چرا دانشجویان دکتری باید “آزمون جامع” بدهند؟

در واقع شرط ورود به بخش پژوهش و نوشتن رساله دکتری، شرکت در این آزمون است که پس از گذراندن کامل واحدهای درسی، میانگین نمرات ۱۶ یا بالاتر و اعلام آمادگی دانشجو، برگزار می‌شود.

اما نکته مهم اینجا است که اگر دانشجویی موفق به گذراندن این آزمون نشود، از ادامه تحصیل محروم خواهد شد که این مساله نقطه آغاز استرس‌ها و چالش‌های دانشجویان است. سوال اصلی این است که این آزمون چقدر در سنجش سواد یک دانشجو موثر و وجود آن ضروری است؟

دکتر سیدمرتضی افقه، استادتمام اقتصاد دانشگاه شهیدچمران اهواز در گفت‌وگو با ایسنا، درباره ضرورت برگزاری آزمون جامع دکتری، اظهار کرد: آزمون جامع مقطع دکتری یک مرحله بسیار مهم است یعنی دانشجو باید دانش کافی داشته باشد تا از امتیاز دکتر بودن از نظر علمی و اجتماعی استفاده کند. بنابراین دانشگاه هم قاعدتا باید به اندازه کافی ابزار و امکاناتی داشته باشد که تضمین کند افراد با دانش کافی فارغ‌التحصیل می‌شوند و مدرک دکتری می‌گیرند.

وی افزود: اما درباره کم و کیف این آزمون به نظر می‌آید که می‌تواند ساده‌تر برگزار شود تا دانشجویان هم دچار مشکل نشوند. حذف آزمون جامع دکتری باعث می‌شود که سطح کیفی کاهش یابد کمااینکه همین الان هم مشکلات آموزشی وجود دارد.

نبود آزمون جامع دکتری عملا دانشگاه را تبدیل به یک کارخانه تولید افراد کم‌سواد می‌کند

استادتمام اقتصاد دانشگاه شهیدچمران اهواز با بیان اینکه حذف آزمون جامع دکتری عملا دانشگاه را تبدیل به یک کارخانه تولید افراد کم‌سواد می‌کند، گفت: با حذف آزمون جامع دکتری موافق نیستم اما می‌توان آن را مقداری ساده‌تر کرد یعنی اگر فردی در یک درس نمره خوبی کسب نکند، نیازی نباشد از اول همه درس‌ها را بخواند و آزمون دهد.

وی افزود: این روند می‌تواند هم تضمین‌کننده دانش فارغ‌التحصیلان باشد و هم خیلی آسان نباشد و فرد فارغ‌التحصیل شده در حد دکتری، دانش داشته باشد.

ضرورت وجود آزمون جامع

دکتر علیرضا جلیلی‌فر، دانشیار گروه آموزش زبان انگلیسی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در گفت‌وگو با ایسنا در این باره، اظهار کرد: آزمون جامع در دانشگاه شهید چمران در تمام گروه‌ها برگزار می‌شود و از آنجا که دوره دکتری، دوره‌ای پژوهشی و آموزشی است به نظر من ضرورت دارد که برگزار شود.

وی افزود: اگر دوره دکتری کاملا پژوهش محور باشد نیازی به آزمون ندارد. اما زمانیکه آموزشی و پژوهشی است نیاز است که برگزار شود.

جلیلی‌فر گفت: در این رابطه عموما هر دانشگاهی بر اساس سازوکاری عمل می‌کند که در دانشگاه شهید چمران اهواز سه یا چهار درس انتخاب می‌شود و پس از آمادگی دانشجو، آزمون برگزار می‌شود اما دانشجو تنها دوبار فرصت دارد در آزمون شرکت کند و اگر موفق نشد، از ادامه تحصیل محروم می‌شود.

سهم پژوهش در دوره دکتری بیشتر از آموزش است

دکتر عبدالرحیم هوشمند، عضو هیات علمی آبیاری و زهکشی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در این خصوص‏‏‏ اظهار کرد: دانشجویان دکتری بعد از گذراندن حدود ۱۶ تا ۱۸ واحد درس آموزشی برای نوشتن رساله، آزمون می‌دهند اما اصولا در دوره دکتری تمرکز اصلی روی پژوهش است در واقع پژوهش سهم بیشتری از آموزش دارد.

وی افزود: اما برای سنجش صلاحیت دانشجو به منظور ورود به بخش پژوهش، آزمونی تحت عنوان جامع دکتری برگزار می‌شود که در دانشگاه ما از سه درس امتحان گرفته می‌شود که در دانشگاه‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: پس از امتحان کتبی، مصاحبه برگزار می‌شود و در نهایت نمره مصاحبه و آزمون کتبی، جمع می‌شوند و این نمره باید از حد تعیین شده بیشتر باشد تا دانشجو اجازه ورود به مرحله بعد یعنی نوشتن رساله و آغاز پژوهش را پیدا کند.

وی با بیان اینکه آزمون، یک روش ارزیابی برای این است که بدانیم آیا دانشجو قادر به ورود به مرحله بعد است یا نه؟ افزود: در واقع در این مرحله توانایی دانشجو محک زده می‌شود که به نظر می‌رسد ضروری باشد.

چرا دانشجو در یک درس دو بار سنجیده می‌شود؟

هوشمند در پاسخ به اینکه چرا ضرورت دارد که دانشجو در یک درس دو بار سنجیده شود؟ گفت: البته صحبت‌هایی با این مفهوم مطرح می‌شود که دانشجو درس‌ها را یک بار امتحان داده و پاس کرده، چرا باید دوباره آزمون بدهد؟ این سوال همیشه مطرح است. در پاسخ باید گفت که مفهوم آزمون جامع، ارزیابی کلی دانشجو است.

وی بیان کرد: وقتی اسم “جامع” آورده می‌شود به این معنی نیست که تنها از سه درس آزمون گرفته می‌شود بلکه ممکن است هر نوع سوالی که ممکن است بعدا به عنوان موضوعات پژوهشی مطرح شود و درباره رشته تخصصی دانشجو باشد، پرسیده شود. بخش مصاحبه، مقید به درس معینی نیست در نتیجه می‌تواند شامل هرسوالی درباره رشته باشد.

48