کاهش محسوس بهره‌وری شاه‌بلوط قطب ایران در مقایسه با آمارهای جهانی
به گزارش خبرگزاری فارس از شفت، شاه‌بلوط جزو گونه‌های درختی با پراکنش محدود در جنگل‌های شمال ایران بوده که مطالعات علمی نشان می‌دهد تعداد آن در رویشگاه‌های مادری به‌شدت در حال کاهش است.
در استان گیلان چهار رویشگاه اصلی ویسرود، سیاه مزگی، شفارود و قلعه رودخان قطب عمده برای تولید شاه‌بلوط ذکرشده که دراین‌بین روستای ویسرود به‌عنوان اصلی‌ترین رویشگاه، قطب تولید شاه‌بلوط ایران نام‌گرفته است.
در حال حاضر برداشت شاه‌بلوط در ویسرود شفت که رویشگاه اصلی این درختان هست، آغازشده و محمدرضا یوسف نژاد، مدیر جهاد کشاورزی شفت در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفته است: پیش‌بینی می‌شود باغداران این شهرستان امسال با برداشت ۳۲ تن شاه‌بلوط از سطح 16 هکتار، دو میلیارد و 600 میلیون تومان درآمد کسب کنند.
آن‌طور که مدیر جهاد کشاورزی شفت مطرح کرده، زمین‌های شیب‌دار در روستاهای ویسرود، سایننگاه، کلوان، طالقان، بابارکاب و لپوندان در این شهرستان بزرگ‌ترین تولیدکننده این میوه فندق در کشور به‌حساب می‌آیند.
عملکرد میوه شاه‌بلوط در جهان بین دو هزار و ۲۰۰ تا بیش از چهار هزار و ۵۰۰ کیلوگرم در هکتار بوده درحالی‌که آمارهای ارائه‌شده توسط جهاد کشاورزی شفت که متولی حفظ، توسعه و افزایش تولید شاه‌بلوط در قطب تولید آن است، اختلاف بسیار فاحشی را در مقایسه با عملکرد جهانی از خود نشان می‌دهند.
کاهش بهره‌وری محسوس شاه‌بلوط در قطب تولید آن در کشور در مقایسه با بهره‌وری آن در جهان نشان از عدم برنامه‌ریزی منسجم متولیان آن جهت حفظ و بهره‌برداری ازاین‌گونه اقتصادی است که بیشتر متوجه جهاد کشاورزی و منابع طبیعی می‌شود و لذا در صورت ادامه روند حاضر، دیری نیست که شاهد انقراض این‌گونه خاص طبیعی-اقتصادی از اکوسیستم جنگلی هیرکانی خواهیم بود.
بهره‌برداران شاه‌بلوط در رویشگاه‌هایش در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفته‌اند که این درختان زادآوری طبیعی ندارند و از بین رفتن آن‌ها طی سالیان متمادی نشان می‌دهد این درختان در معرض تخریب هستند.
چرای دام، آفات، بیماری‌های قارچی و تخریب رویشگاه‌ها ازجمله مواردی است که بهره‌برداران شاه‌بلوط معتقدند به‌مرور موجب شده تا تعداد درختان در اراضی و رویشگاه‌های آن کاسته شود.
از بین همه تهدیداتی که شاه‌بلوط را گرفتار کرده، بهره‌برداران آن ازجمله در ویسرود شفت معتقدند آتشک به جان درختانشان افتاده و تداوم این تهدید می‌تواند تمامی درختان شاه‌بلوط را به ورطه نابودی بکشاند.
یوسف نژاد در پاسخ به اینکه برای افزایش بهبود تولید این میوه و همچنین افزایش سطح باغات این محصول، جهاد چه تمهید مقدماتی را طی سال‌های اخیر داشته، می‌گوید «ازآنجاکه این درختان خودرو هستند، امسال دچار آفت شده که درصدد هستیم با حذف نهال آلوده و غرس نهال جدی، نسبت به احیا و توسعه باغات کمک کنیم.»
مدیر جهاد کشاورزی شفت همچنین در پاسخ به اینکه برای فرآوری این محصول، صادرات و همچنین جهت ترویج نهال‌کاری شاه‌بلوط چه اقداماتی صورت گرفته نیز صرفاً گفته است: در تلاشیم با افزایش سطح زیر کشت در منطقه، راندمان تولید را افزایش دهیم.
مشاهدات عینی نشان می‌دهد شاه‌بلوط در ویسرود طی سال‌های اخیر دچار دو بیماری عمده شامل زنگ‌زدگی و همچنین سوختگی یا آتشک شده که عامل ایجاد آن انواعی از قارچ‌ها هستند.
کارشناسان نیز معتقد هستند عامل بیماری آتشک موجب شده تا از کشت نهال و اجرای طرح احیا، توسعه و ترویج شاه‌بلوط به دلیل انتقال این بیماری به مناطق دیگر جلوگیری شود و این دغدغه بسیار برای مردم منطقه نگران‌کننده است.
اجرای راهکارهایی از قبیل ایجاد عرصه‌های جنگلی دست کاشت، استفاده از ارقام اصلاح‌شده و مقاوم در برابر انواع آفات، بیماری‌ها و تنش‌های غیر زیستی، مدیریت به هنگام آفات و بیماری‌های ویژه از قبیل آتشک و نیز کاربرد روش‌های نوین و سریع ازدیاد از قبیل کشت بافت می‌توان گام‌های مؤثری را در جهت جلوگیری از نابودی درختان شاه‌بلوط برداشت.
انتهای پیام/۳۳۸۹
