نوسان در بازار ارز امر عجیبی نیست، یعنی در هیچ بازاری نوسان عجیب نیست. در بازار ارز هم برخی عوامل از جمله دلالان و سوداگران، با انگیزههای سودجویانه از یک طرف و مخالفان سیاسی داخلی و خارجی با انگیزههای ستیزهجویانه و تخریبی از سوی دیگر، وظیفه خود میدانند تا با استفاده از اخبار گوناگون یا حتی با جعل خبر در بازار ارز نوسان ایجاد کنند و به اهداف خود برسند. البته انتظاری هم غیر از این، از دو گروه سودجو و متخاصم و البته با انگیزههای متفاوت نیست.
اما برای مقابله با گروههای فوق ابزارهای کافی در اختیار بانک مرکزی قرار دارد که با در دست داشتن بیش از ۸۰ درصد از ارز مورد معامله در کشور، به راحتی میتواند با تزریق مثبت و منفی و به موقع از نوسانات مخرب جلوگیری کند.
ناگفته نماند نوسانهای رو به بالا، اگر روزانه کمتر از یک درصد باشد، در شرایط تورمی موجود در کشور امری طبیعی و حتی امری مبارک است، ولی نوسانات رو به پایین با توجه به تفاوت جدی که بین نرخ تورم در کشور ما و کشورهای حوزه دلار وجود دارد، میتواند حاکی از کم توجهی مسئولان اقتصادی کشور باشد.
زمانی که روند نرخ ارز در بازار کاهشی میشود، میتواند دو دلیل داشته باشد، یا نرخ تورم و نرخ بهره و نرخ بیکاری کاهش جدی یافته و به نزدیک صفر رسیده و در اثر بالا رفتن تولیدات در کشور بین صادرات و واردات توازن مثبت ایجاد شده و عرضه ارز به طور طبیعی و واقعی از تقاضا پیشی گرفته، و یا اینکه دستهایی سعی دارند به طور مصنوعی و به ضرب تزریقهای بیمنطق و بیپشتوانه، به طور موقت قیمتها را تحت تاثیر قرار دهند.
در صورت اول که قیمتها به طور طبیعی کاهش مییابد، امری بسیار مبارک اتفاق افتاده است و باعث خوشحالی همه مردم، به خصوص دست اندرکاران اقتصاد خواهد بود، ولی در صورتی که قیمتها به طور مصنوعی کاهش یابد باید پرسید علت این دستکاری چیست؟ آیا کسانی قصد فریب مردم را دارند؟ یا شاید هم خودشان را گول می زنند، یا منافعطلبانی از این کار منفعت حاصل می کند، یا عدهای به قصد دشمنی با کشور و نظام به این نوسانات دامن می زنند.
اینکه انگیزه ایجادکنندگان تلاطم در بازار چیست، در درجه اول اهمیت نیست، ولی در اینکه نوسانات و تلاطمات باعث صدمات جبران ناپذیری به اقتصاد کشور است هم شکی وجود ندارد.
بار دیگر تاکید میکنم وظیفه اصلی بانک مرکزی جلوگیری از نوسانات و تلاطمات مخرب در بازار ارز است و تنها راه آن هم واحد و واقعی شدن قیمت ارز و مدیریت بازار با تزریق مثبت و منفی و به موقع است.
* رییس اسبق کانون صرافان
۲۲۳۲۲۵
