جایگاه او در عرصه ادبیات دینی کودک و نوجوان در ذهنم چنان بود که ترجیح دادم جلسه هیات مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان را ناتمام بگذارم و خود را به آن نکوداشت برسانم تا شاید مجالی برای ابراز چند کلمه درباره او بیابم. حال که آنجا مقدور نشد، اینجا مینویسم.
او در نوروز سال 1348 در جنوب تهران زاده شد. در مدارس اسلامی درس خواند و در سال 1364 عازم جبهه شد و تا پایان جنگ سه بار مجروح و بستری شد. او از سال 1366 همزمان در حوزه علمیه قم هم مشغول به تحصیل شد.
در حوزه علمیه از محضر اساتیدی چون آیت عظام عبدالله جوادی آملی، موسی شبیری زنجانی و … تا دورههای عالی خارج فقه و اصول و تا رسیدن به اجتهاد استفاده کرد.
اولین کتاب او سال 1374 منتشر شد و تا به امروز حدود 180 عنوان کتاب برای کودکان داشته است. آثار او به زبانهای مختلف چون عربی، انگلیسی، مالایی، فرانسوی، آذری و … ترجمه شده است و از این منظر نه تنها در میان نویسندگان حوزوی ادبیات کودک بلکه در میان کل اهالی ادبیات کودک جایگاه ویژهای دارد.
کتابهای او از سال 1384 تاکنون جوایز متعددی در جشنوارههای مختلف همچون کتاب سال رضوی، کتاب فصل، جشنواره کتاب دین، جشنواره کتابهای آموزشی رشد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتاب سال حوزه، جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان، کتاب سال سبک زندگی و … به دست آوردهاند.
کتاب «خدایا اجازه!» نوشته او که در نشر جمال منتشر شده به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شده و همچنین جایزه جشنواره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را به دست آورده است. کتاب محمد مثل گل بود که سال 1394 توسط انتشارات بوستان فدک منتشر شد تاکنون بیش از 300 هزار نسخه فروش داشته است.
یکی از ویژگیهایی که جایگاه خاص حیدری ابهری را در تاریخ ادبیات دینی کودک و نوجوان ما رقم میزند، توجه ویژه او به قالبهای ناداستان است. او به خوبی نشان داد قالبهای شعر و داستان برای انتقال همه آموزههای دینی به کودکان مناسب نیست و باید مطابق تجربه سایر ادیان و کشورها از ناداستان برای این منظور استفاده کنیم. همچنین او اثبات کرد که کتابهای ناداستان میتواند به اندازه آثار ادبی و تخیلی و حتی بیشتر مورد استقبال و پذیرش کودکان واقع گردد.
جامعیت کارهای او هم قابل توجه است. پیشتر عمده کتابهای دینی کودک و نوجوان به دو موضوع اشخاص و رویدادها و حداکثر احکام محدود میشد. اما او توانست به تجربههای موفقی از کتابهای دینی کودکانه در حوزههای اعتقادات، اخلاق و سبک زندگی دست یابد. ابهری بیش از چهل کتاب با موضوع خداشناسی برای کودکان منتشر کرده است. همچنین او از قالب پرسش و پاسخ برای ارائه متونی مؤثر و کاربردی برای کودکان به شکل مناسبی بهره برده است.
موضوعات کمتر تجربه شده، به ویژه در میان آثار تألیفی و آثار دینی از دیگر ویژگیهای اوست که در کتابهایی چون «از این خونه به اون خونه» (مرگ)، «پول، خدا، بچهها»، «خاطرات شیطان»، «فکر، کودک، فلسفه»، «ما فرشتهها»، «سرزمین عددهای قرآنی»، «مهربانی با حیوانات» و … نمود یافته است.
باید توجه داشت کثرت آثار ابهری، به دلیل کمحجم بودن همه کتابهایش نیست. او کتابهای حجیم فراوانی با رویکرد دانشنامهای و مرجع نیز در کارنامه خود دارد که هر یک به تنهایی کاری عظیم و در خور محسوب میگردند. «خداشناسی قرآنی کودکان»، «دائرهالمعارف اسلام»، «پرسمان قرآنی کودک»، «دائرهالمعارف قرآن»، «فرهنگنامه سورههای قرآن»، «حکایتنامه پیامبر»، «بر ساحل صحیفه»، «دائرهالمعارف شیعه»، «دائرهالمعارف سبک زندگی اهل بیت» و «نان و نمک» از جمله کتب مرجع و قطور این نویسنده است.
او در عرصه اجتماعی و صنفی نیز هیچگاه اجازه سوء استفاده به جریانهای سیاسی را نداده است و با وجود روحانیت و جانبازی و تعامل با حاکمیت، از همراهی با نگاههای تندرو و خالصسازانهای که به تخریب و تهدید و تحدید دهها تن از همصنفان او پرداختند پرهیز کرد.
به جرئت میتوان گفت حیدری ابهری از جدیترین نویسندگان کتابهای دینی برای کودکان در طول تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران است. این رأی تنها برآمده از تعداد آثار او در این زمینه نیست. انحصار آثارش در این زمینه و پرهیز از ورود به سایر حوزهها، نوآوریهای فکری و رسیدن به قالبهای پیشتر نیازموده، ارائه آثار حجیم و چند جلدی در موضوعات تخصصی، اقبال عمومی و فروش بالای کتابها، اقبال متخصصان و منتقدان و جوایز گوناگون از جشنوارهها، راهیابی به بازارهای جهانی، از جمله این دلایل است.
آسیبی که امروزه شاید حیدری ابهری را تهدید کند، تکراری شدن آثار اوست. ناشران مختلف به دلیل فروش بالای کتابهایش مدام از او تقاضای مجموعههای جدید میکنند و این شاید به تکراری شدن و کاهش کیفیت آثار او بینجامد. با این حال سرعت بالا و شاید آسان گرفتن برخی امور و ردپای دخالت ناشران در سمت و سو دادن به نویسنده و سریسازی آثار از جمله نکاتی است که در برخی آثار او مشاهده میشود. او میتواند با پرهیز از ورود به کتب غیردینی و همچنین نگارش کتب مشابه در موضوعات واحد و شناسایی حوزههای مغفول دینی همچون اعتقاداتی چون معاد، ظهور، اختیار و … و یا فروعی چون حج، خمس، زکات، و همچنین تمدن اسلامی، مسلمانان، آیینها و مناسک و بسیاری موضوعاتی دیگر به چهرهای ماندگار در تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران بدل شود. به تعبیری او باید تفاوت سادگی ناشی از کودکانه بودن و سادهانگاری ناشی از نگاه عوامانه و بازاری و سهلگیرانه را بهتر و بیشتر بشناسد و رعایت کند.
برای او طول عمر همراه با سلامت و عزت و عاقبت نیکو آرزومندم.