به گزارش recive، در این نشست حجتالاسلام و المسلمین کلانتری با اشاره به حمله هوایی ۱۸ شهریورماه به محل نشست رهبران حماس در دوحه اعلام کرد که این حمله با مشارکت و هماهنگی کامل اسرائیل و آمریکا انجام شد و با وجود تلفات انسانی، نتوانست به هدف اصلی یعنی از بین بردن سران حماس دست یابد و از همین رو باید بهعنوان نقطه عطفی در تحلیل روابط منطقهای مورد بررسی قرار گیرد.
تولیت آستان مقدس موقعیت جغرافیایی و ترکیب جمعیتی قطر را تشریح کرد و گفت این کشور با یک گذرگاه خاکی در خلیج فارس و جمعیتی حدود سه میلیون نفر که تنها ۳۰۰ هزار نفر اصالتاً قطری هستند، حدود ۲۰۰ سال تحت حکمرانی خاندان آل ثانی قرار دارد و ساختار قدرت در آن مبتنی بر شیوههای خانوادگی و بیثباتی ذاتی است. وی افزود منابع عظیم نفت و گاز، قطر را به یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان تبدیل کرده است اما از نظر امنیتی و سیاسی وابستگی جدی به آمریکا دارد.
وی نسبت به سازوکارهای امنیتی قطر انتقاد کرد و با اشاره به پایگاه العدید، این پایگاه را یکی از خدمات اصلی دولت قطر به آمریکا و مرکز مهم نفوذ اطلاعاتی و عملیات نظامی واشینگتن در منطقه خواند و یادآور شد که هزینههای مستقرسازی نیروهای آمریکایی و تجهیزات نظامی در بسیاری از موارد بر دوش قطر است.
تولیت آستان مقدس به حجم عظیم سرمایهگذاری قطر در ایالات متحده اشاره کرد و گفت این سرمایهگذاریها که بنا بر آمار رسمی قطر بالغ بر یک تریلیون دلار است، به اقتصاد آمریکا خدمات میدهد در حالی که مردم کشورهای مسلمان از بحرانهای انسانی در غزه و بلایای طبیعی در کشورهای منطقه رنج میبرند. وی همچنین به خریدهای نظامی گسترده قطر از آمریکا — شامل دهها میلیارد دلار تسلیحات و سامانههای دفاعی — اشاره و تأکید کرد که این سرمایهگذاریها در مقابل تجاوز اخیر کارآیی لازم را نداشتند.
در بخش دیگری از سخنان خود، کلانتری رفتار دوگانه آمریکا را مورد انتقاد قرار داد و گفت واشینگتن مدعی دموکراسیخواهی است اما با رژیمهایی که قرنهاست دموکراسی در آنها وجود ندارد، روابط حسنه برقرار میکند و در مقابل کشورهایی که تضاد منافع با آن دارد به بهانههای مختلف مداخله میکند. وی همچنین پرسشهایی را درباره عملکرد سامانههای دفاعی قطر و اطلاعرسانی کاخ سفید مطرح کرد و افزود تناقض در اظهارات مقامات آمریکایی درباره زمان اطلاع از حمله و واکنشهای پسینی، حاوی پیامهایی است که نباید نادیده گرفته شود.
کلانتری در تحلیلی راهبردی، چهار دستاورد سیاستهای خوشخدمتی برخی کشورهای خلیج فارس به آمریکا را برشمرد: نقض آشکار حریم هوایی توسط نیروی مهاجم، ناکارآمدی تجهیزات دفاعی گرانقیمت، نادیدهانگاشتن منافع کشورها از سوی واشینگتن و ناتوانی کشورهای وابسته در پاسخگویی حتی در سطح نمادین. او اضافه کرد اتکای مالی و امنیتی این کشورها به آمریکا عملاً آنها را به بازیگران فرعی تبدیل کرده است.
از دیدگاه استاد دانشگاه تهران، یکی از مهمترین درسهای این رخداد این است که مذاکره برای رسیدن به صلح یا توافق در وضعیت کنونی میتواند به تلهای جنگی تبدیل شود؛ چرا که حضور هیأتهای مذاکرهکننده بهمثابه هدفی آسیبپذیر در میدان عمل مورد سوءاستفاده دشمن قرار گرفته است. وی یادآور شد تجربههای پیشین از جمله زمان پیش از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و رخدادهایی در لبنان نشان میدهد که اعتماد صرف به طرف مقابل، قابل اتکا نیست.
تولیت آستان مقدس تأکید کرد اعتماد و تکیه بر آمریکا و غرب نه تنها مشکلات را حل نمیکند بلکه زمینهساز مشکلات جدید است و تجربههای عراق، لیبی و سوریه این نکته را تأیید میکند. وی افزود حتی روابط دوستانه بلندمدت نیز تضمینی برای رعایت منافع متقابل توسط آمریکا نیست و این کشور برای منافع خود از هیچ ابزاری فروگذار نخواهد کرد.
کلانتری در پایان با تأکید بر ضرورت استقلال استراتژیک کشورهای اسلامی و تقویت توان دفاعی ملی گفت جمهوری اسلامی ایران در برابر تجاوزات همواره پاسخ مقتدرانه داده و این مسیر باید با اتکای هرچه بیشتر به توان داخلی ادامه یابد. وی همچنین امیدوار بود نسلهای آینده راه مقاومت و ایستادگی در برابر استکبار را با قوت پیگیری کنند و یادآور شد دستاوردهای انقلاب و فداکاری شهیدان نشاندهنده رسیدن ایران به نقاط قوتی است که دشمنان را از تحقق نقشههای خود بازداشته است.
