زمین تاریک‌تر می‌شود

به گزارش برایتر، داده‌های این مطالعه از سامانه انرژی تابشی ابرها و زمین (CERES) به‌ دست آمده که طی ۲۴ سال جریان انرژی خورشیدی جذب‌شده و تابش‌شده از زمین را پایش کرده است.

نتایج نشان می‌دهد که نیمکره شمالی در هر دهه ۰.۳۴ وات بر مترمربع انرژی خورشیدی بیشتری نسبت به نیمکره جنوبی جذب می‌کند. هرچند این اختلاف اندک به‌ نظر می‌رسد، از نظر آماری قابل توجه است و نشان‌دهنده برهم خوردن تعادل ظریف انرژی زمین است. به گفته‌ دکتر نورمن لوب، پژوهشگر مرکز پژوهشی لنگلی ناسا و نویسنده اصلی این مطالعه، هر دو نیمکره اکنون نور کمتری بازتاب می‌دهند، اما این کاهش در شمال بیشتر است.

کاهش بازتاب نور خورشید در نیمکره شمالی نتیجه مجموعه‌ای از عوامل درهم‌تنیده است. مهم‌ترین عامل، ذوب یخ‌های دریا و کاهش پوشش برف در قطب شمال است که باعث نمایان شدن سطوح تیره‌تر زمین و اقیانوس و افزایش جذب گرما می‌شود. عامل دیگر، کاهش ذرات معلق در هوا است، آلاینده‌هایی که پیش‌تر در مناطق صنعتی آمریکای شمالی، اروپا و چین فراوان بودند و نور خورشید را پراکنده می‌کردند. با اجرای مقررات سختگیرانه زیست‌محیطی، کیفیت هوا بهبود پیدا کرده اما بخشی از خاصیت بازتابی جو از بین رفته است.

در همین حال، در نیمکره جنوبی رخدادهایی مانند آتشفشان هونگا تونگا و آتش‌سوزی‌های عظیم استرالیا سطح ذرات معلق را به‌طور موقت افزایش داده و بازتاب نور را بیشتر کرده‌، اما این تغییرات برای جبران نابرابری کلی کافی نبوده است.

این پژوهش همچنین تغییراتی در بخار آب و ابرها گزارش می‌دهد، اما مدل‌سازی رفتار ابرها بسیار دشوار است. در برخی مناطق، ابرها نازک‌تر شده‌اند و در برخی دیگر افزایش پیدا کرده‌اند؛ ولی در مجموع، ابرها نتوانسته‌اند افزایش جذب انرژی در شمال را جبران کنند.

دانشمندان می‌گویند این داده‌ها نشان می‌دهد که فرضیه قدیمی خودتنظیمی اقلیمی زمین نادرست است. پیش‌تر تصور می‌شد اگر یکی از نیمکره‌ها انرژی بیشتری جذب کند، ابرها یا جریان‌های اقیانوسی این نابرابری را جبران می‌کنند، اما داده‌ها خلاف این را نشان می‌دهند. این ناهماهنگی در جذب انرژی بر الگوهای گردش هوا و اقیانوس‌ها اثر می‌گذارد و می‌تواند مسیر بادها و جریان‌های گرما را تغییر دهد.

به گفته‌ پژوهشگران، زمین از سال ۲۰۰۱ تاکنون در هر دهه حدود ۰.۸۳ وات بر مترمربع انرژی اضافی جذب کرده است که بخش اندکی از آن از طریق جو و اقیانوس‌ها منتقل می‌شود، اما ۰.۲۱ وات بر مترمربع باقی می‌ماند و برای تشدید گرمایش جهانی کافی است. 

این یافته‌ها نشان می‌دهد که گرمایش زمین یکنواخت رخ نخواهد داد. در نیمکره شمالی، که بیشتر جمعیت و صنایع جهان را در خود جای داده است، این انرژی اضافی می‌تواند تابستان‌های گرم‌تر و طولانی‌تر و ذوب سریع‌تر یخ‌های قطبی را رقم بزند.

این پژوهش بر پایه داده‌های بلندمدت و پایدار است، اما تفکیک سهم دقیق هر عامل‌ــ از ذرات معلق گرفته تا ابرها و بازتاب سطح زمین‌ــ همچنان دشوار است. هنوز مشخص نیست که این نابرابری انرژی در نیمکره‌ها پایدار خواهد ماند یا در آینده به تعادل جدیدی می‌رسد. اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است الگوهای گردش جوی و اقیانوسی زمین دگرگون شود و مدل‌های فعلی اقلیم نیازمند بازنگری شوند.