مهسا بهادری: بیشک یکی از پرحاشیهترین کارگردان_سیاستمدارهای ایران بهروز افخمی است، گاهی اوقات این حواشی که ایجاد میکند خود خواسته است و گاهی ناخواسته، از قدیمیترین اتفاقاتی که او با آن درگیر بود عدم حضورش در مجلس بدون کت و شلوار بود، البته این سادهترین و شاید نقطه عطف شروع حاشیهسازیهای بهروز افخمی بود، در سال ۱۳۹۵ درست همان سالی که اصغر فرهادی در جشنواره کن برای «فروشنده» جایزه گرفت، بهروز افخمی این جشنواره را حامی دگرباشها خواند.
به سال ۱۳۹۷ هم که برسیم افخمی در یک برنامه تلویزیونی صادق هدایت را همجنسگرا نامید و گفت: «چیزهایی در مورد صادق هدایت هست که کم و بیش همه میدانند، ولی به وسیله روشنفکران و کسانی که هوادارش هستند، سانسور شده است. این مسأله، تمایلات همجنسخواهانه یا همجنسگرایانه یا هر چیزی است که در حال حاضر عنوان دگرباشی را برایش برگزیدند. وقتی ما چنین مسألهای را در مورد صادق هدایت بدانیم، نگاهمان به داستانها کلا تغییر میکند و متوجه خیلی چیزها میشویم که اگر این را ندانیم، معنایش را نمیفهمیم. مثلا چرا این که در داستانهای هدایت، زنان یا نفرتانگیز هستند یا رقتانگیزند یا اثیری هستند. جنبه همجنسخواهی منفعل صادق هدایت باعث نفرت یا نگاه رقتانگیز و حتی بینقص و خیلی خیالانگیز و اثیری به زن میشود.»
البته بعدها گفت که این موارد صحت دارد و با استناد به سند و مدرک و معتب این اظهار نظرها را انجام داده است.
اما هرچه جلوتر آمدیم، این حواشی بیشتر شد مثلا؛ در بحرانیترین شرایطی که کرونا جهان را تسخیر کرده بود در سال ۱۳۹۹ وقتی بهروز افخمی خواست در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کند، حاضر به استفاده از ماسک نشد و گفت به ماسک اعتقادی ندارد. کمی بعدتر در سال 1402 و در اوج نا آرامیهای کشور، در مصاحبهای با ابوالقاسم طالبی، یائسگی زنان را به سخره گرفتند که اتفاقا از همه موارد پر حاشیهتر بود به همین خاطر وقتی بهروز افخمی را دیدیم اولین پرسشی که به ذهنمان رسید همین بود که چرا شما تا این اندازه پر حاشیه هستید.
در ادامه متن کامل مصاحبه را میخوانید.
اگر از موارد قبلی بگذریم در سالهای گذشته یک بار به خاطر عدم استفاده از ماسک در ایام کرونا حاشیهسازی کردید و یکبار دیگر هم پارسال در مصاحبهای که با ابوالقاسم طالبی داشتید به زنان توهینی انجام شد، این وضعیت چقدر در دیده شدن و البته دیده نشدن آثار شما تاثیرگذار است و چه میزان از آن خود خواسته است؟
این حواشی خواسته یا ناخواسته ایجاد میشود. وقتی فیلم میسازم، بدم نمیآید که جنجال ایجاد کنم، چون جنجال به تبلیغات کمک میکند. در مورد خیلی از مسائل، مواضع سیاسی من هم اینطور است. من ترجیح میدهم که در مورد سیاستهایم راستگو باشم، حتی اگر برای برخی ناخوشایند باشد. در نهایت، به تدریج و در درازمدت مشخص میشود که کی دروغ میگوید و کی در تلاش است که خود باشد.
وقتی فیلم میسازم، بدم نمیآید که جنجال ایجاد کنم، چون جنجال به تبلیغات کمک میکند. در مورد خیلی از مسائل، مواضع سیاسی من هم اینطور است
شما در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر تهیه کنندگی فیلمی به نام «استاد» را برعهده داشتید که تنها ۳ میلیارد تومان فروش داشت و با محاسبات سینمایی به نظر میرسد که اثر شما علی رغم اینکه به موضوع زنان و بحث تعرض پرداخته ضرر کرده است. فکر میکنید این ضرر چقدر به خاطر هجمههای جشنوارهای و حواشی بوده که از جانب شما به صورت خواسته یا ناخواسته ایجاد شده است؟
فیلمی که ساخته شد با موضوع درستی بود، اما متاسفانه ۳ میلیارد تومان ضرر کرد. اما باید بگویم که این ضرر خیلی کمهزینه بود. مجموع مخارج فیلم، اگر بخواهیم درصد مالکیت افراد مختلفی مثل آقای معجونی و دیگر کسانی که در فیلم شریک بودند را در نظر بگیریم، در نهایت به حدود ۳ میلیارد تومان میرسد. از این ۳ میلیارد تومان، تا الان حدود یک میلیارد تومان برگشته. اما در نمایشگاهها و نمایشگاه آنلاین و همینطور در آینده، این فیلم به پولش خواهد رسید. البته باید بگویم که این فیلم با هزینه خیلی کمی ساخته شده بود و تمام دستمزدها کم بود و اکثر افراد در فیلم شریک شدند. فکر میکنم که در مدت دو یا سه سال، فیلم به سوددهی خواهد رسید.
بسیاری از منتقدان معتقدند که بهروز افخمی از وقتی که به سمت سیاست رفت و کت و شلوار پوشید، استایل سینمایی و افکارش تغییر کرد. شما این موضوع را چطور میبینید؟
نه، من هیچ وقت کت و شلوار پوشیدم. یک بار برای شوخی با نمایندههای مجلس کت و شلوار پوشیدم که باعث شد خیلیها از من عکس بگیرند. حتی نمایندههایی که به من گفته بودند کت و شلوار بپوش، پشیمان شدند و گفتند که دیگر کت و شلوار نپوش همان بهتر است که با لباس معمولیات به مجلس بیایی. اما ارزیابی کردن من بر اساس این مسأله درست نیست. به نظر من، طبیعی است که با افزایش سن و تجربیات، آدم تغییر کند. وقتی شما به نزدیک ۷۰ سالگی میرسید، فیلمهایی که میسازید متفاوت از آنچه که در ۳۰ یا ۴۰ سالگی ساختهاید، خواهد بود. اما اینکه کسانی انتظار داشته باشند که من همیشه همان فیلمهایی را بسازم که آنها میخواهند، فکر میکنم که این یک انتظار بیهوده است. فیلمسازی کار خیلی پیچیده و پر زحمتی است و من این کار را نمیکنم که بخواهم مردم یا منتقدان را راضی کنم.
حتی نمایندههایی که به من گفته بودند کت و شلوار بپوش، پشیمان شدند و گفتند که دیگر کت و شلوار نپوش همان بهتر است که با لباس معمولیات به مجلس بیایی
فیلمساز واقعی برای خودش فیلم میسازد. او فیلم نمیسازد که برای دیگران چیزی را ثابت کند. بلکه برای کشف فرم درست چیزی و بررسی اینکه آیا آن میتواند به نتیجه برسد یا نه، فیلم میسازد. گاهی موفق میشویم، گاهی هم نه. این قضاوت که فلانی تا یک سن خاص مورد تایید بود و از آن سن به بعد دیگر مورد تایید نیست، فکر میکنم بیانصافی و بیاطلاعی است. من همیشه در سیاست بودهام، حتی پیش از ساخت سریال «کوچک جنگلی»، که در تلویزیون به شدت سیاستمدار بودم.
من از زمانی که خودم را شناختم، در سیاست بودم. در تلویزیون نیز پیش از ساخت «کوچک جنگلی»، به شدت درگیر مسائل سیاسی بودم. به هیچ وجه در این سالها هیچ زمانی نبوده که من در سیاست موضع نداشته باشم. این که برخی بگویند چون وارد سیاست شدهام دیگر مورد تایید نیستم، فکر میکنم بیانصافی است.
اخیراً گفته بودید که در حال کار بر روی فیلمی با موضوع قتل مهرجویی و خانوادهاش هستید. در مورد این پروژه توضیح دهید.
در حال تحقیق روی داستان قتل مهرجویی و همسر ایشان هستم. این پروژه زمان زیادی میبرد و ممکن است شش یا هفت سال طول بکشد. باید تحقیقات کافی انجام شود، چرا که هنوز مشخص نیست قضیه دقیقاً چه بوده است. اگر فرصتش پیش بیاید، این موضوع را ادامه خواهم داد. اگر این فرصت را پیدا نکردم، احتمالاً مشغولیتهای دیگر مانع خواهد شد. این موضوع جذاب است و به همه نویسندگان و فیلمسازها توصیه میکنم که به دنبال آن بروند. مدلی که من پیشنهاد میکنم، مشابه رویکردی است که ترومن کاپوتی در رمان «به خونسردی» به کار گرفته است.
چرا اکران فیلمهایتان تا این اندازه طول میکشد و «فرزند صبح» را چه زمانی اکران میکنید؟
حقیقت این است که من خودم نمیخواستم فیلم امسال اکران شود، چون درگیر فیلمسازی پروژههای دیگری بودم. در ضمن، برای فیلم بعدیام نیاز به تغییراتی در صدای فیلم داشتم و یکی از ترانهها را تغییر دادم که این تغییرات به زمان نیاز داشت. به همین دلیل، تصمیم گرفتم که فیلم را سال بعد اکران کنم، انشاءالله ۱۵ خرداد سال آینده.
۲۴۵۲۴۵