زهرا علیاکبری: تحریم سالهاست گریبان اقتصاد ایران را گرفته است و حالا فعال شدن مکانیسم ماشه اقتصاد ایران را با فشاری شدیدتر از قبل مواجه کرده است. نوسان بازارهای ارز و طلا و سکه و فراگیرتر شدن رکود محصول این اتفاقات است .
علی ماجدی دیپلمات کهنهکار ایران که سالها تجربهی حضور بر مسند معاونت در وزارتخانههای نفت و امور خارجه را داشته است، با حضور در کافه خبر recive به سئوالاتی در خصوص ایندهی پیش روی ایران پاسخ داد.
وی با تاکید بر اینکه سیاست خارجی ایران نیازمند اصلاحات جدی است، به فرصتسوزیها اشاره کرد و با طرح این موضوع که قرار بود ایران در سال ۱۴۰۴ ، از پس اجرای برنامهی چشمانداز به قدرت اول منطقه تبدیل شود، تاکید کرد: ما اگر بخواهیم حرفی برای گفتن داشته باشیم باید به جایگاه واقعی خودمان در اقتصاد آسیا برسیم.
او گفت: بگذارید آمار جدیدی به شما بدهم. قارهی آسیا امروز در جهان به قارهی مهمی بدل شده است. نقش آسیا در اقتصاد جهان افزایش یافته است. در حال حاضر چهل و دو درصد از GDP جهان متعلق به آسیاست. بخش مهمی از این ثروت در سه کشور چین، ژاپن و هند است. وقتی فهرست کشورهای برترآسیایی را میبینید، متوجه میشوید ما در بین ده کشور اول هم نیستیم.
او گفت: بعد از این سه کشور، اندونزی، ترکیه، امارات و عربستان و … قرار میگیرند. در حالی در این موقعیت هستیم که بیست سال پیش برنامه نوشتیم که در سال ۱۴۰۴ یعنی همین سالی که در آن هستیم به قدرت اول منطقه تبدیل خواهیم شد. بروید ببینید چه شد که به هدفتان نرسیدید. چه عواملی بازدارنده بود؟ کجای راه را اشتباه رفتید؟ اگر توسعهی اقتصادی اتفاق افتاده بود، الان زندگی مردم چه بود؟ اگر وضع مردم بهتر بود قدرت ما در جهان بالاتر بود یا پایینتر؟
وی در جواب این پرسش که آیا نظر برخی کارشناسان مبنی بر اینکه هیچ سیاستی برای رسیدن به این هدف در این سالها تدوین نشد و سیاستگذار به طور کامل اهداف را نادیده گرفت، درست است یا خیر؟ گفت: این موضوع کاملا درست است. چون اگر سیاستها بر مبنای این اهداف طراحی شده بود، وضع این طور نمیشد.
ماجدی گفت: البته ما کلا کشوری هستیم political oriented. یعنی بر مبنای سیاست، طراحیهایمان صورت میگیرد. مثلا در ژاپن و آلمان، قدرت بر مبنای اقتصاد شکل میگیرد. به عنوان مثال خانم مرکل هر جا میرفت مدیران کارخانههای بزرگ آلمان را با خود میبرد. میگفت آلمان یعنی اینها. یعنی بنز و بیام و و … در ژاپن هم همین است. شما الان بپرسید که رییسجمهور کرهی جنوبی کیست؟ بالاترین مقام اندونزی چه نام دارد؟ کسی نمیداند؛ اما همه میدانند رییسجمهوری آمریکا کیست یا نام رییسجمهور فرانسه چیست. چون این دو کشور در حیطهی سیاسی خود را مطرح میکنند. در جمهوری اسلامی هم توجه به سیاست است. پس وقتی شما سیاست مد نظرتان است، طبیعی است که بر مبنای اقتصاد سیاستهایتان را تنظیم نکنید.
وی گفت: مساله این است که وضعیت امروز ما بدتر از وضعیتی است که در آن برنامه تدوین کردیم و هدف تعریف کردیم. جایگاه ما در اقتصاد آسیا هم ضعیف شده است. نکته اینجاست که اگر این مساله برای کشور مهم است، باید بیایند در این مورد صحبت کنند اما اگر مهم نیست که من حرفی ندارم.
سیاست خارجی نیاز به بازسازی دارد
ماجدی تاکید کرد: من به صراحت میگویم سیاست خارجی ما نیاز به یک بازسازی اساسی دارد. منظورم فقط در قبال آمریکا نیست. هر چند همهی جهان به هم پیوسته است و هنوز ۲۵ درصد اقتصاد جهان متعلق به آمریکاست و سیاست پولی این کشور هنوز در جهان اهمیت فراوان دارد اما ادامهی این راه باعث میشود استهلاک از سرمایهگذاری پیشی بگیرد.
معاون اسبق وزارت نفت ادامه داد: اخیرا در جلسهای سفیر ژاپن به من میگفت در این منطقه فقط کشور شما زیرساخت خوبی دارد و ترکیه. درست هم میگوید. ما نباید با کشورهای کوچک منطقه مثل قطر و .. قیاس شویم . ما باید جایگاه خودمان را به دست بیاوریم.
تحریمهای جدید چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟
ماجدی در پاسخ به این پرسش که تحریمهای تازه و اجرای مکانیسم ماشه چه تاثیری بر اقتصاد ایران به جا خواهد گذاشت؟ گفت: ایران سالهاست با تحریم روبه روست اما طبیعتا در شرایط تازه فشار زیاد میشود .
او گفت: میزان فشاری که به اقتصاد ایران وارد میشود بستگی به نوع عملکرد دولتها دارد. مواقع دولتهاست که روشن میکند تبعات این موضوع چیست. مثالی میزنم تا روشن شود مشکل چیست. پیش از این وقتی آمریکا از برجام خارج شد، دولتی مثل دولت آلمان منعی برای تجارت شرکتهایش با ایران ایجاد نکرد. میگفتند شما میتوانید با ایران تجارت کنید اما اگر به تحریم امریکا روبهرو شدید، توقع کمک از دولت نداشته باشید.
وی تاکید کرد: همین موضوع اهمیت استفاده از فرصت کنونی برای مذاکره و اثرگذاری بر روند تحریم را نشان میدهد.
ماجدی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه پیشبینیتان در مورد وقوع جنگ احتمالی چیست؟ گفت: افکار عمومی این روزها دغدغهای جدی در این حوزه دارد. ارزیابی من این است که حداقل، در کوتاهمدت یعنی تا پنج – شش ماه آینده جنگی در نخواهد گرفت.
مشروح این مصاحبه طی روزهای آتی منتشر خواهد شد.
۲۲۳۲۲۳
