غزال زیاری: اگر به یاد داشته باشید چندی پیش عبور سیارک خطرناکی به نام ۲۰۲۴ YR۴ از نزدیکی زمین، باعث نگرانی بسیاری از افراد شده بود.
در ابتدا، دانشمندان احتمالی اندک اما نگرانکنندهای را درباره برخورد این سیارک با زمین در هفت سال آینده پیشبینی کرده بودند؛ اما پس از بررسیهای بیشتر، مشخص شد که این سیارک در سال ۲۰۳۲ از کنار زمین عبور خواهد کرد و با سیاره ما برخوردی نخواهد داشت.
اما ماجرا به همین جا ختم نمیشود و در نهایت این سیارک دوباره بازخواهد گشت. مارتین کانرز، ستارهشناس دانشگاه آتاباسکا، در مقالهای به این نکته اشارهکرده که این تنها یکی از سیارکهایی است که بارها احتمال برخورد با زمین را خواهند داشت.
رزونانس مداری: چرا سیارکها دوباره برمیگردند؟
سیارک ۲۰۲۴ YR۴ دارای پدیدهای به نام “رزونانس مداری” با سیاره مشتری است. بدین معنا که مدار آن بهگونهای تنظیمشده که با سرعتی متناسب با مشتری حرکت میکند. در شرایطی که ۱۲ سال طول میکشد تا سیاره مشتری یک دور کامل به دور خورشید بزند، YR۴ هر چهار سال یکبار این کار را انجام میدهد (یعنی با نسبت ۳: ۱ با مدار مشتری).
این موضوع اهمیت زیادی دارد؛ چرا که سیارکهایی که رزونانس خاصی با مشتری دارند و مسیرشان از مدار زمین میگذرد، در فرصتهای متعددی احتمال برخورد با سیاره ما را خواهند داشت.
کانرز در این رابطه توضیح داد: «در بین همه این سیارکها، باید توجه ویژهای به سیارکهای رزونانسی مثل ۲۰۲۴ YR۴ داشته باشیم، زیرا درنهایت دوباره بازخواهند گشت.»
شکافهای کرکوود و خطر سیارکهای آلیندا
رزونانس ۳: ۱ مداری با مشتری پدیده خاصی است. برای یک قرن، دانشمندان فکر میکردند که هیچ سیارکی در کمربند سیارکی که این الگو را دنبال کند وجود ندارد. بعدها و در دهه ۱۹۷۰ میلادی، ستارهشناسان دریافتند که سیارکهایی که به این نواحی وارد میشوند، یا با زمین یا دیگر سیارات داخلی برخورد میکنند و یا از منظومه شمسی بیرون رانده میشوند. این مناطق خالی از سیارکها، “شکافهای کرکوود” نامیده شدند.
البته بعدها مشخص شد که این شکافها کاملاً هم خالی نیستند. دستهای از سیارکها به نام “آلیندا” (Alindas) در همین رزونانس ۳: ۱ با مشتری قرار دارند. این گروه از سیارکها به نام سیارک غولپیکر ۸۸۷ آلیندا که در سال ۱۹۱۸ میلادی کشف شد، نامگذاری شدهاند. در صورت برخورد ۸۸۷ آلیندا با قطر ۴ کیلومتریاش با زمین، فاجعهای در حد انقراض گونهها رخ خواهد داد.
در ژانویه امسال، این سیارک در نزدیکترین فاصله خود از زمین در ۱۰۰ سال اخیر قرار گرفت.
آیا ۲۰۲۴ YR۴ و آلیندا زمین را تهدید میکنند؟
خوشبختانه مسیر همه سیارکهای آلیندا با مسیر زمین تقاطع ندارد. یک عامل کلیدی در احتمال برخورد این سیارکها، زاویه مدار آنها نسبت به زمین است.
یعنی اگر مدارشان نسبت به صفحه مدار زمین زاویهدار باشد، احتمال برخوردشان با سیاره ما کمتر خواهد بود؛ اما متأسفانه هم ۲۰۲۴ YR۴ و هم ۸۸۷ آلیندا تقریباً در همان صفحهٔ مداری زمین قرار گرفتهاند و زاویه کمی با سیاره ما دارند و از همین رو شانس برخورد آنها با زمین بالاتر است.
بااینحال دستکم لازم نیست که نگران ۸۸۷ آلیندا باشیم؛ چراکه حداقل برای ۱۰۰۰ سال آینده به زمین نزدیک نخواهد شد.
آیا ۲۰۲۴ YR۴ بازخواهد گشت؟
در سال ۲۰۳۲ میلادی، سیارک ۲۰۲۴ YR۴ از کنار زمین عبور خواهد کرد ولی فرصتی برای ایجاد فاجعه نخواهد داشت؛ اما باید این را در نظر داشته باشیم که این سیارک از مسیر اصلی خود خارج خواهد شد و دیگر در رزونانس ۳: ۱ با مشتری و ۱: ۴ با زمین باقی نخواهد ماند؛ یعنی دیگر هر ۴ سال یکبار به زمین نزدیک نخواهد شد، اما بالاخره روزی دوباره به سمت بازخواهد گشت؛ فقط نه به این زودیها!
طبق گفته کانرز، بعضی سیارکها هرگز تسلیم نمیشوند و دیر یا زود دوباره به ما سر خواهند زد.
منبع: futurism
۵۸۳۲۱
