برای پاسخ به این سؤال، رجوع به دادههای تلگرامی میتواند مفید باشد. بر اساس این یافتهها، اگرچه به نسبت دو سال گذشته استفاده از تلگرام و میزان بازدید مطالب آن کاهش یافته است، اما نسبت به تیر ماه سال گذشته، این موضوع تغییر محسوسی نداشته است.
نتایج این دادهها و نظرسنجیها نشان میدهد که اگرچه فیلترینگ تلگرام باعث کاهش استفاده از آن شده، اما فیلترکنندگان آن به هدف اصلی خودشان، یعنی قطع دسترسی ایرانیان به تلگرام، نرسیدهاند و تاکنون بسیاری از ایرانیان، حدود ۴۰ درصد از آنها، همچنان از تلگرام استفاده میکنند. البته در طول این ۴ سال و به دنبال کاهش استفاده از تلگرام، استفاده از واتساپ و اینستاگرام افزایش قابل توجهی یافته و این دو پلتفرم بیشترین استفاده را در میان ایرانیان داشته است؛ استفاده روزافزون از واتساپ در حالی که امکانات آن به مراتب از تلگرام کمتر است را میتوان ناشی از فیلتر بودن تلگرام دانست.
نشانههای دیگری برای شکست فیلترینگ تلگرام نیز میتوان ذکر شد. به دنبال فیلترینگ تلگرام، بسیاری از مسئولین و رسانههای حکومتی به پیامرسانهای داخلی و سایر شبکههای اجتماعی کوچ کردند و به صفحات تلگرامی خود را بستند. اما حالا با گذشت ۴ سال از فیلترینگ تلگرام، شاهد بازگشت بسیاری از آنها به تلگرام هستیم. در این میان میتوان به صفحات تلگرامی ابراهیم رئیسی و محمد باقر قالیباف و فعالیت رسانههای خبرگزاری فارس و تسنیم اشاره کرد. اما نکته جالب، فعالیت کانال تلگرامی «اخبار عدلیه» در تلگرام است که اخبار قوه قضائیه را پوشش میدهد و این در حالی است که دستور فیلتر تلگرام توسط یکی از بازپرسهای دادسرای فرهنگ و رسانه صادر شده بود.
۲۳۳۰۲
