محاسبات نجومی و نرمافزارهای شبیهساز آسمان نشان میدهد که بامداد یکشنبه ۱۳ خرداد، اجرام سماوی شاخص منظومه شمسی یعنی سیارات زحل، نپتون، مریخ، اورانوس، عطارد، مشتری و ناهید به همراه «ماه» قمر زمین روی یک خط و در سمت غربی خورشید قرار میگیرند و پیش از طلوع آفتاب میتوان رژه همه این اجرام را مشاهده کرد.
تصاویر زیر که با استفاده از نرمافزار شبیهساز «StarryNight» تهیه شده است، آرایش این اجرام را نسبت به خورشید و در افق شرقی نمایش میدهد. همانطور که میبینید، فاصله سیارات اورانوس، عطارد (Mercury)، مشتری (Jupiter) و بالاخص ناهید (Venus) با خورشید کم است و نمیتوان این اجرام را در روشنایی اطراف خورشید به هنگام طلوع آفتاب مشاهده کرد.
از سوی دیگر، سیاره نپتون فقط با ابزار رصدی و برای رصدگران باتجربه قابل تشخیص است؛ بنابراین در بهترین حالت میتوان در بامداد فردا ۱۳ خرداد، اجرام زحل (Saturn)، ماه (the Moon) و مریخ (Mars) را با فاصله قابلتوجه از یکدیگر در آسمان شرقی دید. زحل با رنگ زرد در سمت بالا-راست ماه و مریخ با رنگ سرخ و فاصلهای نزدیکتر، در سمت پایین-چپ ماه قابل تشخیص است.
ازآنجاییکه صفحه مداری سیارات منظومه شمسی به دور خورشید تقریباً یکسان است، از نگاه ناظران زمینی (و البته روی هر یک از دیگر سیارات) به نظر میرسد که همه سیارات روی مسیر مشابهی در آسمان حرکت میکنند. این مسیر از نگاه ما زمینیها، همان مسیر حرکت سالانه خورشید در آسمان است که به دایرةالبروج معروف است. به زبان سادهتر، سیارات منظومه شمسی همیشه روی یک خط در آسمان دیده میشوند و فقط فاصلهشان از یکدیگر، زیاد و کم میشود!
جالبتر اینکه آرایش فضایی سیارات منظومه شمسی که در تصویر بالا هم مشخص است، بهوضوح نشان میدهد که هیچ آرایش عجیبی در موقعیت سیارات دیده نمیشود. درست است که برخی گروههای نجومی برای بامداد فردا یکشنبه ۱۳ خرداد، برنامه رصد آسمان تدارک دیدهاند؛ اما اگر خواب بامدادی را ترجیح دادید و به تماشای چشمانداز زیبای هلال نازک ماه و سیارات زحل و مریخ نرفتید، چیزی از دست ندادهاید!
۵۴۵۴