گروه واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از سرگذشت واژه «مهندس» نوشته است.
این گروه، تازهترین مطلب (صفحه مجازی) واژهشناسی خود را در آستانه پنجم اسفند، روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی و روز مهندس، به توضیحی درخصوص واژه مهندس اختصاص داده و چنین نوشته است:
«واژه فارسی «اندازه» که از واژهای در زبان ایرانی باستان سرچشمه گرفته است، با ورود به زبان عربی بهصورت «هندسه» درآمد. سپس طبق قواعد عربی واژه «مهندس» بر اساس آن ساخته شد و به شکلی جدید، به فارسی برگشت.
مهندس بهمعنی اندازهگیر و محاسبهگر و کسی که هندسه میداند بوده و کاربرد آن را در آثار شماری از شاعران و نویسندگان کهن، ازجمله فردوسی و مولوی و حافظ و بیهقی و ناصرخسرو میتوان دید.
اما کاربرد مهندس برای مفهومی که امروز در علم جدید استفاده میشود، احتمالاً تحت تأثیر ترکیه عثمانی است که همین واژه را در برابر engineer به کار میبرند.
یکی از نخستین مهندسان ایرانی، میرزا رضا تبریزی (مهندسباشی)، معمار مدرسه دارالفنون است که بیش از دویست سال پیش برای تحصیل به خارج از ایران اعزام شد.»
۵۷۵۷
