مرجان احمدی: تجربه چهار ساله ریاستجمهوری ترامپ طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ به همه ثابت کرد حکمرانی او دورانی پرهیاهوست؛ هر از چندگاهی در محاصره دوربینهای خبرنگاران قرار میگیرد تا پای برگههایی را امضا کند، از معاهدهها و قراردادها خارج شود، دستور تازه دهد یا فرمان اجرایی صادر کند.
همانطور که در این دوره هم پس از مراسم تحلیف و ادای سوگند در نخستین روز حضورش در کاخ سفید، پای دهها فرمان اجرایی را امضا کرد که کم حاشیه نداشت؛ از خروج ایالات متحده از سازمان بهداشت جهانی تا لغو تحریم شهرکنشینان اسرائیلی ساکن کرانه باختری و لغو الزام برقی بودن نیمی از خودروهای فروخته شده در بازار آمریکا.
برای همه روشن بود که این اقدامهای ترامپ در نخستین روز کاریاش، یعنی تغییرات گسترده چه در داخل آمریکا و چه در روابط تجاری و سیاسی با دیگر کشورها ادامه دارد. دوست و دشمن هم نمیشناسد!
انگشت اتهام ترامپ به سوی اروپا: سوءاستفاده نکنید!
دستور پرسروصدای اخیر او، اعمال تعرفه ۳۴ درصدی روی کالاهای چینی، ۲۶ درصدی روی محصولات هندی و تعرفه ۲۰ درصدی برای اتحادیه اروپا از سوی دولت آمریکاست که واکنشهای زیادی داشته است و پیشبینی میشود تأثیرات گستردهای بر روابط تجاری بینالمللی داشته باشد.
این دستور ترامپ به این دلیل بوده که معتقد است «از سوی نزدیکترین متحدانش هم مورد سوءاستفاده قرار میگیرد و سبب کاهش قیمتها برای آمریکاییها خواهد شد.» اما عدهای از کارشناسان هشدار دادهاند که این تعرفهها، که نوعی مالیات بر واردات بهشمار میآید، سرانجام هزینهها را بر دوش مصرف کنندگان خواهند گذاشت.
هشدار تحلیلگران درباره افزایش تورم و رکود اقتصادی
برخی تحلیلگران معتقدند بازارها قبلا هزینه این تعرفهها را در نظر گرفته بودند. اما برخی دیگر هشدار دادهاند که ممکن است اوضاع بدتر شود، تورم افزایش یابد و حتی رکود اقتصادی در آینده ایجاد شود.
کارا رینولدز، اقتصاددان دانشگاه آمریکایی در اینباره گفته است: اگر هم مشاغل و هم مصرف کنندگان شروع به نگرانی و کاهش هزینههای خود کنند، این همان چیزی است که میتواند آمریکا را به سمت رکود سوق دهد. کاترین آن ادواردز، اقتصاددان کارگری هم میگوید که یک رکود بالقوه تحت دولت ترامپ خود ساخته خواهد بود.
با این حال، ترامپ و حامیانش نگرانیهای مربوط به رکود اقتصادی را رد کردهاند. او بهتازگی در سخنرانی خود پیامی برای مقامهای جهان فرستاد: «به تمام روسای جمهوری، نخست وزیران، پادشاهان، ملکهها، سفرا و دیگر افرادی که به زودی تماس خواهند گرفت تا برای معافیت از این تعرفهها التماس کنند، میگویم: تعرفههای خود را حذف کنید. موانع تجاری خود را بردارید. ارزهای خود را دستکاری نکنید.» ترامپ در پایان تأکید کرد که این سیاست، لطفی از سوی آمریکا محسوب میشود: «ما بسیار مهربان هستیم. ما انسانهای مهربانی هستیم. اما شما چندان مهربان نبودید وقتی که ما را غارت کردید.»
هرچند رئیسجمهوری آمریکا در عقبنشینی از جنگ تجاری خود با جهان اعلام کرد که اعمال تعرفه را به مدت ۹۰ روز به حالت تعلیق در می آورد با این حال سایه این تعرفهها همچنان بر تجارت جهانی سنگینی میکند.
تهدید بازار نفت و گاز
در این بین «نفت و گاز» که از راهبردیترین کالاهای تجارت جهانی هستند هم در لیست تعرفههای اعلامی دولت ترامپ است.
قیمت نفت در معاملههای روز چهارشنبه (۲۷ فروردین) حدود یک درصد کاهش یافت، زیرا تغییر سیاستهای تعرفهای ایالات متحده به عدم اطمینان دامن زد و معاملهگران را بر آن داشت تا تأثیر بالقوه جنگ تجاری ایالات متحده و چین را بر رشد اقتصادی و تقاضای انرژی ارزیابی کنند.
مدیران شرکتهای بزرگ اتحادیه اروپا هم با وجود تداوم جنگ بین روسیه و اوکراین، مذاکره درباره ازسرگیری احتمالی واردات محدود گاز روسیه از شرکت دولتی گازپروم را آغاز کردهاند چراکه ترامپ با رد پیشنهاد بروکسل برای تعرفههای صفر در برابر صفر روی خودروها و کالاهای صنعتی، اعلام کرده است: «اتحادیه اروپا باید متعهد شود ۳۵۰ میلیارد دلار انرژی از آمریکا خریداری میکند تا بتواند از تعرفههای گسترده آمریکا معاف شود.»
همگام با این تحولات، آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی کرده که تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ با کمترین نرخ رشد در پنج سال گذشته روبهرو خواهد بود و سرعت افزایش تولید نفت آمریکا هم بهدلیل تعرفههای دونالد ترامپ علیه شریکان تجاری و اقدامهای تلافیجویانه آنها، کُند میشود.
یپ ژان رونگ، استراتژیست بازار در مؤسسه آیجی در این باره گفته است: سرمایهگذاران برای یافتن کاتالیزوری بهمنظور بازگشت معنادارتر به تلاش ادامه میدهند، زیرا انتظار میرود رشد اقتصادی جهان با تعرفههای گمرکی آمریکا کُند شود که این روند تقاضای نفت را به خطر میاندازد.
طبق پیشبینی او، روند کاهشی قیمت نفت دست نخورده باقی میماند و انتظار میرود خوشبینی اولیه درباره کاهش تعرفهها از بین برود و جریان مخالف در زمینه دادههای اقتصادی آینده، میتواند به نگرانی بازارها بیفزاید.
آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرده که انتظار میرود تقاضای جهانی نفت در سال جاری میلادی روزانه ۷۳۰ هزار بشکه افزایش یابد که نسبت برآورد روزانه یک میلیون و ۳۰ هزار بشکهای ماه گذشته میلادی بهشدت کاهش یافته است.
این کاهش بیشتر از برآورد کاهش تقاضاست که روز دوشنبه (۲۵ فروردین) از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) اعلام شده است.
عماد الخیاط، سرپرست تحقیقات گروه بورس لندن گفت: اختلاف تعرفه بین آمریکا و چین مهمترین تهدید برای اقتصاد جهانی و تقاضای نفت است.
نگرانیها درباره افزایش تعرفههای ترامپ، همراه برنامه تعدیل تدریجی کاهش عرضه داوطلبانه اضافه شماری از اعضای ائتلاف اوپک و متحداش (اوپکپلاس)، قیمت نفت را تاکنون در این ماه حدود ۱۳ درصد کاهش داده است.
تردیدها درباره تنشهای تجاری سبب شده است چند بانک از جمله بیانپی پیرباس (BNP Paribas)، یوبیاس (UBS) و اچاسبیسی (HSBC) پیشبینی خود را از قیمت نفت کاهش دهند.
با این تفاسیر، وضعیت بازار انرژی برای بازیگران بزرگ آن در سال جاری میلادی، نامشخص، متزلزل و بلاتکلیف خواهد بود. هرچند ممکن است رئیسجمهوری آمریکا باز هم امضایی تازه بزند!
۲۲۳۲۲۳
