والدین در برابر اتاق نامرتب فرزندشان چه رفتاری نشان دهند؟

دکتر مژگان احمدپور اظهار کرد: در بسیاری از جلسات مشاوره دیده می‌شود که والدین و به ویژه مادران می‌گویند اگر صد بار هم به نوجوان تذکر دهیم که اتاقش را جمع کند، باز هم این کار را انجام نمی‌دهد و این ما هستیم که مجبوریم اتاق او را جمع کنیم، بنابراین خودمان اقدام به جمع کردن اتاق نوجوان می‌کنیم. حال آنکه به هیچ عنوان والدین و به ویژه مادران نباید اتاق نوجوان را مرتب کنند.

این استاد روانشناسی با بیان اینکه خیلی از والدین مطرح می‌کنند که بعضا در مواقعی که قرار است مهمان به منزل آید و اتاق نوجوان نامرتب است، به خاطر ترس از آبرو اقدام به مرتب کردن اتاق نوجوان می‌کنند، توضیح داد: والدین و به ویژه مادران باید بهم ریختگی اتاق نوجوان را تحمل کرده و به هیچ عنوان اتاق نوجوان ولو اینکه اتاق تبدیل به یک انباری شود را تمیز نکنند. گاهی همین ترس از آبرو نشان‌دهنده افسردگی والدین و یا کمال‌گرایی والدین است که تا این اندازه روی حرف مردم و تمیز بودن اتاق حساس‌اند. نوجوان باید خودش اقدام به تمیز کردن و مرتب کردن اتاق کند و والدین نباید در این امر دخالت کنند.

وی معتقد است: هرباری که اتاق نوجوان کثیف و نامرتب باشد و والدین اقدام به جمع کردن و مرتب کردن اتاق او کنند، نوجوان اینطور تلقی می‌کند که هر دفعه کسی هست که اتاقش را جمع کند، از این رو مرتب کردن اتاق را وظیفه خود نمی‌داند.

به گفته احمدپور، هر بار که اتاق نوجوان نامرتب می‌شود، والدین باید تنها یک تذکر دهند و هیچگاه خودشان اتاق را جمع نکنند تا اینگونه نوجوان یاد بگیرد وظیفه مرتب کردن اتاق بر عهده او است.

این روانشناس با اشاره به اینکه زندگی داد و ستد است و انسان‌ها برای هر امری با یکدیگر قراردادی دارند، تصریح کرد: در این زمینه نیز باید بین نوجوان و والدین قراردادی وجود داشته باشد، به طوری که اگر نوجوان اتاق خود را مرتب نکرد والدین نیز قولی که در هر زمینه‌ای به نوجوان داده‌اند و برای او مهم است را انجام نکنند. اینگونه نوجوان شروع به وظیفه شناسی می‌کند.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اهمیت “وظیفه شناسی” نوجوان در انجام امور شخصی از جمله مرتب کردن اتاق خود، افزود: والدین باید به نوجوان یادآوری کنند که چه وظایفی دارد و اگر این وظایف را انجام ندهد والدین نیز در انجام وظایف خود نسبت به نوجوان کوتاهی خواهند کرد.

وی همچنین این را هم گفت که والدین در ابتدا مطابق با قرارداد خود با نوجوان پیش روند و به او بگویند که هم نوجوان و هم والدین وظایفی دارند که باید انجام دهند و سپس از طریق تقویت مثبت و پاداش دادن به نوجوان اقدام کنند.

احمدپور معتقد است که در راستای تقویت مثبت برای وظیفه شناسی، اگر نوجوان یک بار اقدامی مثبت ولو کوچک (نظیر آوردن ظروف کثیف موجود در اتاق به آشپزخانه) برای مرتب کردن اتاق انجام داد، والدین باید به او پاداش آنی دهند.

این استاد روانشناسی با بیان اینکه والدین می‌توانند از پیش پاداشی و یا جایزه‌ای را در نظر گرفته و در لحظه نیاز به نوجوان بدهند، درباره اثرات مخرب سرزنش و پرخاشگری والدین به دلیل اتاق نامرتب نوجوان ادامه داد: والدین نباید به خاطر اتاق بهم ریخته نوجوان با پرخاشگری او را سرزنش و یا تهدید کنند، چراکه این امر شرایط را بدتر هم می‌کند. حتی اگر نوجوان کوچکترین کاری نظیر آوردن یک لیوان به آشپزخانه را انجام داد باید از سوی والدین تشویق زبانی شود. والدین باید سرزنش را کنار گذاشته و این کارهای کوچک مثبت را دائما برای نوجوان تکرار کنند تا نوجوان به ضرورت وظیفه شناسی پی ببرد.

احمدپور در پایان سخنان خود با تاکید بر اینکه والدین باید  وظیفه شناسی و مسئولیت پذیری را از کودکی به فرزندان خود یاد دهند، خطاب به والدین خاطر نشان کرد: خود نوجوان باید اتاقش را جمع کند. حتی اگر از ۲۰ بار بهم ریختگی اتاق، نوجوان فقط یک بار اتاق را مرتب کند باز هم امری مثبت است چراکه اینگونه مصمم می‌شود برای دفعات بعدی نیز خودش اتاق را مرتب کند. بنابراین والدین از مرتب کردن اتاق بهم ریخته نوجوان خودداری کنند.

بیشتر بخوانید:

۵ سوال کلیدی برای اینکه بفهمید فرزندتان آسم دارد یا نه

۴۷۲۳۳