recive اصفهان – فاطمه کازرونی: زیبایی چنارهای «ائل گلی» تبریز که هر یک نشانی از شناسنامه ثبتی بر تن خود دارند، من را به یاد غریبی درختان چنار اصفهان می اندازد؛ جایی که درختان بی شماری در خیابانهای عباس آباد، آذر، شیخ بهایی و ناژوان در سایه بی توجهی مسئولان به اصول درست نگهداشت درخت، قطع شده است، یکی دو درخت را شناسنامه دار کردهاند و دیگر هیچ.
هنوز زمان زیادی از قطع ۸۰۰ درخت برای ساخت بزرگراه شهید رئیسی و قطع شبانه درختان چنار ناژوان و جایگزینی با درختان بی ثمر برای اصفهان نگذشته است؛ حالا در دور جدید پایش درختان، سایه شوم ضربدر قرمز را بر تنه درختانی می بینیم که هنور هم شاخههای سبزی دارند؛ یاد درختی میافتم که چندی پیش در تقاطع عباس آباد بدون هیچ جرمی تنها برای ساخت و ساز قطع شده است، درخت دیگر ۱۰۰ ساله شهرم برای اینکه بخشی از تنه پهناورش را تا وسط خیابان آذ کشانده، چند ماه قبل از عید نوروز قطع شد آن هم در جایی که دیگر کشورهای دنیا حتی برای ساخت خانه و خیابان، درختان کهن را قطع نمی کنند و حالا چند درخت در جوار خانه استاد کسایی واقع در تقاطع خیابان آذر و عباس آباد در آستانه قطع شدن هستند، آن هم به جرم تشنگی مداوم!
بی توجهی پیمانکار به آبیاری درست و قربانی شدن درختان!
از سویی بررسی درختان منطقه یک شهرداری اصفهان که تنها در طول یک سال آن ۳۰۰ درخت در آن قطع شده است نشان می دهد که اغلب جویهای منطقه به دلیل ساخت پیاده روی وسیع و یا خیابان از میان رفته و یا به قدری باریک هستند که برخی درختان با وجود فراوانی آب، تشنه می مانند؛ در برخی مناطق نیز بخشی از جوی آب با سیمان مسدود شده است اما پیمانکار مربوطه برشیوه آبیاری در این منطقه آن قدر بی توجه و بی نظارت است که متوجه این نکات نیست و شاید این گونه است که در پایش درختان نیز دلیل رو به خشکی رفتن این درختان به درستی بررسی نشده است.
یکی از اهالی خیابان آذر اصفهان در این ارتباط به recive می گوید: کمی توجه نشان می دهد که پیمانکار منطقه یک اصفهان، بسیار سهل انگار است، در بسیاری از نقاط این خیابان با وجود اینکه گاهی آب تا وسط خیابان جاری میشود، درختانی هستند که به دلیل موانع موجود آبیاری نمی شوند.
این خانم اصفهانی تاکید می کند: ما از شهرداری درخواست داریم که بر نحوه فعالیت پیمانکاران نظارت کند، حتی سازمان پارکهای وفضای سبز نیز بر احتمال غفلت پیمانکار صحه گذاشته است اما متاسفانه همچنان به فعالیت خود ادامه می دهد و درختان بیگناه قربانی تبر می شود، ما حاضر هستیم خودمان این درختان بیگناه را آبیاری کنیم تا به زندگی عادی برگردند اما شهرداری جان آنها نگیرد و اصفهان را بیش از این از سایه درختانش محروم نکند.
از مسئولان خواهش دارم که کمی برای اندیشه و هوش دانشمندانی مانند شیخ بهایی ارزش قائل باشند و پژوهشهای اساسی در این ارتباط را مدنظر قرار دهند؛ به هر حال این افراد متعلق به زمان خود نبودند و فقط به عصر خود فکر نمیکردند، ضمن اینکه آب و هوای اصفهان نیز چنین شرایطی را بارها را پشت سر گذاشته است، کمی مطالعه نشان میدهد که چنار همچنان، مناسبترین درخت برای اصفهان است
وی می افزاید: در نتیجه این روش آبیاری، دو یا سه درخت، در جوار دیگر درختان این خیابان رو به خشکی رفته است اما متاسفانه در سنجش درختان به این نکته توجه نشده است که چرا دو درخت نیمه خشک کاملا در مجاورت درختان سرسبز قرار گرفته اند؛ اکنون ضربدر قرمز بر تنه درختان نشان از تصمیم شهرداری بر قطع آنها دارد.
درخواست مردم از استاندار اصفهان
وی با بیان اینکه کمی دقت نشان از عدم آبیاری این دو درخت در مجاورت خانه استاد کسایی استاد معروف نینوازی ایران دارد و در نتیجه خشک شدن آنها طبیعی است، تصریح می کند: از استاندار محترم اصفهان که خود از اهالی منطقه یک اصفهان هستند؛ درخواست داریم که بر روند قطع شدن این درختان نظارت و از این امر غیرکارشناسانه جلوگیری کند چراکه در بازدیدی که برخی اساتید دانشگاهی از این منطقه داشتند، از روی تنه به جا مانده درختان اعلام کردند که اغلب این درختان هیچ مشکلی نداشتهاند و احتمالا مسئول مربوطه به جای پایش و قطع شاخههای خشک که کار سختتری است، مسیر راحت تر قطع درختانی را برگزیده است که برخی شاخه های آنها خشک شده است.
یک اشتباه کوچک محاسباتی و یک دنیا خطر برای اصفهان
فاطمه میرزاحسینی کارشناس بیولوژی و محیط زیست نیز در این ارتباط میگوید: توجیه مسئولان شهرداری اصفهان برای قطع درختان این است که به دلیل کم آبی خشک شدهاند و برای مردم خطرآفرین است، این در حالی است که درخت چنار به دلیل ماهیت خود معمولا از بیرون خالی میشود و تنها نیازمند قطع شاخههای خشک و مستحکمسازی توسط سیمان و آجر است، روشی اساسی و کارشناسی شده که دهها سال در اصفهان استفاده میشده است.
وی افزود: از سویی مسئولان فضای سبز نیز موضوع مصرف بیش از حد آب درختان چنار را مطرح میکنند اما باید توجه کنیم که میزان آب مصرفی به تنهایی، نشان از مناسب بودن یا نبودن یک درخت برای آب و هوای اصفهان ندارد!
نکات مهم در سنجش مناسب بودن یک درخت برای اصفهان/چنار آب کمتری مصرف می کند!!
این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه برای سنجش مناسب بودن درختان باید چند نکته مهم مدنظر قرار گیرد، می افزاید: به طور معمول در این محاسبه شاخصهایی مانند پهنای برگ، تعداد برگ، ارتفاع، میزان سایه دهی، سطح سایه دهی ( هر درخت چنار حداقل چهار سطح یا طبقه، شاخه و سایه دهی دارد که در انواع دیگر درختان دیده نمی شود) و در انتها مصرف آب مدنظر قرار می گیرد.
وی ادامه داد: دقت کنید که گذشتگان ما چه نکات مهمی را برای کاشت این درختان مدنظر داشته اند و این در حالی است که ما در جایگزینی چنارها با درختان برگ سوزنی یا برگ کوچک، حتی به این نکته توجه نداشتهایم که این درختان که نه تاثیری در کاهش آلودگی دارند و نه سایه دهی مناسب و بعضا هوا را نیز گرم می کنند، اصلا مناسب نصف جهان نیستند.
میرزاحسینی تاکید می کند: در شرایطی که درخت چنار به دلیل برگ پهن، بلندا، تعداد زیاد برگ، حداقل چهار تا ۱۰ سطح سایه دهی بسته به ارتفاع دارد و موجب خنک شدن ۲۰ برابری هوا نسبت به آب مصرفی خود می شود؛ جای سوال است که که چرا درخت توتی در اصفهان کشت شده است که دهها برابر آب مصرفی خود گرما تولید میکند، آن هم درخت توت بارور که در فصل تابستان و در شدت هوای گرم، زمینهای اصفهان را کثیف و چسبناک میکند و سالهاست چارهای برای رفع مشکل نداریم.
جای این سوال هست که چرا درختان سوزنی شکل در اصفهان کاشته شده است که مخصوص مناطق سردسیری است و حتی کوچکترین تاثیری در تلطیف هوا ندارد و چرا درختان زیتون و درختان برگ کوچک به عنوان جایگزین چنار عنوان میشود، آیا غیر از این است که از بسیاری از موضوعات علمی در ارتباط با فضای سبز اطلاع نداریم و در یک روش غیرعلمی، میزان مصرف آب درخت را نیز همان طور که بیان شد به اشتباه میسنجیم؟!
وی ادامه می دهد: باید توجه کنیم که اتفاقا درخت چنار نسبت به سایر درختان آب بسیار کمتری مصرف کرده و برای اصفهان بسیار مفید است، از سویی توجه مسئولان شهری را به این نکته جلب می کنم که این درختان در همین شریط کم آبی -شاید به دلیل ریشه های بسیار عمیق– به نوعی خود را زنده نگه داشته اند که علاوه بر گواهی دیگر بر مناسب بودن و لزوم توجه به زنده نگه داشتن آنها،باید پژوهشی در این ارتباط انجام شود.
خطر درخت چنار کمتر از دیگر درختان است
این کارشناس محیط زیست می گوید: بر این نکته نیز تاکید می کنم که این موضوع که مدیران قطع درختان را به خطرآفرینی نسبت می دهند نیز دلیلی غیرعلمی، اشتباه و غیرکارشناسی شده است چراکه درخت چنار به دلیل خالی شدن از بیرون، خطر فروافتادگی کمتری نسبت به درختی مانند توت دارد که از درون خالی می شود و شاید با دستگاه ها نیز نیز این خطر درخت توت به خوبی مشخص نشود، به فرض که دستگاههای اسکن کننده خالی شدن درخت چناری را گزارش کنند، دلیل بر قطع آنها نیست چراکه می توانیم همانند گذشتگان بخش خارجی درخت را با سیمان و آجر مقاوم سازی کنیم چراکه بخش اصلی و درونی درختان به طور معمول سالم است و خطرآفرین نیست.
وی ادامه داد: و اما جای این سوال هست که چرا درختان سوزنی شکل در اصفهان کاشته شده است که مخصوص مناطق سردسیری است و حتی کوچکترین تاثیری در تلطیف هوا ندارد و چرا درختان زیتون و درختان برگ کوچک به عنوان جایگزین چنار عنوان میشود، آیا غیر از این است که از بسیاری از موضوعات علمی در ارتباط با فضای سبز اطلاع نداریم و در یک روش غیرعلمی، میزان مصرف آب درخت را نیز همان طور که بیان شد به اشتباه میسنجیم؟!
چرا سربازان غیور شیخ بهایی قربانی می شوند؟!
میرزاحسینی تاکید میکند: ضمن اعتقاد بر اینکه مسئولان پارکها و فضای سبز برای نگهداشت اصفهان در این شریط تلاش می کنند، از مسئولان خواهش دارم که کمی برای اندیشه و هوش دانشمندانی مانند شیخ بهایی ارزش قائل باشند و پژوهشهای اساسی در این ارتباط را مدنظر قرار دهند؛ به هر حال این افراد متعلق به زمان خود نبودند و فقط به عصر خود فکر نمیکردند، ضمن اینکه آب و هوای اصفهان نیز چنین شرایطی را بارها را پشت سر گذاشته است، کمی مطالعه نشان میدهد که چنار همچنان، مناسبترین درخت برای اصفهان است.
متاسفانه مسئولان شهری بر این اعتقادند که درخت چنار آب زیادی مصرف می کند و برای اصفهان مناسب نیست که علاوه بر زیر سوال بردن هوش و نگرش درازمدت دانشمندانی که این درخت را برای اصفهان مناسب دیده اند از جمله شیخ بهایی، نشان از خطری قریب الوقوع برای اصفهان دارد، چراکه نصف جهان زیبا را در سایه خشکی زاینده رود تنها چنارها زنده نگه داشته اند که معروف به سربازان شیخ بهایی هستند اما متاسفانه اشتباه کوچک مسئولان شهری در روش محاسبه میزان آب مورد نیاز یک درخت و سودمندی آن برای اصفهان، مشکلات بزرگی در آینده خواهد آفرید جایی که بارها تذکر داده ایم که درخت کاج و درختان برگ کوچک مخصوص مناطق سردسیری است، درخت توت نیز هوا را گرم می کند و تنها چنار به گفته کارشناسان محیط زیست و زیست شناسی مناسب نصف جهان زیبای ماست.
*** فراموش نمی کنیم که شهردار اصفهان در نخستین روزهای حضور خود بر این مسند، از مردم درخواست کرد که قطع درختان را گزارش کنند، اکنون که در حال پیگیری و اطلاع رسانی قطع غیرکارشناسی درختان اصفهان به ویژه چنارهای سرومانندش هستیم، انتظار داریم که استاندار فهیم اصفهان و شهردار محترم این موضوع را به درستی پیگیری کنند و شهردار محترم همانند پیگیری قطع جاهلانه درختان توسط شهروندان (همانند پیگیری حقوقی درباره درختی سوازنده شد)، پیگیر خطاها و یا به عبارت بهتر اشتباهات ناشی از اطلاعات غیرکارشناسانه درون سازمانی نیز در این ارتباط باشد.
48
