در گفت‌وگوی تفصیلی با فارس عنوان شد: جایگاه و نقش سینما در توسعه شاخص‌های فرهنگی کردستان
به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، شاید گفتن این سخن کمی بدبینانه باشد، ولی نمی‌توان آن را کتمان کرد بی‌راه نیست اگر بگوییم که در عصر حاضر تمامی آداب و سنن و یا باورهای بشری در معرض هجوم آداب و سننی هستند که نه ریشه‌های اخلاقی دارند و نه ریشه‌های انسانی که چاره این کار توسعه زیرساخت‌های فرهنگی اسلامی در کشور است.
سینما در جامعه ازجمله مهم‌ترین مسائل راهبردی و تعیین‌کننده است که با توجه به این مهم می‌توان به رفع و اصلاح بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی در ابعاد مختلف پرداخت و اجتماع را از فروافتادن در گرداب‌های گوناگون بازداشت.
سینمای توسعه‌یافته قادر است تا با آسیب‌شناسی بسیاری از چالش‌های اجتماعی و نهادینه کردن فرهنگ‌های اصیل و بومی هر جامعه‌ای به کاهش بحران‌ها کمک کند و جامعه با اثرپذیری از الگوهای فیلم‌های سینمایی محبوب خود می‌تواند به باورپذیری مفاهیم عمیقی چون «امید»، «عشق»، «نوع‌دوستی» و «وطن‌پرستی» دست یابد که دولت‌ها با صرف هزینه‌های هنگفت نیز امکان رسیدن به چنین تأثیرگذاری را نداشته و نخواهند داشت.
بنابراین افزوده شدن سینما به سبد فرهنگی خانوارها از جمله مسائلی به شمار می‌رود که با بهبود کیفی فیلم‌ها، پیشرفت و ارتقاء فرهنگی جامعه را به دنبال خواهد داشت.
در دنیای امروز خیلی از ما شاید تصور یک روز بدون فیلم سینما بودن را هم نتوانیم بکنیم. در کشورهای توسعه‌یافته که مردم برنامه مشخصی برای سینما رفتن و دیدن فیلم دارند این وابستگی بیشتر مشهود و ملموس است.
در کشور ما نیز به تبع سینما مخاطبان خاص خود را دارد اگرچه نسبت به گذشته و همچنین نسبت به سایر کشورها مخاطبان بسیار کمتری دارد ولی به‌هیچ‌وجه نمی‌توان تأثیر عمیق سینما را بر زندگی مردم و روابط اجتماعی نادیده گرفت.
کافی است کمی در اطراف خود دقت کنیم آن‌وقت تأثیر رسانه به‌ویژه سینما و تلویزیون را بر زندگی و اجتماع خودخواهیم دید.
مثلاً در هنگام پخش طنز شب‌های برره اصطلاحات و الگوهای این سریال به وضوح در جامعه دیده می‌شد. یا مثلاً بسیاری از مدها و مدل‌ها ابتدا در سینما نمایش داده می‌شوند و سپس مردم از آن‌ها الگوبرداری می‌کنند. البته این موضوع به کشور ما محدود نمی‌شود و در همه جای دنیا نشانه‌هایی از این تأثیر وجود دارد.
کافی است کمی به تأثیر انیمیشن‌هایی مانند شرک، عصر یخبندان و بن‌تن بر روی بچه‌ها فکر کنید آن وقت متوجه عمق این تأثیر می‌شوید. پس از گذشت چند سال از پایان فیلم مرد عنکبوتی هنوز هم لباس مرد عنکبوتی در اسباب‌بازی‌فروشی‌ها یافت می‌شود یا عروسک شخصیت‌های این فیلم‌ها از پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین عروسک‌ها به شمار می‌آید.
بی‌گمان ارتقاء سطح کیفی آثار سینمایی تأثیر بسزایی در رشد ابعاد فکری، فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی و تجاری جامعه خواهد گذاشت. ابعاد تأثیرگذاری سینما و دیگر تولیدات تصویری به لحاظ فرهنگی و اجتماعی و نقش آن‌ها در ترویج افکار، رفتار، ارزش‌ها و باورها در بین مخاطبان را می‌توان به‌نوعی با تعداد مخاطبان آن (چه مستقیم و چه غیرمستقیم) ارزیابی کرد.
در سینمای جهان فرم‌های روایتی متفاوت و مختلفی تجربه می‌شود و بیشتر تماشاگران از شیوه‌های روایت و قصه‌گویی فیلم‌ها لذت بیشتری می‌برند. برای قضاوت درباره یک فیلم نباید فقط به زمان حال محدود بود، چراکه مخاطبان در سال‌های آینده هم همین فیلم را خواهند دید و قضاوت خواهند کرد و درنهایت از آن تأثیر می‌پذیرند و این تأثیر به‌تدریج در جامعه تسری می‌یابد.
در همین راستا با امین مرادی رئیس حوزه هنری استان کردستان در خصوص وضعیت سینما در استان کردستان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید..
فارس: تاریخچه سینما در استان کردستان به چه زمانی برمی‌گردد؟
در سال 1320 در محل سه‌راه طالقانی فعلی سنندج که به باغ ملی معروف است نمایش فیلم با دستگاه سیار (آپارات) بر روی زمین و بدون صندلی در کنار حوضی انجام می‌شد، اما اولین سینمای رسمی سنندج سینما فردوسی است که در زمین باشگاه قدیم ارتش “بان باشگاه” با آپارات زغالی، با ظرفیت 200 نفر و با قیمت بلیط تنها یک ریال، به نمایش فیلم‌های هندی و مصری به‌صورت صامت آغاز به کار کرد.
در سال 1336 سینما رئوف در خیابان طالقانی سنندج روبه‌روی مرکز بهداشت کنونی افتتاح و با فیلم «بلبل مزرعه» کار خود را آغاز کرد. گنجایش این سینما 540 نفر بود. سپس در سال 1339 دو نفر به نام‌های اردشیر یارمحمدی و منصور باقریان سینما را از ارتش اجاره کرده و بعداً اسم سینما «مبین» را که نام یک تیمسار ارتشی بود، بر سینما نهادند.
یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین سالن‌های سینما در استان کردستان، سینما بهمن سنندج واقع در خیابان فردوسی این شهر است.
این سینما با نام «شهر فرنگ» کار خود را با آپارات‌های ذغالی در اواخر سال 50 و با اکران «فیلم مردی از جنوب» به‌صورت آزمایشی و غیررسمی آغاز کرد، ولی آغاز به کار رسمی آن با اکران فیلم «لیلی و مجنون» در نوروز سال 51 بود.
این سینما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کارش را بانام «سینما قدس» ادامه داد و اکنون «سینما بهمن» شده است.
کردستان قطب اصلی تولید فیلم کوتاه در کشور است
فارس: از دیدگاه شما به عنوان یک مدیر فرهنگی، وضعیت فرهنگ و زیرساخت‌های فرهنگی در استان کردستان چگونه است؟
مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در سفر پر خیروبرکتشان، کردستان را استانی فرهنگی و سرزمین هنر و فرهنگ نامیدند و این مدال افتخار را به کردستانی‌ها اهدا فرمودند که بر ما واجب است تا از این موضوع به عنوان کلیدواژه و نقشه راه بهره‌مند شویم.
لازم است تا در همین راستا و با توجه به تحقق منویات مقام معظم رهبری بیش از همیشه به فرهنگ و زیرساخت‌های فرهنگی توجه شود وباید به این باور برسیم که فرهنگ زیربنای توسعه است و توسعه پایدار در استان کردستان درگرو توجه به فرهنگ است.
با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود کردستان استانی صنعتی نیست در نتیجه توسعه در آن بیشتر به مؤلفه‌های فرهنگی برمی‌گردد که یکی از این شاخص‌های فرهنگی سینما است.
سینما نیز خود شامل دو بخش سخت‌افزار شامل ساخت سالن سینمایی و بخش نرم‌افزاری یعنی تولید محتوا است. کردستان قطب اصلی تولید فیلم کوتاه در کشور است و به گفته مرادی فیلم و فیلم‌سازی در کردستان مشابه فوتبال در برزیل است که فیلم‌سازان آن با کمترین امکانات بااستعدادهایی که در درون آن‌ها نهفته شده اقدام به ساخت فیلم می‌کنند.
استعدادها و فیلم‌سازان خوبی در حوزه فیلم کوتاه و حتی بلند در استان فعالیت می‌کنند که گواه آن جشنواره‌های است که سالانه در داخل و خارج از کشور برگزار می‌شود و حضور این نویسندگان صاحب‌عنوان همیشه در لیست برگزیدگان تائید کننده این موضوع است.
سامان حسین‌پور، تیمور قادری و زانیار لطفی از جمله نویسندگان جوان مشهور کردستانی هستند که در چند سال اخیر موفقیت‌های زیادی در زمینهٔ تولید فیلم کسب کرده‌اند و در حال رقابت با مطرح‌ترین فیلم‌سازان دنیا هستند.
حوزه هنری به‌عنوان تکیه‌گاه همواره حامی هنرمندان استان بوده و از تولیدات آنان حمایت کرده زیرا تأثیرگذاری یک فیلم صد ثانیه ایی از ساعت‌ها برگزاری همایش و سخنرانی بهتر است چراکه ضریب نفوذ و ماندگاری فیلم کوتاه در ذهن مخاطب بسیار بالاست.
مشکل حال حاضر جوامع بیشتر فرهنگی است
فارس: سینما چه نقشی در کاهش یا افزایش آسیب‌های اجتماعی در جامعه دارد؟
اگر به مؤلفه‌های فرهنگی همچون سینما و تئاتر در جامعه بیشتر توجه شود آسیب‌های اجتماعی به‌تبع آن در جامعه تا حد زیادی کاهش می‌یابد و به نظر لوریس هایکازی چکناواریان آهنگساز، رهبر ارکستر، نویسنده و نقاش ایرانی ارمنی‌تبار که یکی از چهره‌های شناخته‌شدهٔ فرهنگی ایران و ارمنستان است توجه به فرهنگ حتی موجب کاهش ترافیک نیز می‌شود.
یک فیلسوف می‌گوید: اگر می‌خواهید یک سال سرمایه‌گذاری کنید یک سال گندم بکارید اگر می‌خواهید 10 سال سرمایه‌گذاری کنید یک نهال کشت کنید و اگر به فکر سرمایه‌گذاری صدساله هستید به فرهنگ و آموزش توجه کنید که این موضوع خود اهمیت و جایگاه فرهنگ را در یک جامعه نشان می‌دهد.
مشکل حال حاضر جوامع بیشتر فرهنگی است چراکه فرهنگ هویت یک جامعه است و می‌توان گفت فرهنگ در درازمدت به‌مراتب از اقتصاد مهم‌تر است و اجرای تمام پروژه‌های عمرانی، اقتصادی و اجتماعی باید دارای پیوست فرهنگی داشته باشد.
تمام تلاش ما بر این است در کنار توجه به زیرساخت‌های فرهنگی به هنرهای نمایشی، موسیقی و آفرینش‌های ادبی نیز توجه شود و اگر امروزه کردستان به‌عنوان شهر خلاق موسیقی و پایتخت دف در جهان نامگذاری شده است نتیجه تلاش تمام فعالیت‌های فرهنگی صورت گرفته در استان است.
اجرای برنامه‌های فرهنگی همچون دف نوای رحمت، آلبوم‌های موسیقی متعدد، هزار دف و یادواره شمس قریشی باعث شده تا کردستان به‌عنوان یک برند فرهنگی در کشور و جهان شناخته شود.
بعد از سفر مقام معظم رهبری به کردستان نگاه ویژه‌ای به فرهنگ این استان شد
فارس: در استان کردستان تا چه اندازه به پروژه‌های فرهنگی بهاداده شده است؟
مسئولین باید به این باور برسند که اگر اعتباری در حوزه فرهنگ تخصیص داده می‌شود هزینه‌ای انجام‌نشده بلکه سرمایه‌گذاری درازمدتی صورت گرفته که نتایج آن در سال‌های آتی خود را نشان می‌دهد چراکه فرهنگ دیربازده و هزینه‌بر است. برای مثال با تخصیص اعتبار به یک پروژه می‌توان در بازه زمانی چندماهه فعالیت عمرانی بزرگی انجام داد اما آیا می‌توان با همین میزان اعتبار اشخاص فرهنگی همچون هادی ضیاءالدین که سرمایه‌ای بزرگ برای یک قوم و سرزمین است، ساخت؟
فرهنگ مقوله‌ای نیست که در زمانی کوتاه شکل بگیرد، بلکه فرآیندی است که به یک دوره زمانی طولانی نیاز دارد تا شکل و هیبت خاص خود را پیدا کند و در جامعه‌ای به عنوان یک امر و یا رفتار مورد قبول عموم مردم قرار گیرد و کم‌کم به عنوان جزئی از باورهای بنیانی اقشار یا ملتی محسوب شود.
انجام فعالیت‌های فرهنگی به دستور، کار اداری و بخشنامه انجام نمی‌شود بلکه یک مدیر فرهنگی باید با تمام وجود به کار فرهنگی اعتقاد داشته باشد در غیر این صورت تولید و خروجی کار تأثیری روی مخاطب نخواهد گذاشت.
فرهنگ نه‌تنها در کردستان بلکه در تمام کشور مظلوم واقع‌شده و این را می‌توان از شاخص بودجه‌های سالانه‌ای که به این بخش تخصیص می‌باید، متوجه شد.
بعد از سفر مقام معظم رهبری به کردستان نگاه ویژه‌ای به فرهنگ این استان شد ولی همچنان تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد چراکه ما باید ظرفیت‌های بالقوه مردم فرهنگی استان کردستان را به بالافعل تبدیل کنیم.
افزایش سالن‌های سینما به 13 سالن در کردستان
فارس: سینماهای کردستان آیا استانداردهای لازم را دارد؟
به ظرفیت‌های موجود این استان فرهنگی باید توجه بیشتر باشد چراکه هنرمندان حوزه فرهنگ استان کردستان در سطح ملی و بین الملی سرآمد و شناخته‌شده هستند.
هر سالنی که دارای پروژکشن و صندلی و پرده باشد سینما نامگذاری نمی‌شود بلکه سینما باید دارای استانداردهای خاص خود باشد تا فیلم تهیه‌شده با بهترین کیفیت و به بهترین نحو ممکن نمایش داده شود.
در چند سال اخیر پردیس سینما بهمن سنندج از 3 سالن به 7 سالن، پردیس سینما در سقز به 3 سالن و در بیجار نیز به 3 سالن ارتقاءیافته که با این اوصاف کردستان در مجموع دارای 13 سالن استاندارد باکیفیت پخش، نور و صدا هست.
سینما تنها از جنبه سرگرمی برای ما مطرح نیست بلکه باید پاتوقی فرهنگی برای فرهنگ‌سازی بیشتر در جامعه باشد به‌گونه‌ای که مردم تفاوت نمایش فیلم در سینما را با سایر مکان‌های دیگر را به‌خوبی احساس کنند.
استان کردستان از لحاظ سرانه صندلی نسبت به سرانه کشوری در وضعیت خوبی قرار دارد به‌گونه‌ای که آمار اکران و نمایش فیلم در سینما سقز به دلیل استقبال بالای مردم از لحاظ آماری در حال رقابت باکلانشهرهایی همچون تهران و مشهد است.
سینما دارای سه ضلع سینمادار، سینماگر و مخاطب است که باید هر سه در ارتباط باهم باشند تا بهترین خروجی را به دنبال داشته باشد و چرخه اکران خوبی داشته باشد.
فارس: فعالیت سینماهای استان در ایام کرونا چگونه بود و تا چه حد کرونا بر این صنعت تأثیرگذار بود؟
سینماهای کردستان با 50 درصد ظرفیت در حال فعالیت هستند
شیوع کرونا بسیاری از مشاغل و صنوف را دچار مشکلاتی کرد که حوزه هنری و سینماها نیز از این قاعده مستثنی نبودند اما با این وجود استان کردستان نسبت به سایر استان‌ها از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است و درحال حاضر سینماهای استان با ظرفیت 50 درصد درحال فعالیت هستند.
برای جذب بیشتر مخاطب علاوه بر زیرساخت‌های فرهنگی مناسب و استانداردهای لازم، باید از نیروی انسانی خوبی در سینماها استفاده شود چراکه مردم بزرگ‌ترین سرمایه برای ما هستند و در راستای مشتری مداری تمام نیروهای حاضر در سینماهای استان آموزش‌دیده هستند.
همین موضوع باعث شده تا قبل از کرونا تعداد افراد مراجعه‌کننده به سینما در روز به 4 هزار نفر برسد چراکه سینما تنها مختص به گروه خاصی نیست بلکه مورداستفاده تمام اقشار مختلف مردم است.
شعار و اولویت ما در حوزه هنری سینما خانواده است چراکه با استقبال خانواده‌ها از سینما و فیلم‌های خانوادگی پیوند بین خانواده‌ها نیز مستحکم‌تر می‌شود.
حوزه هنری کردستان در هنر و هنرپروری پیشگام است
فارس: آیا سینما می‌تواند در برابر شبکه‌های ماهواره‌ای که بی‌اخلاقی را در جامعه ترویج می‌دهند، نقشی ایفا کند؟
سینما به‌عنوان هنر صنعت شناخته‌شده است و بدون تردید نقش سینما به‌عنوان هنر هفتم با توجه به جذابیت‌های نهفته در آن می‌تواند نقشی بسیار ارزشمند و تأثیرگذاری بر جامعه باشد.
مردم به راحتی می‌توانند از میان صدها شبکه ماهواره‌ای، یک کانال را برای تماشا انتخاب کنند؛ شبکه‌هایی که عمدتاً به لحاظ اخلاقی یا گرایش سیاسی با مشکل مواجه هستند و بیشتر به فکر نابودی بنیان خانواده‌ها هستند و در این شرایط لازم است تا ما در تولید فیلم‌های باکیفیت بالا و مخاطب پسند از سوق مردم به فیلم‌های غربی جلوگیری کنیم.
سینما صرفاً یک‌نهاد در جهت کسب منافع اقتصادی نیست بلکه گاهی می‌تواند در فرهنگ آن‌قدر تأثیرگذار باشد که اخلاق و فرهنگ جوانان جامعه را تغییر دهد.
برای مقابله باقدرت رسانه‌هایی که قصد تخریب فرهنگ ملت‌ها را دارند، تنها ابزار اتفاقاً همین رسانه است. باید فقط سازوکار مبارزه را شناخت تا مقهور توانمندی‌های آنان نشد.
حوزه هنری استان کردستان همواره در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و به‌عنوان یک استان فرهنگی همواره در هنر و هنرپروری پیشگام بوده و در عرصه هنرنمایش در استان کردستان اساتید ارزشمندی از این خطه فرهنگ‌پرور تقدیم جامعه کرده است.
انتهای پیام/79/2330
