علیرضا فغانی: ۵ سال است مهاجرت کردم اما هنوز در جهان به عنوان داور ایرانی شناخته میشوم/ اکثر عیدها در مسابقات مشغول داوری بودم
علیرضا فغانی: ۵ سال است مهاجرت کردم اما هنوز در جهان به عنوان داور ایرانی شناخته میشوم/ اکثر عیدها در مسابقات مشغول داوری بودم
به گزارش خبرگزاری recive، علیرضا فغانی در مصاحبه با روزنامه اعتماد به زندگی حرفه ای خود اشاره کرده است که در ادامه می خوانید؛
اوضاع و احوال زندگی در استرالیا چطور است؟ اخیرا رمانی میخواندم که در استرالیا روایت میشد. رمان جز از کل نوشته استیو تولتز. توی این رمان گفته بود استرالیا سرزمینی است که دور از همه دنیاست و هیچ کس از اتفاقات درون آن باخبر نمیشود. آیا واقعا چنین شرایطی دارد این کشور؟
استرالیا با توجه به اینکه خیلی دور است و اختلاف ساعت زیادی دارد با سایر کشورها گفته میشود اخبارش خیلی انعکاس پیدا نمیکند. ولی خب در این عصر جدید هر اتفاقی بیفتد در لحظه انعکاس پیدا میکند و همه باخبر میشوند. ولی خب روال زندگی در اینجا به این شکل است که وقتی درگیر کار و درس و زندگی بچهها میشوی مشغولیت بالا میرود و باعث میشود انرژی زیادی از آدم گرفته شود و شاید آن ارتباط به مرور زمان کم شود.
شما مدت نسبتا طولانی است که از ایران مهاجرت کردهاید. ولی هنوز در فوتبال ایران اسم شما به دفعات شنیده میشود. نظرتان در این مورد چیست؟
۵ سال است از ایران مهاجرت کردهام ولی دو، سه سال اولش را به نوعی زیر پرچم ایران در مسابقات بینالمللی فعالیت میکردم. بعد دوستان صلاح دیدند من به اسم ایران قضاوت نکنم و شرایط به شکلی شد که از طرف استرالیا قضاوت بینالمللیام را ادامه دادم. کماکان لیگ ایران را هم دنبال میکنم و کار دوستانم را میبینم. بعضی اوقات به هم مشورت و راهنمایی میدهیم. با اینکه الان به اسم استرالیا قضاوت میکنم در سطح بینالملل کماکان به عنوان داور ایرانی شناخته میشوم. شاید به این خاطر است که هنوز در فوتبال ایران از من اسم برده میشود.
در خبرها آمده بود که برای جام جهانی بعدی آماده میشوید. اگر در جام جهانی امریکا حاضر باشید، میشود چهارمین جام جهانی شما. در این مورد صحبت کنید و انگیزههایی که برای جام جهانی پیش رو دارید.
با توجه به شرایطی که به وجود آمد و بحث محدودیت سنی که برداشته شد شرایط جوری پیش رفت که جزو کاندیداهای قضاوت در جام جهانی ۲۰۲۶ امریکا قرار گرفتم از طرف آسیا. همراه با دوستان جوانتر کاندیدا هستیم و در مسابقات مختلف قضاوت میکنیم و تمریناتمان را هم طبق خواستههایی که دارند، انجام میدهیم. انشاءالله ببینیم خدا چه میخواهد. اگر در لیست نهایی قرار گرفتم این جام جهانی تبدیل به سومین جام جهانی میشود که به عنوان داور اصلی حاضر میشوم. در جام جهانی ۲۰۱۴ هم که به عنوان تیم ذخیره و داور چهارم حضور پیدا کرده بودم. انگیزهها کماکان همان است و تا زمانی که بدن اجازه بدهد با همان شرایط پیش میرویم.
وضعیت داوری در ایران همچنان پر مناقشه است. با توجه به اینکه میدانم وضعیت فوتبال ایران را رصد میکنید شرایط را چطور ارزیابی میکنید.
شرایط داوری ایران شرایط خاص خودش را دارد. در گذشته دوستان بحث میکردند که VAR باید بیاید و مربیان هر بار اتفاقی میافتاد، اعتراض میکردند که تا VAR نیاید درست نمیشود. همان موقع هم که از من سوال میشد پاسخ میدادم تا فرهنگ برخورد با اشتباهات داوری در ایران عوض نشود حتی با وجود VAR هم مشکلات برطرف نمیشود. مشکلاتی که امروز با وجود VAR هم میبینیم مشکلات وجود دارد. به هر حال این تکنولوژی برای اولین بار است عملی میشود و داوران نیاز به تجربه بیشتری دارند. همین طور اپراتورها. در فوتبال روز جهان هم داریم میبینیم که اشتباهات پیش میآید. ولی خب نحوه نگرش به اشتباهات داوری باید در کشور ما عوض شود که میبینیم کماکان با وجود VAR همچنان اعتراضات وجود دارد. امیدوارم یک مقدار مسوولانی که تصمیمگیر هستند شرایط را جوری پیش ببرند که فشار از روی مربیان و مدیران عامل که به خاطر بحث نتیجهگرایی بالا رفته کم شود و ثبات بالاتر برود. این میتواند آرامش را به فوتبال و لذت را به تماشاچی برگرداند.
امسال کمک داور ویدیویی به فوتبال ایران اضافه شد اما از شدت اعتراضات به داوری کم نکرد ضمن اینکه هنوز میبینیم اشتباهاتی با وجود وار رخ میدهد. دلیلش چیست؟
نحوه آموزش به داوران خیلی مهم است. باید از مدرسان روز دنیا استفاده شود. کلاس هماهنگی هر هفته برگزار شود. این هفته که قضاوت شد حتی نیازی نیست به صورت انفرادی با آن داور تماس گرفته شود. کلاس عمومی که برگزار شود و همه داوران حضور داشته باشند و اشتباهات گوشزد شود شرایط بهتر میشود. باید یادآوری کنند که چه نکاتی مدنظر قرار داده شود برای مسابقات بعدی و اینکه هماهنگی بیشتر و یکنواختی بیشتر به داوران تاکید شود. این باید در کار داوران باشد. چه آنهایی که در وسط زمین هستند و چه آنهایی که در اتاق VAR هستند. شاید یکنواختی در تصمیمات بیشتر شود اعتراضات کمی کاهش یابد.
گویا شما جزو کارگروهی بودید که در سال ۱۴۰۰ قرار بود زمینهساز ورود وار به کشور شود که در نهایت به عمر فدراسیون وقت قد نداد. آیا سیستمی که وارد کشور شده و انتقاداتی را برانگیخته همان سیستمی است که شما در استرالیا مورد استفاده قرار میدهید؟ آیا اینکه صحنهها از زوایای گوناگون نشان داده نمیشود مشکلی ایجاد نمیکند؟
من عضو کارگروه بودم. آقای عزیزیخادم لطف داشتند و مرا جزو آن کارگروه کردند با توجه به تجربهای در مورد کار با VAR داشتم. ولی خب شرایط جوری پیش رفت که کلا جدا شدیم. این سیستمی که الان در ایران هست با سیستمی که در استرالیا وجود دارد، متفاوت است. این سیستم آلمانی و اورجینال به نام هاکای است. در داخل ایران به خاطر تحریمها این شرکت نمیتواند ورود کند. سیستمی که در ایران هست چه آن چینی چه آن شرکتهای دیگر که کار میکنند کیفیت خوبی دارند ولی متاسفانه آن سلسله مراتبی که باید صورت بگیرد کامل نشده. اینکه دوربینها باید کیفیت خوبی داشته باشند و خدمات بیشتری به کمک داور ویدیویی بدهند و زاویههای مختلفی را پوشش بدهند و هماهنگی بیشتری به وجود بیاید. در ایران صدا و سیما پخشکننده و تصویرگیرنده است و این از کنترل فدراسیون خارج است. اگر هماهنگی بیشتری باشد و چینش دوربینها بر اساس استانداردها باشد و همه محدوده زمین را کاور کنند این اختلافات و مشکلات به حداقل میرسد.
خیلی از کسانی که اسم شما را از لیست داوران بینالمللی ایران خذف کردند در سالی که گذشت درگیر پروندههایی شدند و از فوتبال کنار رفتند. خیلیها فکر میکنند این اتفاقی معنادار بوده است. نظر خود شما چیست؟
از زمانی که من داوری را شروع میکردم گاهی میشنیدم که برای برخی افراد اتفاقاتی میافتد. نه فقط در زمینه فوتبال که در سایر جاهای کشور. در این جاها اگر افرادی به خاطر فساد از یک کاری کنار میرفتند فقط کنار میرفتند ولی بعدش اتفاقی برایشان نمیافتاد. همان طور که برای این افرادی که توی فوتبال بودند و اتفاقاتی را رقم زدند، در آن مقطع که بازار اخبار داغ بود اینها را بردند و آوردند ولی در نهایت از آن پستی که داشتند کنار رفتند ولی دیگر هیچ اتفاقی برای آنها نیفتاد. نه جریمهای نه محرومیتی نه تنبیهی! حداقل کسی نشنیده. حالا اگر در نظر گرفتند و رسانهای نشده یا قرار است در نظر بگیرند جای بحث دارد. اینکه فقط کنار بروند، فایدهای ندارد. باید تنبیهاتی که برای این افراد در نظر گرفته میشود درس عبرتی بشود برای بقیه.
دستمزد داوران تفاوت بسیار فاحشی با بازیکنان دارد. یا امکاناتی که برای داوران در نظر گرفته میشود اصلا مناسب نیست. چه راههایی برای حل این مساله وجود دارد؟ و آیا در همه جای دنیا شرایط به همین شکل است؟
من با این مقایسه که قبلا هم گفته میشد دستمزد داوران و بازیکنان تفاوت نجومی دارد چندان همدل نیستم. همه دنیا همین است. شما نمیتوانید یک داور را با یک بازیکن مقایسه کنید. ما تمرینات سخت و طاقتفرسایی داریم و زحمت زیادی میکشیم. ما همپای بازیکنان هفتهای ۵ یا ۶ جلسه تمرین میکنیم ولی اینکه بگوییم داور باید هم اندازه بازیکن دستمزد بگیرد، نه! این طور نیست. اگر داوران استعدادش را داشتند بازیکن میشدند و در آن زمینه به اندازه آنها پول به دست میآوردند. برای همین نمیشود گفت صرفا در ایران این طور است. در همه جای دنیا همین است. حتی در لیگهای معتبر جهان میبینیم دستمزد بازیکنان نجومی است و دستمزد داوران به اندازه رقم تعیین شده. در داخل ایران هم خودم را میگویم با توجه به اینکه کارمند شهرداری بودم از داوری دستمزدهای خوبی گرفتم. حالا چه در بحث بینالمللی چه داخل ایران. الان هم با توجه به حقالزحمههای چند ده میلیونی که مصوب شده برای داوران شرایط بد نیست. دو، سه تا قضاوت در ماه داشته باشند به اضافه کار شخصی خودشان درآمد بدی نیست. حالا ممکن است قضاوت بینالمللی هم بروند که دلار دریافت میکنند و از نظر بحث زندگی مشکلات کمتری دارند. دلار الان وقتی به ریال تبدیل شود عدد خوبی میشود. به نظرم به جای گلایههای اینچنینی دنبال حق خودشان باشند ولی این مقایسه، مقایسه درستی نیست که داوران با بازیکنان و مربیان مقایسه شوند. در بحث موفقیت هم حتی اگر بخواهند بگویند ما جام جهانی رفتیم و در سوم چهارمی حاضر شدیم پس داوری ما از فوتبالمان بالاتر است چنین چیزی نیست. ما در زمینه خودمان تلاش کردیم و آنها در زمینه خودشان و این مقایسه خیلی درستی نیست.
انتخابات فدراسیون فوتبال برگزار شد. فکر میکنید چالشهای بزرگ پیش روی فوتبال کشور در چهار سال آینده چه مسائلی باشد؟ آیا امیدی به بهبود اوضاع هست؟
انتخابات هم که خب دیدیم بین یک سری آدم تکراری برگزار شد. چندین دوره است که میبینیم همین آدمها هستند و من فکر میکنم با وجود این آدمها قطعا اتفاق خاصی نخواهد افتاد. همان کارهای روزمره و مشکلات تکراری را پیش رو دارند و هدفشان هم میشود رفع همین مشکلات روزمره. من فکر نمیکنم این افراد تغییر بزرگی در فوتبال ایران به وجود بیاورند. چند نفری که کاندیدا شدند همه آدمهای تکراری بودند. شرایط و چینشها به شکلی است که اجازه نمیدهد یک فرد جدید بیاید داخل فوتبال و فعالیتی انجام بدهد.
با توجه به اینکه در آستانه عید نوروز هستیم کمی در مورد نوروز حرف بزنیم. چه حس و حالی نسبت به عید نوروز دارید مخصوصا حالا که دور از ایران زندگی میکنید.
من پیشاپیش آرزوی بهترینها را دارم برای مردم در سال جدید. ایرانیها هر جای دنیا باشند اجتماع خودشان را دارند و آن را حفظ میکنند. در مراسمهای مختلف اینجا ایرانیها برنامه میگذارند. بزرگترها و ریش سفیدها حضور دارند. مراسم شب یلدا و شب عید یا مراسم چارشنبهسوری ایرانیها برنامهریزی میکنند و حضور دارند و سعی میکنند دور هم باشند و خاطرات خوبی با هم بسازند. خوشحالم این جمع ایرانی در استرالیا هم هست.
خاطرهای دارید از نوروز که با داوری در ارتباط باشد؟ بازی خاصی که در نوروز قضاوت کرده باشید؟ اتفاق خاصی که در ایام عید برای شما رخ داده باشد؟
من از لحاظ زمانی خیلی حافظه خوبی ندارم (با خنده). حتما خاطراتی هست ولی اینکه دقیقا توی عید بوده باشد یادم نیست. اما اکثرا عیدها با توجه به تقویم ایافسی شرایط جوری پیش رفته که در ایام عید یا حتی شب عید، یعنی بهترین روزهایی که میشود آدم در کنار خانوادهاش باشد، در مسابقات بودم و مشغول داوری.
۲۷۳۰۲
