هوش مصنوعی؛ یاری‌رسان پزشکان یا پوششی برای قصور پزشکی؟

استفاده از هوش مصنوعی در نظام سلامت جهان به‌سرعت در حال گسترش است. این فناوری با تجزیه‌ و تحلیل داده‌های گسترده، به پزشکان در تشخیص دقیق‌تر بیماری‌ها، بررسی اسکن‌ها و طراحی درمان‌های شخصی‌سازی‌شده کمک می‌کند.

به گزارش اخبار زنده و به نقل از Analytics Insight، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که هوش مصنوعی در برخی موارد حتی بهتر از پزشکان متخصص عمل کرده است؛ برای نمونه، میزان دقت آن در تشخیص زودهنگام تومورهای سرطانی به ۹۴ درصد رسیده است، در حالی که میانگین دقت رادیولوژیست‌های حرفه‌ای کمتر از این رقم است.

مطالعه‌ای دیگر از دانشگاه استنفورد نیز نشان داده است که مدل‌های زبانی هوش مصنوعی در عملکرد تشخیصی به میانگین نمره ۹۲ از ۱۰۰ دست یافته‌اند که معادل سطح ممتاز یک پزشک انسانی است. در عین حال، مرور بیش از ۸۰ پژوهش بالینی در نشریه Nature Digital Medicine  نشان داده که دقت کلی مدل‌های هوش مصنوعی در تشخیص بیماری‌ها ۵۲ درصد بوده و از پزشکان غیرمتخصص عقب نمانده است، اما هنوز از سطح پزشکان خبره پایین‌تر است.

 

با وجود این پیشرفت‌ها، نگرانی‌ها پیرامون مسئله مسئولیت و خطا در تصمیم‌گیری‌های بالینی رو به افزایش است. در صورت اشتباه، چه کسی پاسخ‌گو خواهد بود؟ پزشک، بیمارستان یا تولیدکننده نرم‌افزار؟ کارشناسان حقوق سلامت می‌گویند قوانین فعلی هنوز پاسخ روشنی برای این پرسش ندارند.

به‌گفته آنوراگ ردی، نویسنده مقاله، هرچند هوش مصنوعی ابزارهای تشخیصی را سریع‌تر و دقیق‌تر کرده، اما نباید باعث کاهش نقش قضاوت انسانی شود. او تاکید می‌کند که «پزشکان باید همچنان تصمیم‌گیر نهایی باشند، نه کاربران منفعل ماشین‌ها». به‌باور کارشناسان، شفافیت و نظارت مستمر بر عملکرد الگوریتم‌ها، تنها راه جلوگیری از پنهان شدن قصور پزشکی پشت فناوری است.

در نهایت، متخصصان بر این نکته اتفاق‌نظر دارند که هوش مصنوعی باید همکار پزشک باشد نه جایگزین او؛ فناوری‌ای که با افزایش دقت و سرعت درمان، بهبود سلامت بشر را رقم بزند، نه آنکه مسئولیت را از انسان برگیرد.