به گزارش خبرگزاری recive، در ۲ جولای ۲۰۲۵، تلسکوپ فضایی پرتو گامای فِرمی متعلق به ناسا، رویدادی غیرعادی را در اعماق فضا به ثبت رساند. این رویداد که از نوع انفجار پرتو گاما (GRB) است، برخلاف میانگین عادی (که معمولاً روزانه رخ میدهند اما بسیار کوتاهمدتاند)، بیش از هفت ساعت به انتشار ادامه داد و به این ترتیب رکورد طولانیترین GRB مشاهده شده توسط انسان را شکست.
جاناتان کارنی، نویسنده اصلی این مطالعه، در بیانیهای گفت: «این طولانیترین فوران پرتو گاما بود که بشر مشاهده کرده است؛ به قدری طولانی که در هیچ یک از مدلهای موجود ما در مورد علل این انفجارها نمیگنجد.»
نیرویی از پشت غبار کیهانی
این انفجار که GRB ۲۵۰۷۰۲B نامگذاری شد، در فاصله عظیم ۸ میلیارد سال نوری از ما و در صورت فلکی «سِکوتوم» (Scutum) رخ داده است. بلافاصله پس از رصد، ستارهشناسان با بسیج تلسکوپهای بزرگ زمینی و فضایی، از جمله جیمینای، ویالتی و هابل، به بررسی پستاب آن پرداختند.
تحقیقات نشان داد که این انفجار از یک کهکشان میزبان بسیار بزرگ و پر از غبار نشأت گرفته است. این میزان غبار به قدری شدید بود که تمام نور مرئی ساطع شده از انفجار را مسدود میکرد. به همین دلیل، تنها سیگنالهای دریافتی، در طول موجهای فروسرخ و پرتوهای پرانرژی ایکس قابل رصد بودند.
ردیابی با کمک جیمز وب
از آنجا که نور مرئی مسدود شده بود، ابزارهایی که در طول موج فروسرخ فعالیت میکنند، نقش کلیدی در کشف منشأ داشتند. در ماه اکتبر، تلسکوپ فضایی جیمز وب به کهکشان میزبان GRB ۲۵۰۷۰۲B زوم کرد و توانست واضحترین تصاویر فروسرخ را از این جرم کیهانی ثبت کند.
بر اساس تحلیلها، این انفجار، یک جت باریک از ماده با سرعتی حداقل ۹۹ درصد سرعت نور را به سمت منظومه شمسی ما پرتاب کرده است.
معمای نهایی: ستارهای که توسط سیاهچاله بلعیده شد؟
دانشمندان هنوز نتوانستهاند به طور قطع، مکانیسم دقیق این انفجار بیسابقه را مشخص کنند. سه فرضیه اصلی در مورد منشأ GRB ۲۵۰۷۰۲B مطرح است:
-
مرگ و فروپاشی یک ستاره بسیار پرجرم (Supernova).
-
از هم دریده شدن یک ستاره توسط نیروی کشندی یک سیاهچاله.
-
ادغام یک ستاره هلیومی با یک سیاهچاله که باعث انفجار درونی ستاره شده است.
کارنی تأکید کرد که صرف نظر از منشأ، این رویداد در آینده به عنوان یک «معیار منحصر به فرد» در کیهانشناسی عمل خواهد کرد تا ستارهشناسان انفجارهای عجیب دیگر را با خواص آن مقایسه کنند.
منبع: livescience
۲۲۷۲۲۷