وضعیت ناگوار یک بازار تاریخی در نصف‌جهان/از ویراژ شبانه‌روزی موتورسیکلتها تا سدمعبرهای مغازه‌داران
وضعیت ناگوار یک بازار تاریخی در نصف‌جهان/از ویراژ شبانه‌روزی موتورسیکلتها تا سدمعبرهای مغازه‌داران
recive اصفهان- مریم قادری: «ثروت، قدرت و رانت سه عاملی است که می تواند نظم را بر هم زند تا عدالت اجرا نشود و این سه همگی در درون بازار نهفته است»، اینها صحبتهای «ادریس» است، یکی از کاسبان فعال بازار ریسمان (ریسمون در گویش محلی) اصفهان؛ بازاری تاریخی متعلق به عهد صفویه که مشکل کم ندارد؛ از در و دیوار و سقفی که نیاز به مرمت اساسی دارد تا کفسازی ناهمگون و ناهموار که کم برای مردم مشکل ساز نشده است.
برای گرفتن گزارش در ارتباط با ورود غیرقانونی موتورسواران و حوادث مختلف در این زمینه به بازار آمده‌ایم اما درد دلهای بازاریان حکایت از مشکلات عدیده فراوان دارد که در گزارشهای بعدی به آنها نیز خواهیم پرداخت.
ادریس اول نمی‌خواهد صحبت کند، می‌ترسد از وی فیلمی بگیریم یا زمانی که سخنانش را منتشر کنیم برایش دردسرساز شود اما کم کم به کمک اعضای هیئت امنای بازار اصفهان که ما را همراهی می‌کنند اعتمادش جلب و تازه معلوم می‌شود حرفهای ناگفته بسیاری در دل دارد.
وی در ابتدا به مشکل اصلی که در کل بازار اصفهان از میدان نقش جهان تا جامع مشهود است و مردم نیز از آن گلایه دارند اشاره می‌کند و به خبرنگار recive می‌گوید: وجود موتورسیکلتها در بازار اصفهان ممنوع است چراکه بوق زدنها، سرعت حرکتشان و یا پارک کردن آنها در داخل مغازه‌ها، نظم بازاری که باید آرام باشد تا معاملات بدون استرس در آنها انجام پذیرد را برهم می‌زند.
موتوری که جان می گیرد، از مردم تا کاسبان!
این کاسب فعال در بازار اصفهان که در بازار ریسمان پارچه فروشی دارد، مهم‌ترین عامل موثر در این قانون‌گریزی را ثروت، قدرت و رانت برمی‌شمرد و با حالتی آشفته از همکارانش که جان خود را به دلیل تصادف با موتورسیکلت در دل بازار از دست داده‌اند، خاطراتی نقل می‌کند و ادامه می‌دهد: آقای اخوان در دروازه اشرف و آقای تیموری روبروی مسجد شیشه توسط همین موتورسیکلتها جان خود را از دست دادند ولی هم چنان این موتورسیکلتها به همان راحتی قبل در بازار تردد می کنند و هیچ کس پاسخگو نیست.
وی با اشاره به اینک ما کسبه بازار از نیروی انتظامی انتظار داریم که به موضوع نظارت بر اجرای قانون برای جلوگیری از ورود موتورسیکلتها با جرائم تاثیرگذار و یا توقیف این وسایل در بازار ورود کنند، تاکید می‌کند: گرچه برای داد وستد در بازار نیاز به جا به جایی بارهست اما می توان این کار را با موتورسیکلت خاموش انجام داد یا روشهای مناسب دیگری را جایگزین کرد تا آسیب جانی و جسمی به کسی وارد نشده و تردد نیز دچار اختلال نشود.
سینا رهگذری است که به بخاطر شغلش بیشترین تردد را در بازار دارد و بسیاری از مشکلات بازار را در طول سالهای گذشته به خوبی درک کرده است.
وی مشکل مهم و اصلی بازار را در درجه نخست حضور موتور سیکلتها و پس از آن سدمعبرهای مغازه‌داران به ویژه در سمت مسجد جامع می داند و به خبرنگار ما می گوید: برخی مغازه داران نزدیک به دومتر از حریم بازار را اشغال و تردد را به گونه ای مختل کرده‌اند که ازدحام ایجاد شده و عابران و مردمی که برای خرید به بازار می آیند مدام با یکدیگر برخورد می‌کنند.
سدمعبر بازاریان؛ مانع امدادرسانی در مواقع ضروری
سینا به نکته مهمی اشاره کرده و با اشاره به جمعیتی که در بازار در تردد هستند، اظهار می کند: در چنین شرایطی اگر روزی بازار آتش بگیرد یا فردی مصدوم شود، چگونه می توان آتش را اطفا و یا به افراد مصدوم امدادرسانی کرد؟!
صدیقی عضو هیئت امنای بازار اصفهان، همان گونه که وضعیت ناگوار مرمت سقف و دیوارهای بازار را به ما نشان می دهد؛ همزمان با ما پای در دل بازاریان نیز می نشیند، از کنار هر مغازه که گذر می‌کنیم یکی از بازاریان وی را می‌شناسد، میایستیم و به آنها با خوش رویی پاسخ می‌دهد، وی در ارتباط با سد معبر در بازار به ما می گوید: اکنون بازار خلوت تر است اما تا یک ساعت دیگر نمی توان از اینجا رد شد به ویژه اینکه بانوانی که می‌خواهند از وسط بازار رد شوند نیز با مشکل جدی‌تری روبرو هستند.
در چنین شرایطی اگر روزی بازار آتش بگیرد یا فردی مصدوم شود، چگونه می توان آتش را اطفا و یا به افراد مصدوم امدادرسانی کرد؟!
وی ادامه می دهد: بانوانی که برای خرید به بازار آمده اند، ناموس مردم هستند، بازار و بازاری باید حافظ ناموس مردم باشد اما وجود چنین سدمعبرهایی باعث می‌شود برخی از خانمها ترجیح دهند در بازار حضور پیدا نکنند.
رفع مشکلات بازار اصفهان در گرو همکاری شهرداری
عضو هیئت امنای بازار اصفهان در پاسخ به این سوال که عامل این مشکل خود بازاریان هستند و باید فرهنگسازی در این ارتباط توسط خود هیئت امنا انجام شود؛ رفع این مشکل را به تنهایی ممکن ندانسته و می‌گوید: اگر شهرداری و ارگانهای مربوطه با ما همکاری داشته باشند مشکلات بازار سریع رفع می شود چراکه قانون همیشه در فرهنگسازی موثر بوده است؛ چندین سال پیش ماموران شهرداری در بازار حضور داشتند و با سدمعبرها برخورد جدی می‌کردند.
صدیقی تاکید می‌کند: آن زمان شهرداری تنها به اندازه ۷۰ تا ۸۰ سانتی متربه کاسبان اجازه می داد که بیرون از مغازه‌اش جنس بگذارد و در غیر این صورت جریمه می‌شدند اما اکنون بازار به حال خود رها شده است.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه میزان مشکل با خود بازاریان در میان گذاشته شده و از آنها برای کمک به رفع مشکل درخواست کمک شده است، اضافه کرد: هر چند نه به صورت رسمی اما در کل به کسبه‌ها تذکر داده شده است که حریم بازار را برای تردد آزاد بگذارند اما متاسفانه آنها همکاری نمی‌کنند و هر کدام رعایت فروشگاه دیگر را در وهله اول خواستار می‌شوند!
صدیقی به یک رستوران که سد معبر کرده و مغازه روبرویی رستوران که به حریم بازار تجاوز کرده اشاره می کند؛ نکته جالب اینکه در کنار آنها یک دستفروش هم بساط خود را پهن کرده و گل سر سبد این سد معبرها شده است.
وی تاکید می کند: ما این معضل را با اتحادیه‌ها نیز در میان گذاشته‌ایم اما ترتیب اثری را در این ارتباط را شاهد نبودیم.
عباسی رئیس هیئت امنای این بازار تاریخی است، از وی می خواهم نسبت به اقداماتی که تا کنون انجام داده‌اند و یا برنامه‌هایی که برای رفع مشکلات درنظرگرفته شده است، توضیحاتی ارائه کند.
وی با بیان اینکه هیئت امنای بازار بزرگ اصفهان، مشکلات را دسته‌بندی و وجلساتی را با شهرداری و میراث فرهنگی اصفهان و غیره داشته است، بیان کرد: اولین و مهم‌ترین معضلی که در این بازار شاهد آن هستیم و همکاران و کاسبان نیز به آن اشاره کردند، تردد موتورسیکلتها در سطح بازار و با سرعت بالا است و گاهی آن قدر تعدادشان زیاد است که تردد آنها در بازار بیشتر از خیابان به نظر می رسد.
پیش از این در ارتباط با بحث موتورسواران و رفع سد معبرها تعریف بودجه ای در بازار نداشت که خوشبختانه سال گذشته شورای شهر اصفهان برای این موضوع ۹ میلیارد تومان مصوب کرد
رئیس هیئت امنای بازار اضافه می کند: هم بازاریان و هم عابران و خریدارانی که در بازار حضور پیدا می کنند، از این موضوع شاکی هستند، در این راستا قرار شد از هفدهم اردیبهشت برای جلوگیری از ورود موتورسیکلتها به بازار اصفهان ممنوعیت به عمل آید؛ در این خصوص قرار است از امروز بنرها و تبلیغاتی برای آمادگی شهروندان و موتورسیکلت‌سواران در مبادی ورودی بازار نصب و اطلاع‌رسانی‌های لازم انجام شود.
وی تاکید کرد: پیش از این در ارتباط با بحث موتورسواران و رفع سد معبرها تعریف بودجه ای در بازار نداشت که خوشبختانه سال گذشته شورای شهر اصفهان برای این موضوع ۹ میلیارد تومان مصوب کرد.
عباسی گفت: هر چند تاکنون پارکینگهای ویژه موتورسیکلت به شکل کامل آماده نشده است اما امیدواریم تا پایان اردیبهشت ماه مکان تمام پارکینگها، به مردم و کسبه معرفی شود و این مشکل به شکل ریشه‌ای رفع شود و پس از آن درپی رفع مشکل سد معبر در بازار بر خواهیم آمد.
پس از یک پیاده روی سه ساعته به مغازه آقای صدیقی می رویم و وی با فرنی و چایی از ما پذیرایی می کند، ناطقی عضو هیئت امنای بازار که در راس مجلس نوشته است، رو به ما می کند و می گوید: کاسبان روزانه حدود ۱۰-۱۳ ساعت را در بازار می گذرانند بنابراین نخستین افرادی هستند که در ماجرا ویراژ موتورسواران متضرر می‌شوند.
وی خاطر نشان کرد: در حقیقت سایل نقلیه دودزایی که در بازار تردد می کنند متعلق به خود بازاریها است و در وهله نخست نیاز به فرهنگ سازی میان خود بازاریان داریم که وسیله نقلیه خود را در پارکینگ تعیین شده پارک کنند.
ناطقی افزود: پس از فرهنگ سازی اولیه، قانونی که توسط نیروی انتظامی باید اجرایی شود کارگشاست، وظیفه نیروی انتظامی ایجاد نظم و آرامش درسراسر کشوراست و لازم است این نظم و آرامش را به بازار هم انتقال دهد.
عضو هیئت امنای بازار با بیان اینکه بازار اصفهان قلب بازار و مرکز تجاری ایران محسوب می‌شود و با همکاری هم باید این قلب رو حفظ کنیم، تاکید می کند: بازار اصفهان مدتهاست که به حال خود رها شده و پر از مشکلات عدیده‌ای است که برای برون‌رفت از آنها نباید دنبال راه حل موقت و مُسّکِن باشیم.
رویای ما آن است که بازار و طرح مانند یک مجتمع تجاری خصوصی عمل کند و همه امور جاری بازار از جمله دخل و خرج، نظافت و امنیت توسط خود بازاریان انجام شود
وی تاکید می‌کند: باید توجه کنیم که هیئت امنا به تنهایی و یک شبه نمی تواند بار این مشکلات را بر دوش کشد و باید تمام کسبه ی بازار، مسئولان مربوطه، رسانه‌ها و حتی مردم دغدغه مند در کنار هیئت امنا قرار گیرند تا موثرترین طرح با بهترین بازدهی برای رفع مشکلات بازار بزرگ اصفهان اجرایی شود.
پیگیری مشکلات بازار از مسئولان
و اما برای پیگیری این موضوع با روابط عمومی نیروی انتظامی تماس گرفتیم، سرهنگ طُرِیفی در ارتباط با اجرای قانون ممانعت از ورود موتورسیکلت سواران به بازار به recive گفت: سیاست‌گذاری در این بخش بر عهده شهرداری است و تا به حال در این ارتباط از ما درخواستی نداشته اند؛ در صورت سیاست‌گذاری، انجام طرح و درخواست شهرداری از ما در این ارتباط، این امکان وجود دارد که نیروی انتظامی در این زمینه برای اجرای قانون مصوب وارد عمل شود.
تشکیل شورای بازار و کمک به رفع مشکلات بازاریان
و اما در همین ارتباط مصطفی نباتی نژاد رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان نیز با اشاره به برگزاری جلسه هم‌اندیشی هیئت امنای بازار اصفهان با شهردار و فرماندار اصفهان و طرح ۲۰ درخواست از دستگاه‌های اجرای اظهار کرد: رویای ما آن است که بازار و طرح مانند یک مجتمع تجاری خصوصی عمل کند و همه امور جاری بازار از جمله دخل و خرج، نظافت و امنیت توسط خود بازاریان انجام شود اما تا آن زمان شهرداری اصفهان به آنها کمک خواهد کرد.
وی تاکید کرد: اگر بازار شورا داشته باشد، می‌تواند موضوعات خود را پیش ببرد و مشکلات خود را رفع کند؛ علاوه بر آن دستگاه‌های اجرایی نیز برای پیگیری برنامه‌های بازار می‌توانند به شورا مراجعه کنند.
نباتی نژاد تاکید کرد: مقرر شد از امروز اطلاع‌رسانی‌های لازم برای ممنوعیت ورود موتورسیکلتها به بازار اصفهان انجام شود و این طرح ازهفدهم اردیبهشت سال جاری عملیاتی شود.
با دیدن وضعیت مرمت بازار ریسمان که در گزارش بعدی به آن خوهیم پرداخت یاد صحبتی از یکی از باستان‌شناسان قدیمی اصفهان می افتم که به نقل ازبهشتی رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی (وزارتخانه کنونی) می گفت: اصفهان تبدیل به شهری شده که فقط و فقط دارای آثار تاریخی است اما از ویژگی های شهر تاریخی عقب مانده است.
گویی بازار اصفهان نیز دچار همین حال و احوال شده و گرچه آثار تاریخی و در و دیوار وسقف بازار حکایت از تاریخی بودن آن دارد اما بافت تاریخی که از فرهنگ افراد ساکن یا عابر در بازار نشات می گیرد به مرور زمان کم رنگ شده و بازار دیگر حکم بافت تاریخی را ندارد.
ما برای گزارش درخواست مردمی از نارضایتی حضور موتورسیکلتها و سد معبرها به بازار آمده بودیم اما بازار اصفهان آنقدر در آشفتگی به سر می برد که گویی یک سریال نیز برای پرداختن به همه این مشکلات کم است!
