تینا مزدکی_تصاویر ماهوارهای تازه از پایگاه هوایی اولنیا در شبهجزیره کولا، از ورود دو بمبافکن استراتژیک توپولف Tu-۹۵MS دیگر به این پایگاه خبر میدهند. این تصاویر که در ۱۹ می ۲۰۲۵ توسط پایگاه رصدی AviVector ثبت شدهاند، نشان میدهند که این پایگاه اکنون میزبان پنج فروند Tu-۹۵MS، پنج هواپیمای ترابری An-۱۲ و ۳۸ بمبافکن Tu-۲۲M۳ است. این دو فروند Tu-۹۵MS جدید که از پایگاه بِلایا در سیبری به اولنیا منتقل شدهاند، تغییری ظریف اما معنادار در آرایش هوایی استراتژیک روسیه بهحساب میآیند.
پایگاه هوایی اولنیا در فاصله ۱۸۰۰ کیلومتری شمال اوکراین و تنها ۱۵۰ کیلومتر دورتر از مرز فنلاند، عضو ناتو، قرار دارد. افزایش نقش این پایگاه بهعنوان مرکز توان تهاجمی دوربرد روسیه، توجه تحلیلگران و تصمیمسازان غربی را به خود جلب کرده است. این تحول این پرسش را پیش میکشد که آیا روسیه در حال آمادهسازی برای تشدید عملیات در اوکراین است یا قصد دارد پیامهای ژئوپلیتیکی گستردهتری را در قطب شمال، جایی که تنشها با ناتو افزایش یافته ارسال کند.
Tu-۹۵MS؛ ستون فقرات پیر اما موثر ناوگان راهبردی روسیه
توپولف Tu-۹۵MS که در ناتو با نام «Bear-H» شناخته میشود، یکی از ارکان ناوگان هوایی استراتژیک روسیه است. این بمبافکن توربوپراپ که طراحی اولیهاش به دهه ۱۹۵۰ بازمیگردد، بهواسطه ارتقاهای متعدد در دهههای اخیر همچنان یک پلتفرم قدرتمند باقی مانده است. چهار موتور کوزنتسوف NK-۱۲ با پروانههای پادگرد بزرگ، صدای غرش منحصربهفردی به آن داده و سرعت پروازی حدود ۷۱۰ کیلومتر بر ساعت فراهم میکنند؛ همچنین اغلب برای تست قابلیت های جنگنده-رهگیر نیروی هوایی ناتو استفاده میشود و معمولاً در نزدیکی اسکاتلند و آلاسکا پرواز میکند.
Tu-۹۵MS بدون نیاز به سوختگیری میتواند بیش از ۱۴ هزار کیلومتر پرواز کند و اهداف دوردست را هدف قرار دهد. این هواپیما معمولاً تا هشت موشک کروز Kh-۱۰۱ یا Kh-۵۵ حمل میکند که یا درون محفظه تسلیحات داخلی یا روی پایلونهای زیر بال نصب میشوند. این موشکها با برد بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر، امکان حمله دقیق به زیرساختها، تأسیسات نظامی یا اهداف غیرنظامی را فراهم میکنند بدون آنکه بمبافکن وارد حریم دفاع هوایی دشمن شود.
طی سالها، توپولوف Tu-۹۵MS به همان شکلی که ایالات متحده B-52 های خود را بروزرسانی کرده، ارتقا یافته است. علاوه بر توانایی حمل بمبهای هستهای، Tu-۹۵MS برای پرتاب موشکهای کروز و انجام گشتهای دریایی نیز سازگار شده است. Tu-۹۵MS همچنین به سامانههای آویونیک بهروزرسانیشده مانند رادار Obzor-MS و سامانههای جنگ الکترونیک برای اختلال در رادارها و هدایت موشکهای دشمن مجهز است.
در زمان اتحاد جماهیر شوروی و حتی امروز در فدراسیون روسیه، سلاحهای هستهای در پناهگاههایی که به شدت مستحکم ساخته شده بودند نگهداری میشدند و در هواپیما بارگذاری میشدند. آمادهسازی و مسلح کردن توپولف 95 به یک بمب هستهای میتوانست دو ساعت طول بکشد. Tu-۹۵MS مجهز به تجهیزات الکترونیکی جدید و سیستمهای هدفگیری ارتقا یافته، نسخه مدرنتر است و میتواند ۱۶ موشک کروز هستهای ۲۰۰ کیلوتنی AS-15 Kent را حمل کند. برای درک این قدرت، باید بدانید که هر موشک کروز اتمی ده برابر قویتر از بمب هستهای ۴.۵ تنی موسوم به «مرد چاق» است که آمریکاییها در سال ۱۹۴۵ روی ناکازاکی انداختند.
Tu-95 که توسط یک خدمه هفت نفره اداره میشود، آنقدر پر سر و صدا است که حتی زیردریاییهای زیر آب نیز میتوانند صدای پرواز آن در ارتفاع بالا را بشنوند. نیروی هوایی فدراسیون روسیه علیرغم عدم رادارگریزی هیچ هواپیمای دیگری ندارد که بتواند به اندازه Tu-95 سلاح حمل کند. عمر بالای این پرنده چالشهایی نیز به همراه دارد؛ از جمله نیاز به تعمیرات مکرر و صدای زیاد موتورهایش که آن را در برابر سامانههای پیشرفته دفاع هوایی قابلردیابی میسازد. در مقایسه با بمبافکنهای مدرن همچون B-۲ Spirit یا B-۲۱ Raider نیروی هوایی آمریکا، Tu-۹۵MS یادگار دوران جنگ سرد محسوب میشود. B-۲ بهلطف قابلیت پنهانکاری و توانایی نفوذ به مناطق بهشدت محافظتشده، چند نسل جلوتر از Tu-۹۵ با تکیهاش بر تسلیحات شلیک از دور قرار میگیرد.
از سوی دیگر، بمبافکن چینی Xian H-۶K نسخه مدرنشده توپولف Tu-۱۶، اگرچه از نظر الکترونیک و تسلیحات ارتقا یافته، اما برد بینقارهای Tu-۹۵ را ندارد. توپولف Tu-۱۶۰M روسیه، یک بمبافکن مافوق صوت پیشرفتهتر است، اما بهدلیل هزینههای بالا و تأخیر در تولید، تعداد محدودی از آن عملیاتی است. طبق ارزیابی وزارت دفاع بریتانیا، روسیه حدود ۴۰ فروند Tu-۹۵MS عملیاتی در اختیار دارد و بهشدت به این بمبافکن قدیمی برای نمایش قدرت تکیه دارد. تصمیم به تقویت پایگاه اولنیا با دو فروند جدید نشان از تلاشی حسابشده برای حفظ توان تهاجمی در کنار مدیریت آسیبپذیریهایی دارد که در جریان جنگ اوکراین آشکار شدهاند.
منبع: bulgarianmilitary
۵۸۳۲۳