حمام تاریخی ابراهیم‌آباد اردبیل، تجلی خاص از هنر و معماری ایرانی
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، حمام ابراهیم آباد، یکی از حمام‌های تاریخی اردبیل به شمار می‌آید که در محله ابراهیم‌آباد واقع در مابین ورزش و یاقوت و روبروی مسجد ابراهیم‌آباد قرار گرفته است.
این بنا همانند اکثر حمام‌های اردبیل متعلق به دوره قاجار بوده و تا سال ۱۳۶۸ مورد استفاده قرار می‌گرفته است. قسمت زنانه این حمام طی چند سال گذشته تخریب گشته و پس از ممنوعیت استفاده از آن توسط اداره بهداشت، به حالت متروکه رها شده است.
این بنا از ابتدا تحت تملک خانواده واثقی بوده و در سال ۱۳۸۰ توسط اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل خریداری گردیده است که امروزه کاربری تالار رستوران به خود گرفته است.
منابع تامین‌کننده آب حمام ابراهیم‌آباد، شاخه فرعی رودخانه بالیخلو بوده که از جلو حمام می‌گذشته ولی این منبع در فصل گرم سال، جوابگوی تامین آب حمام نبوده و چاه‌های ایجاد شده در بخش شمالی بنا، عمده آب مورد نیاز حمام را تامین می‌کرده است. مصالح به کار رفته در حمام ابراهیم‌آباد مصالحی متناسب با کاربری خیس بنا می‌باشد.
پی بنا، سنگی با ملات شفته آهکی و ستون‌ها و پایه‌های باربر بنا، آجری با آجرهای بیست در بیست با پوشش کاشی تا ارتفاع ۲ متر و آهک‌بری در زیر گنبد می‌باشد. به دلیل مرطوب بودن بنا از ملات‌هایی همچون ساروج و ملات‌های آهکی در ساخت آن استفاده شده است.
همچنین مرطوب بودن فضا دلیلی بر استفاده حداکثر از مصالحی همچون سنگ در سکوها و نشیمنگاه‌ها، شیشه در روزنه‌ها و فلز در ساخت در پوشش تیان است.
حمام ابراهیم‌آباد دارای یک بخش ورودی (هشتی) می‌باشد که به عنوان فیلترى مابین سربینه و فضای بیرونی عمل می کند. با یک پله وارد سربینه می‌شویم که محلی برای تعویض و نگهداری لباس و کفش بوده است. فرم پلان به صورت هشت و نیم هشت با سکوهای سنگی در اطراف است.
انباری در قسمت جنوب غربی سربینه و میاندره در قسمت شمال شرقی آن واقع شده است. بعد از طی کردن مسیر میان‌در به فضای گرمخانه می‌رسیم که سقف دارای کاربندی و گنبد عرقچین است. پوشش سربینه با کاربندی آجری و گنبد عرقچین است که به صورت یک پوش عمل می‌کند.
نظافت‌خانه حمام نیز در محوطه گرمخانه و در ضلع شرقی آن واقع شده و پوشش آن طاق چهاربخشی می‌باشد. تون (تشخانه) در شمال غربی حمام واقع شده است. پلان گرمخانه شامل دو بازوی کناری با پوشش طاق و یک فضای مرکزی دارای خزینه با پوشش گنبدی است.
امروزه کاربری حمام ابراهیم‌آباد، رستوران سنتی است که بخش‌های متفاوتی دارد و آن را رستوران هشت بهشت نامیده‌اند. بخش اول همان بخش زنانه حمام قبلی است که در حال حاضر به قهوه‌خانه تبدیل شده است.
بخش دوم که لژ خانوادگی گفته شده همان سربینه حمام قبلی بود که در حال حاضر حوضی در وسط این بخش قرار دارد و دور آن سکوهایی برای نشستن تعبیه شده است. که نام این مکان را چایخانه گذاشته‌اند.
بخش سوم قسمتی از گرمخانه و خزینه است که اختصاص به رستوران سنتی و سلطنتی دارد. نام فعلی که برای این بخش انتخاب کرده‌اند، رستوران نمکدون است.
انتهای پیام/3463/ی
