طوفان فضایی مهیب، پلاسماسفر زمین را له کرد

در تاریخ ۱۰ تا ۱۱ مه ۲۰۲۴، زمین شاهد شدیدترین طوفان ژئومغناطیسی در بیش از دو دهه گذشته بود؛ رویدادی که به نام «طوفان روز مادر» یا Gannon Storm شناخته می‌شود. این طوفان ناشی از انفجارهای خورشیدی عظیم بود که میلیاردها تُن ذرات باردار را به سمت زمین فرستاد.

به گزارش اخبار زنده و به نقل از سایتک‌دیلی، ماهواره ژاپنی Arase که در مدار پلاسماسفر زمین قرار دارد، در موقعیتی ایده‌آل قرار داشت و توانست برای نخستین‌بار، فشرده‌سازی شدید این لایه را به‌طور مستقیم ثبت کند. پلاسماسفر که معمولاً تا ارتفاع ۴۴ هزار کیلومتری از سطح زمین امتداد دارد، در اثر این طوفان به تنها ۹۶۰۰ کیلومتر کاهش یافت؛ یعنی تقریباً یک‌پنجم اندازه معمول.

این فشرده‌سازی شدید باعث شد که لایه یونوسفر نیز تحت تأثیر قرار گیرد و بازیابی پلاسماسفر بیش از چهار روز طول بکشد؛ طولانی‌ترین زمان ثبت‌شده از زمان آغاز فعالیت ماهواره Arase در سال ۲۰۱۷. دلیل این تأخیر، پدیده‌ای به نام «طوفان منفی» بود که باعث کاهش شدید ذرات باردار در یونوسفر شد و روند پر شدن مجدد پلاسماسفر را کند کرد.

 

از دیگر پیامدهای این طوفان می‌توان به بروز شفق‌های قطبی در عرض‌های جغرافیایی پایین مانند ژاپن، مکزیک و جنوب اروپا اشاره کرد، مناطقی که به‌ندرت چنین پدیده‌ای را تجربه می‌کنند. همچنین، اختلالاتی در عملکرد ماهواره‌ها، دقت GPS و ارتباطات رادیویی گزارش شد.

این یافته‌ها که در مجله Earth, Planets and Space منتشر شده‌اند، به دانشمندان کمک می‌کنند تا درک بهتری از رفتار لایه‌های محافظ زمین در برابر طوفان‌های فضایی داشته باشند و پیش‌بینی‌های دقیق‌تری برای محافظت از فناوری‌های فضایی ارائه دهند.