به گزارش recive خوزستان از اهواز مراسم ختم مرحوم سید مهدی علم الهدی، پدر قضاوت استان خوزستان دیروز ۲۵ اسفند ماه در حسینیه امام رضا(ع) اهواز برگزار شد. سید مهدی علم الهدی دانش آموخته دانشکده حقوق دانشگاه تهران و فارغالتحصیل سال ۱۳۳۴ است. وی قضات زیادی را تعلیم داده و رئیس دادگستری استان خوزستان از شاگردان وی بوده است. مرحوم سید مهدی علم الهدی ۶۳ سال در پستهای مختلف در قوه قضاییه کشور قضاوت کرده است.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ سعید سعدی ، مسئول حوزه ریاست معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه در مراسم بزرگداشت مرحوم علم الهدی به ایراد سخنرانی پرداخت وگفت : کار قضاوت کاری بسیار طاقت فرسات و برای کسی که قدر این کار، مسئله و منصب را بداند و برای آن حرمت قائل شود هیچ وقت تکراری نخواهد شد و هر پرونده، یک موضوع جدید، مطالعه جدید و یک مسائل پیرامونی جدید را می طلبد.
وی افزود : مرحوم علم الهدی در طول عمر 63 سال کاری خود توانست در کمال صحت و سلامت و با حوصله و بردباری قلم بزند و رای صادر کند و آن را انشا کند که به هیچ عنوان کار آسانی نیست.
وی افزود : در فرهنگ لغت برای کلمه قاضی 15 معنی ذکر شده است و جزو واژگان دخیل عربی است ، که محل ایراد نیست چرا که زبان های زنده دنیا با هم داد و ستد دارند.در لغت نامه آمده است که قاضی ستنده داد است ، گاهی به معنی داوری یا مجری عدالت و… آمده است. و برای کلمه قضا نیز بیش از 10 معنی قائل شده اند که نشان دهنده اهمیت آن در دین اسلام است.
مسئول حوزه ریاست معاونت منابع انسانی قوه قضاییه گفت : در آیات مختلفی از قرآن کریم نیز به نقش حساس قضاوت اشاره شده که نشان دهنده اهمیت آن از دیدگاه قرآن است.
وی ادامه داد: همچنین خداوند در آیه ۶۵ سوره نساء فرمود «فَلَا وَرَبِّکَ لَا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لَا یَجِدُوا فِی أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَیْتَ وَیُسَلِّمُوا تَسْلِیمًا: ای پیامبر به پروردگارت سوگند که آنان مومن حقیقی نخواهند بود مگر آن که تو را در آنچه میان خود نزاع و اختلاف دارند به داوری بپذیرند، سپس از حکمی که کرده ای در وجودشان هیچ دل تنگی و ناخوشنودی احساس نکنند و به طور کامل تسلیم شوند».
وی به نامه امام علی(ع) به مالک اشتر اشاره کرد و افزود : امام علی(ع) در نامه معروفش به مالک اشتر نخعی هنگامی که وی را به استانداری مصر میفرستد، تمام قوانین مربوط به حکومت و حقوق مردم را در این نامه به عنوان دستور العمل اجرایی به وی ابلاغ میکند، تا وی در محدوده و قلمرو حکومتش آنها را اجرایی کند. در بخشی از این نامه برخی از صفات و ویژگیهای قضات را برمیشمرد که برخی از آنها عبارتند از :
قاضی از نظر علم، اخلاق، تقوا و ایمان باید در درجهای بسیار بالا باشد؛ زیرا برتری و بهتری از دیگران بدون صفات مزبور قابل تصور نیست. اگر کسی پیدا شود که این ویژگیها را در درجهای بالاتر داشته باشد، به یقین او برتری دارد و باید بر کسی که آن درجه را ندارد مقدم شود.
وی افزود : روایات بسیار زیادی در منابع دینی ما آورده شده است که تشویق کرده اند به امر قضا و از عالمان جامعه خواسته شده که به کار قضاوت بپردازند.در این روایات آمده است تفکر و ساعت ، یعنی تفکر در پاره ای از زمان و یک ساعت قضاوت عادلانه بهتر از 70 سال عبادت است.
قاضی باید میل به دنیا نداشته باشد و هوای نفسش میل به حرص و آز نکند؛ زیرا چشم طمع داشتن به مردم باعث احساس نیاز به ایشان و انحراف از راه حق میگردد.
قاضی باید به اندک فهم و درک از مسائل – بدون فکر و اندیشه زیاد- بسنده نکند؛ زیرا این خود زمینه خطا و اشتباه است.
قاضی باید در شبهات محتاط باشد. این یکی ازمهمترین وظایف و احکام قضات است، که در آن هنگام که شک و تردیدی درباره موضوع یا حکم یا تطبیق حکم بر موضوع پیش آید، بدون احساس شرم فوراً توقف نموده و به تحقیقات بیشتر و دقیقتر بپردازد و بیشتر از همه کس به سراغ دلیل و برهان برود.
قاضی باید کاوشگر باشد و بیشتر از همه در کشف واقعیتها با حوصلهتر باشد.هر رای او یک کتاب باشد و آثار رای او در جامعه به خوبی نمود پیدا کند و رای او نه انچنان طولانی که حوصله سربر باشد و آنچنان کوتاه که معنا را نرساند.
قاضی باید به هنگام کشف حقیقت، قاطعتر از همه باشد؛ زیرا که تأخیر در اجرای حق، آفتها دارد و پس از واضح شدن حکم، قاطعانه عمل کند.
حجت الاسلام و المسلمین سعدی افزود : اینها مشخصاتی است که اگر در فردی پیدا شد باید او را در مقام قضاوت قرار دهند.حتی ولایت علما بعد از انبیا نیز در حقیقت انتقال و واگذاری امر قضاوت از انبیا به علماست .
وی یادآورد شد : وقتی به روایات نگاه می کنیم برخلاف آیات که تشویق می کنند به قضاوت و قاضی بودن و در برخی مواقع خداوند حکم میکند به انبیا که در بین مردم حکم و قضاوت کنید در روایات به دو روش با این مسئله برخورد شده است ، یکی از اشکال روایات ناهی امر قضا هستند و می گویند به سمت قضاوت نروید مانند این است که سر خود را بدون چاقو بریده است که مقصود آن است که با قضاوت اشتباه وارد آتش جهنم خواهد شد. روایت دیگری است که می گوید در روز قیامت قاضی ها آرزو می کنند که ایکاش به اندازه یک بخش از یک خرما هم قضاوت نمی کردند.
وی خاطر نشان کرد : معمولا بسیاری افراد با سی سال سابقه بازنشسته می شوند و برخی دیگر با احتساب سختی کار با 25 سال سابقه درخواست بازنشستگی می کنند. اما این سید بزرگوار 63 سال در این مقام ماند و قضاوت کرد و بین مردم تا جایی که سلامتی اش اجازه داد حکم می داد.
وی افزود : مرحوم سید مهدی علم الهدی چندین مشخصه بارز داشتند که عالم بودن یکی از آنها بود و انصافا اشراف خوبی به قوانین داشته و به نوعی تاریخچه ای بودند از قوانین و اتفاقات گوناگون ، که با مراجعه به وی کل مطالب به صورت حاضر و آماده به دست هر قاضی تازه کاری می رسید.آن مرحوم مورد توجه کلیه مسئولین قضا بود، و بارها و بارها از سمت مسئولین قوه قضاییه در تمام دوران ها مورد تکریم و تجلیل قرار گرفت.
حجت الاسلام والمسلمین سعدی در ادامه یادآور شد: مرحوم علم الهدی پایه گذار بسیاری از آرای وحدت رویه بودند، رای وحدت رویه در حکم قانون است و آن مرحوم منشا حداقل 7 مورد از این آرا بودند که فقط توسط قاضی های بسیار پرسابقه قابل بررسی و تایید نهایی است. یکی دیگر از خصوصیات قاضی اخلاق مدار بودن است، یعنی مردم احساس کنند که برخورد خوبی در دستگاه قضا با آنها شده است و رایی که برایشان صادر شده است عادلانه بوده است.
وی در ادامه به راهنمایی های بسیار مرحوم علم الهدی به قاضی های تازه کار اشاره کرد و افزود : آن مرحوم برای قاضی های تازه کار پشتوانه محکمی بودند ، قاضی ها بعد از 10 سال کار در حکم قاضی های پیشکسوت قرار می گیرند لذا مرحوم علم الهدی 53 سال نقش پیشکسوتی را برای این قاضی های جوان و تازه کار ایفا کردند که منجر به تربیت قضات بزرگی شد.
وی ساده زیستی و زندگی بدور از هرگونه پیرایه مرحوم علم الهدی را یکی دیگر از مسائل مهم وشخصیتی وی برشمرد و افزود : در بسیاری مواقع آن مرحوم فاصله منزل تا دادگاه را با پای پیاده طی می کرد. اینها خصوصیات بسیار بارزی است که باید سرمشق همه قضات قرار گیرد.
مسئول حوزه ریاست معاونت منابع انسانی گفت : خط زیبای مرحوم سید مهدی علم الهدی شاخص مهم دیگر وی بود که حتی در سنین بالا که انسان دچار لرزش دست میشود ، کلمات را با خط بسیار زیبا به رشته تحریر در می آوردند.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ سعید سعدی نقل قولی از حضرت آیت الله جزایری درباره وی گفتند : آقای علم الهدی اقدم القضات و اعلم القضات است ، یعنی قاضی قدیمی که قدیمی بودنش مزین است به علمیت. این بخاطر این است که گاهی اوقات میگویند فلان شخص با سابقه است اما در اینجا سابقه مطرح نیست بلکه سابقه علمیت بر قوانین نیز مطرح است.
حجت الاسلام والمسلمین سعدی در پایان عرایض خود گفت : حضرت علی (ع) به مالک اشتر گفت دل خودت را از محبت به مردم لبریز کن ، بواقع دل مهربان و پرعطوفت سید بزرگوار علم الهدی از برترین شاخصه های وی بود که همه افرادی که ایشان برخورد داشته اند معترف به آن هستند و حتما می بایست دراین سخنرانی و در غیبت وی به سمع و نظر همگان برسد.
