رسول سلیمی: دریای سرخ، گذرگاه حیاتی تجارت جهانی، بار دیگر شاهد تقابل میان حوثیهای یمن و نیروی دریایی آمریکا شده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با ادعای بازگرداندن آزادی کشتیرانی به دریای سرخ، روز شنبه دستور حملات گسترده علیه انصارالله یمن را صادر کرد. جنبش انصارالله یمن از اکتبر ۲۰۲۳ در حمایت از فلسطینیان، حملات پهپادی و موشکی زیادی را در ساحل یمن علیه کشتیهای عبوری وابسته به اسرائیل یا به مقصد تلآویو تدارک دیده و گذرگاه آبی دریای سرخ و خلیج عدن را به شدت تحت نظارت قرار داده و تاکید کرده است که تا زمان توقف حملات اسرائیل در غزه، به حملات خود در دریای سرخ ادامه خواهد داد.
در همین راستا ارتش یمن اعلام کرد که حمله هوایی گستردهای را که علیه این کشور تدارک دیده شده بود، ناکام گذاشته و ناوهای جنگی آمریکا به سمت شمال دریای سرخ عقبنشینی کردهاند. صنعا تأکید کرد که آمریکا مسئول تمامی پیامدهای ناشی از نظامیسازی دریای سرخ و گسترش دایره درگیریها خواهد بود. نیروهای مسلح یمن هشدار دادند که ادامه تجاوزات آمریکا علیه این کشور، تأثیر منفی بر امنیت کشتیرانی بینالمللی خواهد داشت. در پایان، یمن اعلام کرد که حملات به اهداف متخاصم در دریای سرخ و دریای عرب ادامه خواهد یافت تا زمانی که تجاوزات علیه این کشور متوقف شود.
تشدید تنشها در دریای سرخ پس از روی کار آمدن ترامپ
از آغاز دومین دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ در ژانویه ۲۰۲۵، تنشها در دریای سرخ شدت گرفته است. نیویورک تایمز گزارش داد که ترامپ با دستور حملات گسترده به مواضع حوثیها، رویکردی تهاجمیتر از دولت قبلی اتخاذ کرده است. عبدالمالک الحوثی، رهبر حوثیها هم گفته: «ما به هدف قرار دادن کشتیهای آمریکایی در دریای سرخ ادامه خواهیم داد تا زمانی که حملات به یمن متوقف شود. اگر آنها تجاوز را ادامه دهند، ما هم تشدید خواهیم کرد» یحیی سریع، سخنگوی نظامی حوثیها نیز ادعا کرد: «ما با موفقیت ناو هواپیمابر USS Harry S. Truman را با ۱۸ موشک و پهپاد هدف قرار دادیم» این در حالی است که مقامات آمریکایی این ادعاها را رد کردهاند. پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، به فاکس نیوز گفت: «حوثیها میگویند حملاتشان متوقف میشود اگر ما شلیک را متوقف کنیم، اما هیچکدام از پهپادها یا موشکهایشان به ترومن نزدیک هم نشدهاند.» یک مقام آمریکایی به ریوترز در همان روز افزود: «۱۱ پهپاد حوثی سرنگون شدند و یک موشک در سواحل یمن به آب افتاد؛ هیچ تهدیدی برای ناوها وجود نداشت.»
توانمندی موشکی حوثیها: انواع موشکها و قابلیتها
حوثیها زرادخانهای متنوع توسعه دادهاند. گزارش ها نشان میدهد که موشک بالستیک ضدکشتی قاهر-۱، با برد ۲۰۰-۳۰۰ کیلومتر و کلاهک ۵۰۰ کیلوگرمی است. سرعت آن (ماخ ۳، حدود ۳۷۰۰ کیلومتر در ساعت) و زمان اصابت ۷۵ ثانیهای، آن را خطرناک میسازد، اما کارشناسان معتقدند هدایت زمینی آن دقتش را محدود میکند. موشک کروز قدس-۱، با برد ۸۰۰ کیلومتر نیز، از موتور جت با سرعت ۸۵۰ کیلومتر در ساعت بهره میبرد و در ارتفاع پایین (۵۰-۱۰۰ متر) پرواز میکند تا از رادار فرار کند. این موشک، با کلاهک ۲۰۰ کیلوگرمی است اما فاقد جستجوگرهای حرارتی یا راداری پیشرفته است.
پهپاد صماد-۳ نیز با برد ۱۵۰۰ کیلومتر و کلاهک ۲۰ کیلوگرمی، گزینهای ارزان (۲۰ هزار دلاری) برای حملات انتحاری است. سرعت آن ۲۰۰ کیلومتر در ساعت و ناوبریاش مبتنی بر GPS است، اما به گفته کارشناسان، در برابر جنگ الکترونیک آسیبپذیر است. موشک فالق-۱، با برد ۲۰۰ کیلومتر و جستجوگر اپتیکی-حرارتی، دقت بهتری دارد، اما تولید محدودش (کمتر از ۵۰ واحد) اثرش را کم میکند. این تسلیحات، اگرچه برای کشتیهای تجاری تهدیدند، در برابر ناوهای آمریکایی با دفاع چندلایه ناکارآمدند.
قابلیتهای ناوهای نظامی آمریکا در دریای سرخ
در همین راستا ناوهای آمریکایی، از جمله USS Harry S. Truman، USS Stockdale، و USS Spruance، بخشی از ناوگان پنجماند و با فناوری پیشرفته عمل میکنند. گزارش ها حاکی از آن است که سامانه آگیس با رادار SPY-۱D(V) (قدرت ۶ مگاوات) بیش از ۱۰۰ هدف را تا ۱۰۰۰ کیلومتر ردیابی میکند. موشک SM-۶، با برد ۳۷۰ کیلومتر و سرعت ماخ ۳.۵، کلاهک ۶۴ کیلوگرمی دارد و نرخ موفقیت ۹۵ درصد در فاز پایانی (CSIS). SM-۲ Block IV، با برد ۱۶۰ کیلومتر، مکمل آن است و برای اهداف میانبرد طراحی شده است.
فالانکس CIWS، با شلیک ۴۵۰۰ گلوله ۲۰ میلیمتری در دقیقه، در فاصله ۲ کیلومتری عمل میکند و نرخ موفقیت ۸۰ درصد دارد. جنگندههای F/A-۱۸ Super Hornet، مجهز به رادار AESA (برد ۲۰۰ کیلومتر) و موشکهای AIM-۱۲۰ (برد ۱۰۰ کیلومتر)، توان رهگیری را تقویت میکنند. این در حالی است که اتلانتیک کانسیل میافزاید که سامانه AN/SLQ-۳۲ با پارازیت در باندهای X و S، سیگنالهای هدایتی را مختل میکند. این ترکیب، ناوها را به دژهایی شناور تبدیل کرده است.
آمریکا چگونه موشکها را رهگیری میکند؟
این در حالی است که رهگیری موشکها فرآیندی پیچیده است:
ماهوارهها: SBIRS با حسگرهای مادون قرمز، پرتاب را در ۵ ثانیه تشخیص میدهد و مختصات را از ۳۶۰۰۰ کیلومتری ارسال میکند.
رادار آگیس: SPY-۱D(V) مسیر را با دقت ۰.۱ درجه ردیابی میکند. در ۱۶ مارس، قدس-۱ در ۱۵۰ کیلومتری شناسایی شد.
موشک SM-۶: با سرعت ماخ ۳.۵، هدف را در ۲۰ ثانیه منهدم میکند. تستها نرخ موفقیت ۹۷ درصد نشان میدهند.
جنگندهها: F/A-۱۸ها با رادار APG-۷۹، پهپادها را در ۱۰۰ کیلومتری سرنگون کردند. Link-۱۶ دادهها را با تأخیر ۰.۵ ثانیه منتقل میکند.
هوش مصنوعی: الگوریتمهای آگیس با تحلیل ۱۰۰۰ سناریو، زمان شلیک را به ۱۵ ثانیه کاهش دادند.
مقایسه نقاط قوت و ضعف حوثیها و آمریکا
حوثیها با موشکهای سریع (۷۵ ثانیه تا اصابت) و حملات متعدد (۱۷۴ مورد) تهدیدی برای حضور ائتلاف غربی هستند. مؤسسه واشنگتن میگوید: «هزینه پایین صماد-۳ (۲۰ هزار دلار) و انعطافپذیری آنها مزیت است.» اما دقت پایین (CEP ۱۰۰ متر) و نبود فناوری پیشرفته، آنها را ناکام میگذارد. در مقابل کارشناسان می گویند آمریکا با سامانههای آگیس، SM-۶ (۴ میلیون دلار هر موشک)، و شبکه SBIRS، برتری دارد. اتلانتیک کانسیل نقل میکند: «ناو ۱۳ میلیارد دلاری ارزش این هزینه را دارد.» هزینه عملیات (۵۰۰ میلیون دلار از ژانویه) ضعف نسبی است، اما بودجه ۸۰۰ میلیارد دلاری پنتاگون آن را پوشش میدهد CSIS پیشبینی میکند حوثیها بدون جستجوگرهای لیزری یا پهپادهای شاهد-۱۳۶ با احتمال کمتری قادر به ضربه زدن به ناوهای امریکا هستند.
ناظران سیاسی می گویند تقابل نظامی در دریای سرخ مبتنی بر تقابل تکنولوژی های نظامی است و در صورت ایستادگی تمام عیار دو طرف در این جنگ، برتری با طرفی خواهد بود که از تکنولوژی برتری بهره مند است.
311213
