جشنواره توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و پویانمایی ایران برگزار میشود و طبق رسم همه جشنوارهها، با ثبتنام در سایت میتوان کارت حضور دریافت کرد. اما حقیقت این است که کارت گرفتن برای دانشجویان تازهکار تقریباً شبیه تلاش برای باز کردن صندوقچهای با رمز ناشناخته است. کارتهای رسانه و مهمان عمدتاً به افراد شناختهشده و قدیمی تعلق گرفت و دانشجویانی که تازه وارد این مسیر شدهاند و بیش از هر گروه دیگری نیاز به تجربه دارند، عملاً کنار گذاشته شدند.
انواع کارتها شامل رسانه، صاحب اثر، مهمان، مهمان ویژه و کارت دانشجویی است. کارتهای دانشجویی عمدتاً دیجیتال هستند و برخلاف دیگر کارتها، هیچ اعتبار مالی روزانهای ندارند؛ در حالی که همه کارتها هر روز مبلغی برای وعده غذایی در رستورانهای طرف قرارداد شارژ میشوند. جالب اینکه جشنواره خودش با افتخار اعلام میکند که بخش مسابقه دانشجویی دارد، اما دانشجویان از حداقل امکانات محرومند.
و اما بخش جذاب ماجرا: حتی کسانی که کارت دارند، چه مهمان ویژه چه رسانه، نمیتوانند آزادانه وارد سالن شوند. به آنها گفته میشود تا بلیتداران اصلی وارد سالن نشوند، اجازه ورود ندارند، آن هم در حالی که بسیاری از سالنها نیمهخالی هستند. و مسئول ورودی سالنها در بی ادبانهترین حالت ممکن فقط یک چیز را میگویند! اگر بلیت ندارند پنج دقیقه بعد از شروع فیلم باید داخل بروند، حتی اگر سالن خالی باشد! نتیجه؟ صف طولانی، صندلیهای خالی و حس خندهداری از آنچه میتوانست تجربهای ساده و جذاب باشد.
رزرو بلیت هم داستان جداگانهای دارد: با کارتهای صادر شده باید بلیت رایگان تهیه کنید، اما تقریباً برای خیلی از فیلم ها سانسی برای رزرو پیدا نمیشود. برای مثال از روز اول جشنواره هیچ صندلی خالی برای اکران مستندی مثل «عبای سوخته» پیدا نمیشد. با تمام این تفاسیر اگر هم وارد سالن شوید، ممکن است با جمله معروف «باید بلیت تهیه کنید!» مواجه شوید. یعنی کارت دارید، بلیت رایگان دارید، ولی عملاً هیچ چیز کار نمیکند و شما در چرخهای از انتظار و محدودیت گیر میکنید.
سؤال ساده است: آیا دانشجویی که قرار است نسل اصلی سینمای مستند باشد، باید چنین بیاعتبار و بیحمایت باشد؟ آیا جشنوارهای که به «حقیقت» افتخار میکند میتواند این تبعیض آشکار و بیتوجهی و توهین به نسل تازه را توجیه کند؟ وقتی قرار است جشنواره محل دیده شدن استعدادها باشد، چرا دانشجویان باید بیشتر از همه در حاشیه بمانند؟
امید است مسئولین برگزاری جشنواره کمی به خود آیند و واقعاً شرایطی فراهم کنند که دانشجویان و نسل نو سینمای مستند بتوانند حضور واقعی، موثر و محترمانه در جشنواره داشته باشند، نه اینکه شعار «حقیقت» تنها روی کاغذ باقی بماند.
5959