نگار علی- استیون هاوزر، متخصص مغز و اعصاب از آمریکا، و آلبرتو آشریو، اپیدمیولوژیست ایتالیایی، بهدلیل پژوهشهای برجستهشان درباره بیماری اسکلروز چندگانه (MS) موفق به دریافت «جایزه بریکترو» شدند؛ جایزهای که از آن با عنوان «اسکار علم» یاد میشود.
این دو دانشمند با دههها تحقیق بیوقفه توانستند پرده از پیچیدگیهای این بیماری بردارند؛ بیماریای که حدود سه میلیون نفر در سراسر جهان را درگیر کرده و سالها بهعنوان یکی از معماهای حلنشدنی علم پزشکی شناخته میشد.
درمانی که زمانی غیرممکن مینمود
پژوهشهای هاوزر، استاد دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو، نشان داد که برخلاف باور عمومی، تنها سلولهای T مسئول حمله به سیستم عصبی مرکزی نیستند. او نقش حیاتی سلولهای B را در ایجاد آسیبهای MS کشف کرد و با پشتکار فراوان، حتی در شرایطی که نهادهای فدرال ایالات متحده پروژه او را «غیرقابلباور» خوانده بودند، مسیر تحقیق را ادامه داد.
در نهایت، با حمایت شرکت داروسازی «جننتک»، آزمایشهایی انجام شد که نتایج خارقالعادهای داشت: درمانهایی که سلولهای B را هدف قرار میدادند، التهاب مغز را تا بیش از ۹۰ درصد کاهش دادند. این یافته، راه را برای تولید داروهایی باز کرد که روند پیشرفت بیماری را در بسیاری از بیماران کند میکند.
ویروسی که در سایه پنهان شده بود
از سوی دیگر، آلبرتو آشریو، استاد دانشگاه هاروارد، پس از سالها تحقیق بر روی میلیونها سرباز آمریکایی، در سال ۲۰۲۲ موفق شد ارتباط میان ویروس اپشتینبار (EBV) و MS را به اثبات برساند.
ویروس اپشتینبار عامل بیماری مونونوکلئوز عفونی است و اکثر مبتلایان به MS، پیشتر به این ویروس آلوده شدهاند. هرچند همه مبتلایان به EBV به MS دچار نمیشوند، اما تقریباً تمامی بیماران MS سابقه ابتلا به EBV را دارند. این کشف گامی بزرگ در جهت پیشگیری و درک بهتر از منشأ این بیماری بود.
امیدی برای دیگر بیماریهای مغزی
آشریو معتقد است که کشف رابطه میان ویروسها و بیماریهای عصبی میتواند به درمان بیماریهای دیگری نظیر آلزایمر یا ALS نیز کمک کند. به گفته او، اکنون در نقطهای هستیم که در مورد MS، ۲۰ تا ۳۰ سال پیش در آن قرار داشتیم.
