کوه‌های مینیاتوری «نهبندان»؛ مریخ روی زمین

خبرگزاری recive – خراسان‌جنوبی؛  ۲.۵میلیون سال پیش که خدا قلم نگاشتن زمین را به دست گرفت یعنی دوران کواترنری مناظر امروزی زمین، شرایط آب و هوایی و تغییرات آن، تنوع آثار حیاتی و جانوری که در رابطه با انسان است را هم به زیبایی تمام روی تن زمین نگاشت.

یکی از زمین‌نگارها خداوند کوه و تپه‌های مینایتوری نهبندان که در فاصله ۵ کیلومتری از این شهر قرار گرفته‌اند.

از این کوه‌ها به واسطه نگارگری زیبایی که خداوند به همراه باد و آب در وسعتی به اندازه ۲۵ کیلومتر مربع هنر آفرینی کرده است به دلیل زیبایی کم نظیر آن به عنوان کوه های مریخی یاد می شود.

در کارخانه‌ای که خداوند مبدع آن است کله‌ قندهایی را ردیف به ردیف نهاده است که هر بیننده‌ای وقتی به آن می‌نگرد از زیبایی این نگارگر چیره دست انگشت حیرت به دندان گرفته و تا مدتی مات و مبهوت این همه نبوغ می‌ماند.

اگر بخواهی چیره دستی استاد نگارگری زمین را در دو و نیم میلیون سال قبل ببینی باید به تپه‌های ماسه‌ای که با ترکیب و رنگ‌بندی چشم‌نوازی در دو طرفه جاده نهنبدان به شهداد قرار گرفته سر بزنی تا آثار زیرخاکی استاد نگارگر را در روی زمین ببینی به این همه تبحر و چیره دستی غبطه بخوری.

در این دوران که سفر به کرات و سیاره‌های آسمان با صرف هزینه‌های هنگفت آن هم پرتاب ماهواره و سفینه‌ها فضایی انجام می‌شود اگر کمی کاوش و جستجو انجام شود کهکهشان و سیاره‌هایی روی زمین هم است که بیشتر افراد از وجود آن ناآگاهند و بی‌اطلاع . نمونه آن هم کوه‌های مریخی نهبندان است که خود سیاره‌ای است روی زمین. تنها نمونه از این سیاره زمینی در ایران به جز نهبندان در چابهار وجود دارد.

سیاره زمینی

این سیاره زمینی در دل خود آثاری از نگارگری خالق عالم دارد که اگر بخواهی به درک لازم از خلقت این جهان و موجودیت در این دنیا برسی باید سری به سیاره مریخی نهنبدان بزنی.

گاهی باید برای عروج خلاف جریان آب حرکت کرد یعنی از آسمان به زمین فرود آمد چرخی در آسمان زمین هم زد و دید که خدا چه کهکشانی‌هایی را در این سیاره گرد زمین خلق کرده است.

سفینه فضایی را باید آتش کرد و دل به کویر نهبندان زد و به دیدار سلسله جبال نخیلان رفت و بوم زیبایی را که خدا در این جزیزه زمینی دریای خاکی با نقش و نگار زیبا نگاشته است را به تماشا نشست.

این کوه‌های مینیاتوری که دارای یک کیلومتر عرض و ۲۵ کیلومتر طول است از آن باید به عنوان بهترین اثر زمین‌شناسی شرق کشور یاد کرد.

ترکیب رنگ این اثر زمین‌شناسی دوران کواترنری آنچنان به زیبایی تمام در کنارهم چیده شده که گاهی بین رویا و واقعیت آن می‌مانی احساس می‌کنی که در رویا به سیاره دیگری سفر کرده‌ای.

رنگین کمانی در زمین

وقتی از بالا و به این بوم زیبا طبیعت می‌نگری چنان غرق زیبایی آن شده که نمی‌دانی در زمینی یا سیاره در آسمان بیکران. رنگ‌های قرمز، سفید، خاکستری که کنار هم می‌نشینند هر ردیف هم خداوند با آبرنگی آن را رنگ کرده است به ناگاه رنگین کمانی که بعد از بارش بارانی دل‌انگیز بر دل آسمان نقش می‌بند در این قطعه از زمین هم می‌توانی آن را ببینی و بنگری.

این کوه‌های رنگی کله قندی که از نوع رسوباتی که در دل داشتن بر روی زمین روییده‌اند بدون پوشش گیاهی بوده و گاهی ارتفاع گل‌های رنگی روییده از دل به پنج تا ۱۰۰ متر متغیر است.

مینیاتوری بودن این سلسله جبال دوران کواترنری از این بابت است که همچون مخروط‌های کله قندی صحنه‌های خیالی زیبایی را بر بوم طبیعت این نقطه از نهنبدان به زیبایی تمام نقش بسته است.

اگر از این کوه‌ها به عنوان یکی از زیباترین و شگفت‌انگیز ترین جاذبه‌های جهان یاد شود به گزافه چیزی گفته نشده است.

جریزه‌ای زیبا

بعلاوه شاید همین منحصر به فرد بودن این سلسله جبال سبب شده تا هر فرد و طبیعت دوستی که آوازه آن را شنیده یا تصاویر آن را دیده اگر گذری به خراسان‌جنوبی داشته باشد سری به این جریزه زیبا نزند و حظ لازم را از آن نبرد .

شاید به واسطه جا خوش کردن این تپه‌های رنگارنگ  طوسی، سفید و غیره با واریزه‌هایی که در پای آن ریخته شد باید از جاده که از میان این تپه‌های شنی می‌گذرد به عنوان یکی از گذرگاه‌های رویایی و کم نظیر در ایران یاد کرد.

جاده‌ای که از میان تپه‌هایی رنگارنگ می‌گذرد گاهی تو را یاد راه‌های آسمانی و گذر از روی ابرها می‌اندازد.

شب سیاره مریخی زمین هم برای رصد ستارگان آسمان شاید به یاد ماندنی‌ترین لحظه‌ها باشد برای آن‌هایی که این نقطه را برای دیدن انتخاب کردند.

باد و باران دست به دست هم داده‌اند این چنین تپه‌های رسوبی را بر صفحه کویر ترسیم کردند وقتی بر بلندای این سلسله جبال قرار می‌گیری به واسطه رنگ خاکستری آن تصویری از کره ماه را در مقابل دوربین چشمانت تداعی می‌کند. نقاش آن هم در برجسته‌سازی و سه بعدی‌سازی آن به قدری ماهر بوده که اشکالی را خارج از قوانین مناظر  بر صفحه این قطعه از زمین نقش زده است.

این را هم باید در نظر داشت که در نقش‌های مینیاتوری تصویرها شباهتی به دنیای واقعی ندارد و نگارنگر بدون رعایت قوانین، جادوی رنگ را بر صفحه کاغذ به تصویر می‌کشد که وجه تسمیه این سلسله‌ها، کوه‌های ساحلی با نام مینیاتوری به این موضوع برمی‌گردد.

«مجید بیکی» فرماندار نهبندان هم با اشاره به فاصله ۵ کیلومتری تپه‌های ماسه‌ای نهبندان از مرکز شهرستان، می‌گوید: این تپه‌های ماسه‌ای که از آن به عنوان کوه‌های مریخی یاد می‌شود در وسعتی بین ۲۵ کیلو متر طول و یک کیلومتر عرض در حاشیه جاده «نهبندان- شهداد» قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه در ایران تنها یک نمونه دیگر از این آثار طبیعی آن هم در چابهار وجود دارد، می‌افزاید: تنوع رنگ این تپه‌های ماسه‌ای که قدمت آن به دوران کواترنر برمی‌گردد آنقدر زیبا و چشم‌نواز است که توجه هر ببینده‌ای را به خود جلب می‌کند.

ثبت در فهرست ملی

فرماندار نهبندان اشاره‌ای به ثبت این اثر طبیعی در سال ۹۴ در فهرست آثار ملی کشور دارد و ادامه می‌هد: وقتی یک عرصه طبیعی در فهرست آثار ملی به ثبت رسید میراث فرهنگی به عنوان متولی اثر حفاظت از آن را بر عهده می‌گیرد و این اثر طبیعی بی‌نظیر هم حفاظت و حراست از آن بر عهده میراث فرهنگی است.

بیکی به این نکته هم اشاره می‌کند که باید دستگاه‌های اجرای و مردم هم خودشان در حفط و حراست از آثار طبیعی بکوشند زیرا اینگونه آثار اگر از بین برود همانطور که میلیون‌ها سال یا قرن‌ها طول کشیده که به وجود آمدند به همین میزان هم زمان می برد تا دوباره آن اثر را ایجاد کرد.

به گفته وی در عرصه و اعیان این اثر طبیعی هم بر اثر قوانینی که در حفاظت از آثار طبیعی وجود دارد هرگونه ساخت و ساز و رفت و آمدهایی که سبب تخریب این آثار شود ممنوع است.

بعلاوه وقتی اثری در فهرست آثار طبیعی کشور ثبت شد تابلویی هم در محدوده آن اثر نصب می‌شود که وقتی در مورد ویژگی‌های آن توضیح داده می‌شود به طور حتم نظر گردشگران و مسافران را برای حفاظت و حراست از آن با توجه به ارزشی که دارد جلب خواهد کرد.

فرماندار نهبندان می‌گوید: آثاری مانند تپه‌های ماسه‌ای نهنبدان را آثار تجدید ناپذیر می‌داند زیرا اگر هر گونه خدشه‌ای به آن وارد شود دیگر جایگزینی همانند آن نمی‌شود ایجاد کرد و اگر بخواهد ایجاد هم شد میلیون‌ها سال وقت و زمان نیاز خواهد داشت.

به گفته بیکی این اثر طبیعی برای ثبت در فهرست آثار جهانی پیشنهاد شده اما هنوز ثبت در فهرست آثار جهانی دارای ضوابط ویژه و خاصی است و کوه‌های مریخی نهبندان این ویژگی‌ها را نداشته تا به توان برای کاندیدا شدن آن در فهرست آثار جهانی کار کرد.

همچنین تا پیش از همه گیر شدن بیماری کرونا گردشگران و کویرنوردان بسیاری ضمن کویر نوردی در بیابان جهانی لوت به طور حتم از این جاذبه گردشگری هم بازدید می‌کردند اما طی یکی دو سال گذشته این موضوع کم‌رنگ‌تر شده است.

انتهای پیام/۶۷۰۱۵/ح