هیچکاک، استاد ترس؛ ۸ فیلمی که هر طرفدار سینما باید ببیند

ریحانه اسکندری: اگر سینما یک بازی با اعصاب و روان باشد، آلفرد هیچکاک استاد بی‌رقیب آن است. او کسی بود که تماشاگران را به مرز جنون برد، ترس را از دل داستان‌های ساده بیرون کشید و ثابت کرد که هیجان واقعی، نه در هیولاها و ارواح، بلکه در ذهن انسان نهفته است. در دنیای هیچکاک، یک دوش ساده می‌تواند به صحنه‌ای از وحشت خالص تبدیل شود، پرنده‌ها می‌توانند ابزار مرگبار یک فاجعه باشند، و مردی بی‌گناه می‌تواند در گردابی از سوءظن گرفتار شود که راه فراری از آن نیست. او سینما را به سلاحی برای بازی با ترس‌های ناخودآگاه ما تبدیل کرد، و هیچ کارگردانی به اندازه‌ی او در هنر تعلیق و دلهره، چیره‌دست نبود.

هیچکاک نه‌تنها قصه‌گو، بلکه یک روان‌شناس بی‌رحم بود. او می‌دانست چطور مخاطب را وادار کند که با قاتل همدردی کند، برای یک مظنون بی‌گناه عرق بریزد و حتی در تاریک‌ترین لحظات داستان، از تماشای آن لذت ببرد. از «سرگیجه» تا «روانی»، از «پنجره عقبی» تا «پرندگان»، آثار او همچنان بعد از دهه‌ها، بی‌رقیب و تماشایی باقی مانده‌اند.

اگر می‌خواهید سینمای هیچکاک را کشف کنید، خودتان را برای یک سفر پر از دلهره، پیچش‌های داستانی و بازی‌های ظریف روان‌شناختی آماده کنید.
این شما و این هم فهرستی از فیلم‌هایی که باید از این استاد بزرگ ببینید.

سرگیجه (Vertigo) – ۱۹۵۸

این شاهکار از آلفرد هیچکاک توسط آلک کوپلز و ساموئل تیلور نوشته شده است و  جیمز استوارت، کیم نواک و باربارا بل گدس در آن به هنرنمایی پرداخته‌اند.
داستان فیلم درباره  یک کارآگاه سابق پلیس است که از ترس ارتفاع رنج می‌برد. او مأمور تعقیب زنی مرموز می‌شود که به نظر می‌رسد تحت تأثیر روح یک زن مرده است. او کم‌کم دچار وسواس عاطفی و روانی نسبت به این زن می‌شود و حقیقتی تکان‌دهنده را کشف می‌کند.

یکی از نکات جالب این فیلم استفاده از تکنیک معروف دالی زوم (حرکت هم‌زمان دوربین به عقب و زوم به جلو) است  که حس سرگیجه و ترس شخصیت اصلی را نشان می‌دهد. این  اولین بار بود که از این تکنیک در یک فیلم استفاده شد.
می‌توان گفت این فیلم یک شاهکار بصری و روان‌شناختی است که ترس‌های درونی و وسواس‌های انسان را بررسی می‌کند.

 روانی (Psycho) – ۱۹۶۰

«روانی» آلفرد هیچکاک توسط جوزف استفانو و  بر اساس رمانی از رابرت بلاک نوشته شده است.
آنتونی پرکینز، جانت لی و ورا مایلز بازیگران این اثر هستند و فیلم درباره یک زن است که پس از دزدی فرار کرده. او در یک متل متروکه توقف می‌کند و با نورمن بیتس، مدیر عجیب و آرام آنجا آشنا می‌شود. اما چیزی عجیب و ترسناک پشت چهره‌ی نورمن و متل او پنهان شده است.

هیچکاک در این فیلم صحنه  هایی را رقم زده است که قبل از آن سینما هرگز تجربه اش را نداشت. 

یکی از نکات جالب این است که صحنه‌ی دوش حمام در این فیلم با ۷۷ زاویه‌ی دوربین و ۵۰ کات، یکی از معروف‌ترین صحنه‌های تاریخ سینماست.

 پرندگان (The Birds) – ۱۹۶۳

نویسنده این فیلم از هیچکاک اوان هانتر  بوده است که او نیز فیلم را بر اساس داستانی از دافنه دوموریه نوشت. 
 تیپی هدرن، راد تیلور و جسیکا تندی در این فیلم هنرنمایی کرده‌اند.
فیلم روایت‌گر داستان  یک زن جوان  است که به شهر کوچکی می‌رود، اما ناگهان پرندگان شهر به طرز مرموزی شروع به حمله به مردم می‌کنند. هرج و مرج فراگیر می‌شود و هیچ‌کس نمی‌داند چرا این اتفاق افتاده است.
جالب است بدانید هیچکاک بازیگر زن اصلی را مجبور کرد که با پرندگان واقعی در صحنه‌های حمله بازی کند، که باعث وحشت و آسیب واقعی او شد.

در شرایطی که سینمای وحشت ارتباط مستقیم با موسیقی متن دارد و نیازمند موسیقی قدرتمند برای ایجاد وحشت است این فیلم بدون موسیقی متن ساخته شد تا حس وحشت واقعی‌تر باشد و موفق هم شد. 

 پنجره عقبی (Rear Window) – ۱۹۵۴

این شاهکار از هیچکاک که مثل یک متود آموشی در جهان سینما از آن استفاده می‌شود توسط جان مایکل هیلز نوشته شده است و  جیمز استوارت، گریس کلی و تلما ریتر بازیگران آن هستند. 
فیلم درباره یک عکاس است  که به دلیل شکستگی پا در خانه گیر افتاده است. او از پنجره‌ی آپارتمانش زندگی همسایه‌ها را زیر نظر می‌گیرد. اما ناگهان به یک قتل احتمالی شک می‌کند و تحقیقاتش او را به خطری مرگبار نزدیک می‌کند.

جالب توجه است که تمام فیلم در یک استودیو و روی یک صحنه‌ی عظیم فیلم‌برداری شد که شامل ۳۱ آپارتمان واقعی بود.

شمال از شمال‌غربی (North by Northwest) – ۱۹۵۹

این فیلم با بازی کری گرانت، اوا ماری سنت و  جیمز میسون روایت‌گر داستان مهیج یک مرد عادی است که  به اشتباه با یک جاسوس تحت تعقیب دولت اشتباه گرفته می‌شود و درگیر یک تعقیب و گریز پرهیجان می‌شود.
یکی از نکات جالب این فیلم این است که صحنه‌ی تعقیب هواپیما در بیابان به قدری ایده‌آل و  پر تعلیق به عمل آمده که  تبدیل به یکی از معروف‌ترین سکانس‌های تاریخ سینما شده است.

بدنام (Notorious) – ۱۹۴۶

نویسنده این اثر از آلفرد هیچکاک، بن هکت است و  اینگرید برگمن، کری گرانت و کلود رینز در این اثر هنرنمایی  کرده‌اند.
داستان فیلم در مورد یک زن است که پدرش یک جاسوس نازی بوده، او مأمور می‌شود تا به تشکیلات مخفی نازی‌ها نفوذ کند، اما درگیر عشقی خطرناک می‌شود که او را بین عشق و وظیفه گیر می‌اندازد.

سایه‌ی یک شک (Shadow of a Doubt) – ۱۹۴۳

این فیلم توسط تورنتون وایلدر و سالزادور و جانسون نوشته شده است. بازیگران این اثر ترزا رایت و جوزف کاتن  هستند و داستان فیلم از این قرار است که یک دختر جوان متوجه می‌شود  عموی محبوبش ممکن است یک قاتل زنجیره‌ای باشد و باید تصمیم بگیرد که چطور با این حقیقت وحشتناک روبه‌رو شود.
جالب است بدانید خود  هیچکاک این فیلم را بهترین اثر خودش می‌دانست.

غریبه‌ها در قطار (Strangers on a Train) – ۱۹۵۱

این اثر از آلفرد هیچکاک توسط ریموند چندلر  و بر اساس رمان پاتریشا های‌اسمیت نوشته شده است. 
 فارلی گرنجر، روث رومن و رابرت واکر بازیگران این فیلم هستند و فیلم روایت‌گر داستان دو غریبه است که  در قطار ملاقات می‌کنند و یکی از آن‌ها پیشنهاد می‌دهد که آن‌ها برای هم قتل انجام دهند.  وقتی یکی از آن‌ها عقب‌نشینی می‌کند، اوضاع پیچیده و ترسناک می‌شود و مسیر قصه عوض می‌شود.

این ایده‌ی مبادله‌ی قتل در فیلم‌نامه بعداً در فیلم‌های زیادی تقلید شد.

هیچکاک با این فیلم‌ها نه‌تنها سینمای تعلیق را به اوج رساند، بلکه ذهن مخاطبان را به بازی گرفت. اگر عاشق هیجان، معما و ترس هستید، تماشای این فیلم‌ها ضروری است.

۵۷۵۷