درحالیکه کشور و مردم ایران در شدیدترین شرایط معیشتی، اقتصادی، تحریمی هستند و دولت مدعی انجام جراحیهای بزرگ اقتصادی است، ابراهیم رئیسی، اولین رئیسجمهور بعد از انقلاب است که هنگام حضور در بهارستان برای دفاع از اولین لایحه تقدیمی خود، به هیچیک از آمارها و اعداد مندرج در لایحه بودجه ۱۴۰۱ اشاره نکرد و عجیبتر آنکه هیچیک از نمایندگان مجلس هم انتقادی دراینباره مطرح نکردند و از رئیسی، آمار و ارقام مطالبه نکردند تا واقعیتها را در آینه شفاف آمار ببیند و وعدههای را نه در قالب کلامی بلکه بهصورت عدد و رقمی تحویل گیرند تا رأیی کارشناسیتر دهند.
تحلیل محتوای سخنان روسای جمهور پیشین (هاشمی، خاتمی، احمدینژاد و روحانی) در جریان دفاع از اولین لایحه بودجه تقدیمیشان، تفاوت رئیسی با اسلاف خود را معنادارتر و آشکارتر میکند:
ابن تفاوت در حالی است که حوزه اقتصاد به دلیل تحریمها و برخی ضعفهای مدیریتی به مهمترین و حساسترین حوزه نزد مردمی تبدیل شده که تحتفشارهای معیشتی روزافزون قرار گرفتهاند و مقامات رسمی بهویژه دولتیها نیز تأکید دارند که پیامد بحرانهای اقتصادی را بر زندگی روزمره مردم کاملاً درک میکنند و عزم خود را جزم و تمام امکاناتشان را برای مهار بحرانها بسیج کردهاند.
برجستهترین و اصلیترین ویژگی لایحه بودجه سال آینده نیز اقتصادمحور بودن آن است و برخی پیشنهادهای گنجاندهشده در آن مانند حذف ارز ترجیحی و گرانی احتمالی بنزین از هفتهها قبل، بحثبرانگیز شده است و انتظار میرفت، رئیسی بهعنوان سکاندار قوه مجریه و ارائهدهنده لایحه بودجه با ادبیات اقتصادی یعنی آمار و اعداد، به شبهات و ابهامات پاسخ و هدفگذاریهای خود را در قالب عدد و رقم، شفافسازی کند.
اما رئیسی طبق خبر جامع «پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری» در دفاعیه مفصل و اقتصادمجور خود ، فقط چهار بار به آمار و ارقام استناد کرد، سه بار در قالب یک بخش از سخنرانی خود که گفت: «هدفگیری دولت، تحقق رشد ۸ درصدی اقتصادی است… چون سالهای گذشته مشکلات جدی داشتیم رشدی بسیار اندک کمتر از یک درصد وجود داشته است، اما این میزان با همگرایی و همکاری مجلس امکانپذیر است تا در سایه این رشد ۸ درصد بتوان مسئله بیکاری، کاهش جدی پیدا کند».
همانگونه که مشاهده میشود، از چهار آمار و ارقام اعلامی رئیسی دو عدد، تکراری و اشاره به «رشد ۸ درصدی» اقتصادی است که قبلاً، بارها تکرار شده و رقم تازهای محسوب نمیشود و دو رقم دیگر بیانشده در جملات «سالهای گذشته مشکلات جدی داشتیم رشدی بسیار اندک کمتر از یک درصد وجود داشته»، «مجلس ۸ میلیارد دلار برای ارز ترجیحی در قانون بودجه پیشبینی کرده بود. اما با آغاز کار دولت چیزی از آن میزان باقی نمانده بود» و «ظرف ۳ الی ۴ ماه گذشته روابط اقتصادی با برخی از کشورها در منطقه تا ۳ برابر افزایش پیدا کرده»، نیز «نگاه به گذشته» است و کمکی به ترسیم چشمانداز آینده در بودجه رئیسی نمیکند.
بیشتر بخوانید:
نمایندگان مجوز «چند جراحی بزرگ» تورم زا را به دولت می دهند؟ / آینه عبرت قزاقستان پیش روی بهارستان
مجلسی ها ، لایحه بودجه آشفته و پر ریسک دولت را می پذیرند؟
این در حالی است که رئیسی در سخنان خود، پارها به مواردی اشاره کرد که سندیت و فهم آنها بدون استناد و اعلام آمار و ارقام، ممکن نیست. برخی از این موارد عبارتاند از:
اینکه رکورد منفی دفاع از لایحه بودجه بدون آمار و ارقام اعلامی به نام رئیسی دولت سیزدهم ثبت میشود را ناشی از انتخاب تاکتیکی رئیسی و مشاورانش به دلیل محروم بودن رئیسجمهور از تجربه اجرایی یا به علت فرار از چالشهای انتقادی بعدی بدانیم یا رخدادی تصادفی، بحثی فرعی است، نکته مهم آن است که دفاع از لایحه بودجه اقتصادمحور، بدون بیان آمار و ارقام، این نگرانی را تشدید میکند که آمار و ارقام «متن لایحه» نیز بدون توجه به واقعیتهای آماری، مندرج شده باشند و درواقع، نگارشهای انشایی و رؤیایی هستند و نهفقط احتمال دستیابی به اهداف کلان را کمرنگ میکنند بلکه اقتصاد و معیشت مردم را هم در معرض خطرات جدی قرار میدهد.
21213
