش باشند.
