ماجرای «کنسرسیوم هستهای» چیست؟
ماجرای «کنسرسیوم هستهای» چیست؟
به گزارش recive، رسانههای غربی اخیرا مدعی شدهاند طرف ایرانی در مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا پیشنهاد تشکیل کنسرسیومی با چند کشور را داده که به آن اجازه میدهد غنیسازی اورانیوم در سطح غیرنظامی به عنوان سوخت هستهای را با نظارت بیشتر بر روند آن ادامه دهد.
به گزارش مهر، در گزارشی که روزنامه نیویورک تایمز در اینباره نوشته، ادعا شده است: چهار مقام ایرانی که در جریان این پیشنهاد هستند، گفتند ایران پیشنهاد یک همکاری مشترک برای غنیسازی اورانیوم با مشارکت کشورهای عربی منطقه و سرمایهگذاری آمریکایی را به عنوان جایگزینی برای درخواست برچیدهشدن برنامه هستهای ایران از سوی واشنگتن مطرح کردهاند.
نیویورک تایمز به نقل از این چهار مقام ایرانی نوشته «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران این ایده را یکشنبه گذشته و در چهارمین دور از مذاکرات غیرمستقیم تهران-واشنگتن با میانجیگری عمان با «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه کاخ سفید و نماینده آمریکا در این مذاکرات در میان گذاشته است.
تفاوت عمده با برجام
در این مطلب ادعا شده است توافق احتمالی میان طرفین که به ایران اجازه دهد تا سطح ۳.۶۷ درصد غنیسازی کند، شبیه به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است که ایران از این مزیت برخوردار بود. اما یک تفاوت عمده وجود نمایندگان دیگر کشورها، شاید از جمله آمریکا برای ارائه نظارت و مشارکت اضافی برای تولید و استفاده این مواد هستهای خواهد بود.
رسانه آمریکایی به نقل از چهار منبع یادشده نوشته، برخلاف توافق هستهای که یک بازه زمانی ۱۵ ساله داشت، این چارچوب مشترک همکاری هستهای دائمی خواهد بود.
در این گزارش همچنین آمده است: پس از دیدار اخیر عراقچی و ویتکاف در عمان، طرفین با لحن آتشیجویانهای روند مذاکرات را ثمربخش و دلگرمکننده توصیف کرده بودند. آنها گفتند مذاکرات در سطح تیمهای کارشناسی ادامه خواهد یافت که عمدتا درباره جزئیات تاسیاست هستهای و مسائل مالی مرتبط با تحریمها گفتوگو میکنند.
در ادامه این گزارش با اشاره به نقش احتمالی امارات متحده عربی و عربستان سعودی در چنین ابتکاری در صورت اجرایی شدن آن، آمده است: هنوز مشخص نیست که عربستان و امارات تمایلی به یک طرح همکاری هستهای مشترک با ایران داشته باشند. اما این دو کشور گفتهاند مشتاق انجام شدن توافقی میان تهران و واشنگتن برای جلوگیری از جنگی منطقهای هستند. در عین حال، ابوظبی و ریاض ایجاد برنامه هستهای صلحآمیز مستقل خود را دنبال میکنند.
پیشتر، روزنامه گاردین نیز مدعی مطرح شدن پیشنهاد ایران در مذاکرات تهران-واشنگتن مبنی بر تشکیل یک کنسرسیوم هستهای از سوی ایران با مشارکت عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای حفظ برنامه غنیسازی شده بود.
گاردین نوشته این پیشنهاد راهی برای سوق دادن کشورهای حاشیه خلیج فارس به حمایت از موضع ایران درباره ادامه دادن غنیسازی است.
رسانه انگلیسی مدعی شد که تهران این پیشنهاد را یک امتیاز میداند، چراکه در عین فراهم کردن امکان دسترسی کشورهای همسایه به دانش فنی خود، آنها را در این توافق ذینفع میسازد.
هیچ صحبتی نشده است
در میانه این گزارشهای رسانهای، موضع مقامهای ایرانی درباره غنیسازی و همچنین کنسرسیوم یکسان است.
«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در کنفرانس خبری روز دوشنبه خود تاکید کرد: موضوع غنی سازی، به عنوان بخشی از چرخه طبیعی هسته صنعت هستهای جمهوری اسلامی ایران، به هیچ عنوان قابل مذاکره نیست. غنیسازی یک امر فانتزی نیست که از ایران بخواهیم متوقف یا تعلیق کند.
سخنگوی وزارت خارجه در این زمینه تصریح کرد: غنیسازی یک فناوری و یک نیاز است برای اطمینان از اینکه صنعت هستهای ایران بدون وقفه به کار خود ادامه خواهد داد و نتیجه دههها زحمت و تلاش و خون دانشمندان هستهای ماست؛ بنابراین هم حقی است که طبق معاهده منع اشاعه ایران از آن برخوردار است و هم حاصل زحمت دانشمندان ایرانی است که به هیچ عنوان نمیشود از آن گذشت، لذا موضع ما در این زمینه خیلی روشن و صریح بیان شده است.
«مجید تختروانچی» معاون سیاسی وزیر خارجه ایران نیز روز یکشنبه گفت: ما (ایران) در مورد کنسرسیوم هستهای صحبتی نکردهایم ولی ایدههایی در ارتباط با آن طرح شده است. اگر کار به جلو برود و این موضوع به صورت جدی مطرح شود ممکن است آن را بررسی و نظر خود را بیان کنیم.
بقائی اما در کنفرانس خبری امروز خود، شایعات درباره کنسرسیوم هستهای را بهصورت شفاف بیان کرد.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در این خصوص گفت: موضوع کنسرسیوم را ما هیچ وقت مطرح نکردیم؛ در عین حال موضوع جدیدی نیست. از دو دهه قبل که مباحث مرتبط با مذاکرات مطرح بود، این ایده هم از طرف محافل مختلف یا طرفهای مختلف مذاکراتی طرح میشد و درباره آن بحث میشد.
او تصریح کرد: یک توجیه موضوع کنسرسیوم این هست که منطقه غرب آسیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس به صورت روزافزونی ممکن است به انرژی هستهای نیاز پیدا کنند و نیروگاههای جدیدی ایجاد کنند و این نیروگاهها نیازمند سوخت هستهای است؛ بنابراین بد نیست که در منطقه ما مجتمعهای سوخت یا همون کنسرسیوم ایجاد شود که همه کشورها بتوانند در آن و برای تامین سوخت مورد نیاز برای برنامه صلحامیز هستهای خود سرمایهگذاری کنند.
بقائی با بیان اینکه «اگر چنین ابتکاری باشد، ما استقبال میکنیم و میتوانیم مشارکت هم داشته باشیم»، تاکید کرد: اما چنین ایدهای قرار نیست جایگزینی برای غنیسازی در داخل ایران باشد و اگر نیت از طرح این موضوع این باشد که غنیسازی در ایران انجام نشود و ما از آن منصرف شویم، چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
۳۱۰۳۱۰
