«فرسفج» و «تاج‌آباد» زیر ذره‌بین ارزیابان یونسکو
به گزارش خبرگزاری فارس از همدان، بالاخره در ارزیابی یونسکو از کاروانسراها به منظور ثبت جهانی، نوبت به همدان رسید و ارزیابان یونسکو برای بازدید از دو کاروانسرای “تاج‌آباد” و “فرسفج” ۲۹ مهرماه به همدان سفر خواهند کرد.
کاروانسرای تاج‌آباد در روستای رسول‌آباد شهرستان بهار و کاروانسرای فرسفج در شهر فرسفج تویسرکان واقع شده که قرار است برای جهانی شدن مورد ارزیابی ارزیابان یونسکو قرار گیرند.
برهمین اساس معاون میراث فرهنگی همدان به معرفی این دو اثر و چند و چون ثبت جهانی این کاروانسراها گفت‌وگویی با خبرنگار فارس داشت که در زیر می‌خوانید.
سیده مریم موسوی در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: پرونده میراث جهانی با عنوان کاروانسراهای جهانی تدوین شده که در آن ۵۶ کاروانسرا از سراسر کشور مربوط به دوره‌های تاریخی ساسانی تا قاجار برای ثبت جهانی در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: با توجه به این موضوع، ارزیابان یونسکو برای ثبت کاروانسراهای ایران در حال بازدید از این مراکز هستند که در این ارتباط از کاروانسراهای استان همدان که شامل تاج‌آباد در بهار و فرسفج در تویسرکان است، بازدید می‌کنند.
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان گفت: کاروانسراهای ایرانی دارای ویژگی منحصر به فردی هستند که بدون در نظر گرفتن ارزش معماری خاص آنها که مهم است از لحاظ جایگاه اجتماعی، فرهنگی و تعاملات ساختاری نیز دارای ارزش بالایی هستند.
وی عنوان کرد: به دور از تعریف و گسترش کالبدی کاروانسراها مولفه‌های فرهنگی و اجتماعی است که در اعصار مختلف در آن طی شده و استمرار پیدا کرده است.
موسوی با بیان اینکه کاروانسراهای استان همدان شامل تاج‌آباد و فرسفج از جمله آثار بازمانده از دوران صفویه هستند گفت: این دو اثر به عنوان نخستین پرونده برای ثبت در میراث یونسکو تدوین شدند و در صورت اینکه به تایید ارزیابان یونسکو برسند، گزارش نهایی آنها به مجمع این سازمان ارائه می‌شود و در آنجا تصمیم‌گیری می‌شود.
وی به معرفی و بیان ویژگی‌های کاروانسرای تاج‌آباد پرداخت و خاطرنشان کرد: کاروانسرای تاج‌آباد در سال ۷۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و قدمت آن به دوره صفویه می‌رسد.
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان بیان کرد: این اثر ارزشمند در داخل روستای رسول‌آباد قرار دارد و در گذشته یکی از منزلگاه‌های کاروان‌هایی بوده که در جاده زیارتی عتبات حرکت می‌کردند.
وی عنوان کرد: از لحاظ فرم معماری کاروانسرای تاج‌آباد دارای یک پلان مدور است که این نوع پلان در ردیف کاروانسراهای ایران به خصوص در غرب حائز اهمیت است.
موسوی با اشاره به اینکه مصالح به کار رفته در بنا آجر است و کف حیاط کاروانسرا با سنگ مفروش شده است افزود: نوع سازه به کار رفته در حجره‌ها برگرفته از قوس‌های جناغی است و داخل حجره‌ها و اصطبل‌ها یکسری آثار تاقچه‌ای متعددی هم به چشم می‌خورد.
وی تصریح کرد: ورودی کاروانسرا دارای دو لنگه در چوبی است که آثار و بقایای طاق‌نما به صورت قرینه بوده و در طرفین آن کاملا قابل مشاهده است.
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان در ادامه با اشاره به کاروانسرای فرسفج در تویسرکان اضافه کرد: کاروانسرای فرسفج در سال ۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید که قدمت این کاروانسرا نیز همانند تاج‌آباد به دوران صفویه است برمی‌گردد و در شهر فرسفج شهرستان تویسرکان قرار دارد.
وی بیان کرد: کاروانسرای فرسفج در اضلاعی حدود ۶۵ متر به مساحت تقریبی ۴ هزار متر ساخته شده و پلان کاروانسرا به صورت مربع طراحی شده است ضمن اینکه گرداگرد آن را حجرات و اتاق‌های متعددی در بر گرفته است.
موسوی با بیان اینکه همه قسمت‌های بنا از آجر ساخته شده و با داشتن دیوارهای قطور و سقف‌های طاق ضربی آجری از استحکام فوق‌العاده‌ای برخوردار است گفت: در چهار گوشه کاروانسرا برج‌های اجری استوانه‌ای است که بدنه آن با آجرهای ظریفی پوشیده شده است.
وی با بیان اینکه ثبت این کاروانسراها در فهرست جهانی برای روستای رسول‌آباد و فرسفج و برای استان همدان بسیار مفید است افزود: ثبت این اثر زمینه‌ای برای جذب قابل توجهی از گردشگران داخلی و خارجی را فراهم می‌کند که بازدید کنند.
معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان اظهار کرد: وقتی اثری در فهرست جهانی قرار می‌‌گیرد، افزون بر اینکه به لحاظ مرمت و حفاظت از پشتیبانی‌های تخصصی و علمی بهره‌مند می‌شوند، هر سال این آثار مورد پایش قرار می‌گیرند و اعتباراتی برای حفاطت و مرمت آنها از محل اعتبارات ملی و میراث جهانی تخصیص داده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: برای ثبت جهانی کاروانسراها نحوه نگهداری اثر، مرمت‌های صورت گرفته تاکنون و چگونگی ضوابط عرصه و حریم آنها و همچنین تعهد مسوولان محلی و شهروندان بسیار حائز اهمیت است که در نتیحه نهایی کارشناسان ارزیابی یونسکو در اعلام نظر نهایی بسیار تاثیرگذار است.
موسوی یادآور شد: نقش سازمان‌های مردم نهاد، متولیان شهری و روستایی و شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، شوراهای اسلامی شهر و روستا و فرمانداری‌ها به عنوان مدیران محلی در این زمینه مهم است بنابراین تلاش می‌شود جامعه محلی به عنوان ارکان مهم پیش قدم برای ثبت این دو کاروانسرای ارزشمند باشد.
انتهای پیام/۸۹۰۰۳/
