موضوع احتکار واحدهای مسکن مهر توسط دلالان سالهاست که مطرح میشود. عدد و رقمهایی نیز قبلا از مالکیت سلطانهای مسکن بر ۲۰۰ یا ۳۰۰ واحد مسکن مهر شهر جدید پردیس شنیده میشد. مردادماه سال ۱۳۹۸ مدیرعامل سابق شرکت عمران پردیس از تملک ۷۰۰ واحد مسکن مهر توسط یک نفر خبر داده بود. به تازگی اما ابعاد جدیدی از در اختیار داشتن واحدهای مسکن مهر توسط بعضی افراد گشوده شد.
به گفته سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید، یک نفر ۳۰۰۰ واحد مسکن مهر در اختیار دارد. علیرضا جعفری البته به موقعیت این واحدها اشاره نکرد اما شنیده میشود به دلیل جولان دلالان در شهر پردیس احتمالا واحدهای مورد اشاره جعفری در این شهر قرار دارد.
با توجه به اینکه مالکیت در اقتصاد کشور محترم است شاید نتوان خرده گرفت که یک نفر تعداد قابل توجهی واحد مسکونی را به تملک خود درآورد اما خالی نگه داشتن خانههایی که بسیاری از مردم آرزوی آن را دارند چه توجیهی میتواند داشته باشد. طبق آمار پنج سال قبل ۲.۵ میلیون خالی از سکنه در کشور وجود دارد در حالی که ۱.۳ میلیون خانوار در کشور به صورت دو خانواده در یک واحد مسکونی زندگی میکنند.
موضوع دیگر اینکه دلالان از ارزش افزوده واحدهای مسکن مهر که به دلیل برخورداری از زیرساختها، امکانات و تسهیلات دولتی مرتبا قیمت آنها طی ۱۴ سال گذشته افزایش یافته بهره بردهاند. اوایل دهه ۹۰ بعضی افراد، مسکن مهر را متری ۳۰۰ هزار تومان خریداری کردند و در حال حاضر بالای ۱۰ میلیون تومان در هر متر مربع میفروشند.
حال تصور کنید کسی که ۳۰۰۰ واحد مسکن مهر را در اختیار دارد چه سود هنگفتی به جیب زده است. با این پیشفرض که واحدهای مذکور در شهر جدید پردیس قرار دارد و قیمت آنها بین ۸۰۰ تا ۱.۲ میلیارد تومان است قیمت هر واحد را یک میلیارد تومان در نظر میگیریم. بر این اساس، فردی که ۳۰۰۰ واحد را به تملک خود درآورده ۳۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه دارد؛ در حالی که اوایل دهه ۹۰ تمامی این واحدها را کمتر از ۸۰ میلیارد تومان خریداری کرده است.
خردادماه سال گذشته شرکت عمران در چهار شهر پردیس، پرند، اندیشه و هشتگرد اعلام کرد که از این پس کسانی که واحدهای مسکن مهر را به قصد سرمایهگذاری خریدهاند و قصد سکونت ندارند باید ۲۰ درصد یارانهای که دولت بابت هزینه ساخت واحدها متحمل شده را پرداخت کنند؛ تصمیمی که به مذاق دلالان پردیس خوش نیامد و با تحریک متقاضیان واقعی نسبت به این تصمیم دولت معترض شدند. هرچند همان زمان اعلام شد که متقاضیان واقعی مشمول افزایش قیمت نیستند.
احتکار ۳۰۰۰ واحد مسکن مهر توسط یک نفر و استفاده دائم از ارزش افزوده این واحدها در حالی خبرساز شده که هنوز طرح مالیات بر خانههای خالی شکل اجرایی به خود نگرفته است. اگرچه سازمان امور مالیاتی روز ۲۹ دیماه ۱۴۰۰ لیست واحدهای خالی را منتشر کرد اما گفته میشود فعلا حدود ۱۲ هزار واحد در کل کشور مشمول مالیات بر واحدهای خالی شدهاند. این در حالی است که وزارت راه و شهرسازی یک میلیون و ۱۷۰ هزار خانه خالی را شناسایی و به سازمان امور مالیاتی معرفی کرده است.
عدم اعمال پایههای مالیاتی که سالها حرف آن مطرح و اجرایی نمیشود مثل مالیات برعایدی سرمایه، مالیات خانههای لوکس و مالیات خانههای خالی، اقتصاد مسکن را رنج میدهد. این در حالی است که به دلیل رکود ساخت و ساز و کاهش توان متقاضیان واقعی مسکن، هر ساله به تعداد اجارهنشینها افزوده میشود. طبق آمار تا سال ۱۳۹۸ حدود ۴۲ درصد مردم تهران مستاجر بودند که بر اساس آمار غیررسمی، هماکنون این عدد به بالای ۵۰ درصد رسیده است.
کارشناسان، انتشار لیست خانههای خالی را گام مهمی در تحقق عدالت اجتماعی و امیدآفرینی به دهکهای پایین میدانند؛ دهکهایی که بعضا تمام عمر مستاجر هستند و باید شاهد خالی ماندن ۳۰۰۰ واحد توسط یک نفر باشند!
