زهره نوروزپور: بنیامین نتانیاهو رهبر حزب لیکود بیش از ۱۷ سال طولانیترین نخست وزیر اسرائیل بوده است. او در ۶ دوره نخست وزیری خود در سال ۲۰۲۳ بخشی از آرزوی دیرینهاش را اجرایی کرد. او که پس از حمله به نوار غزه وعده تغییر خاورمیانه بزرگ را داد حالا درصدد تصاحب کامل نوار غزه و کرانه باختری است. این خاخام زاده یهودی که از کودکی در یک خانواده افراطی بزرگ شد کینه مردم فلسطین را از زمان جنگ انتبه، طی عملیات نایروبی که منجر به کشته شدن برادرش شد و مجبور شد تحصیلات خود را در رشته علوم سیاسی هاروارد رها کند و به اسرائیل بازگردد به دل گرفته است. بعد از عملیات یوم کیپور او به طور جدی وارد امنیت و سیاست این رژیم شد.
شرح حال وضعیت سیاسی او در این گزارش نمی گنجد و تنها به یک سال گذشته و تاثیر او بر منطقه خواهیم پرداخت.
یک بازمانده سیاسی حیلهگر
حمله ۷ اکتبر و جنگ متعاقب آن نیز ترمز اعتراضات گسترده هفتگی علیه اصلاحات قضایی برنامهریزی شده توسط نتانیاهو را کشید که ماهها کشور را دوقطبی کرده بود. منتقدان نتانیاهو، نخستوزیر را متهم کردند که کشور را از هم میپاشد و او خطری برای دموکراسی است. با وجود تمام مصیبتهایش، که بسیاری از آنها تهدید به سرنگونی او کردهاند، نتانیاهو به عنوان یک بازمانده سیاسی حیلهگر شهرت دارد. او که برای پنجمین بار رکوردشکنی در نوامبر ۲۰۲۲ دوباره انتخاب شد، به عنوان رئیس حزب لیکود، راستگراترین ائتلاف تاریخ اسرائیل را رهبری میکند. بازگشت او به قدرت پس از یک دوره نسبتاً کوتاه در اپوزیسیون پس از ۱۲ سال متوالی نخستوزیری صورت گرفت، بازگشت او این باور را در میان حامیانش تثبیت کرد که “پادشاه بی بی” از نظر سیاسی شکستناپذیر است.
نتانیاهو ۷۵ ساله، شش بار به این مقام رسیده است، موفقیتی بیرقیب که تا حد زیادی مدیون تصویری است که او به عنوان “آقای امنیت” بهترین فرد برای مسئولیت دفاع از اسرائیل ایجاد کرده است. او قبلاً گفته بود که میخواهد بیشتر به عنوان محافظ اسرائیل به یاد آورده شود. اما در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل تحت نظارت نتانیاهو، مصیبتبارترین حمله را در تاریخ خود متحمل شد، زمانی که صدها مرد مسلح حماس از مرز غزه عبور کردند. نتانیاهو در پاسخ به این حمله، جنگی را برای نابودی حماس به راه انداخت، جنگی که با وجود اعلام آتشبس هنوز ادامه دارد. بر اساس گزارش وزارت بهداشت تحت کنترل حماس در این منطقه، بیش از ۵۰ هزار نفر در اثر حملات اسرائیل در غزه شهید شدهاند که باعث محکومیت اسرائیل از سوی جامعه بینالمللی شد.
میزان محبوبیت نتانیاهو پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به شدت کاهش یافت، به طوری که مخالفان و حتی حامیان، از او خواستند مسئولیت بدترین شکست اطلاعاتی در تاریخ اسرائیل را بپذیرد. اما او با ترور رهبر حماس، یحیی سنوار، و دبیرکل حزبالله حسن نصرالله، و یک حمله زمینی به جنوب لبنان تلاش کرد ورق را بار دیگر به نفع خود برگرداند.
واکنش های جهانی به حکم لاهه
اما نتانیاهو گرچه هنوز در دستگاه قضایی اسرائیل به دلیل اتهامات فساد محکوم نشده، اما توسط دیوان کیفری بینالمللی محکوم شد و حکم جلب گرفت. دیوان کیفری بینالمللی روز اول آذر ۱۴۰۳ قرار بازداشت بین المللی بنیامین نتانیاهو نخستوزیر و یوآو گالانت، وزیر جنگ سابق اسرائیل را به اتهام جنایت علیه بشریت صادر کرد. صدور این حکم با استقبال گسترده نهادهای حقوق بشری و مقامات مختلف جهان روبرو شد. این برای اولین بار است که دیوان لاهه دستور بازداشت یک مقام اسرائیلی را صادر میکند.
دیدهبان حقوق بشر اعلام کرد احکام بازداشت دیوان کیفری بینالمللی با توجه به تلاشها برای سنگاندازی بر سر راه اجرای عدالت، بسیار مهم است و این احکام تصور اینکه افرادی فراتر از قانون هستند را از بین برد.
سازمان عفو بینالملل در واکنش به صدور این احکام توسط دادگاه لاهه اعلام کرد: نتانیاهو پس از حکم دادگاه کیفری بینالمللی، رسما تحت پیگرد قانونی قرار گرفته است. هیچکس بالاتر از قانون بین الملل نیست.
سخنگوی دولت عراق درباره تصمیم دادگاه کیفری بینالمللی علیه نتانیاهو و گالانت گفت: اتخاذ این موضع شجاعانه و عادلانه و تاریخی نشان میدهد هر چقدر هم که بیعدالتی ادامه داشته باشد، عدالت و حقیقت در مقابل آن ایستادگی خواهد کرد.
ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن گفت: باید به احکام دیوان لاهه احترام گذاشت و حکم بازداشت سران رژیم صهیونیستی باید اجرا شود، زیرا فلسطینیها مستحق عدالت هستند.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در فلسطین تاکید کرد: به استقلال دیوان کیفری بینالمللی احترام میگذاریم و از عملکرد آن حمایت میکنیم.
وزیر خارجه ایرلند گفت: از همه کشورها دعوت میکنیم به استقلال دادگاه کیفری بینالمللی و شفافیت آن احترام بگذارند. ما قاطعانه از دیوان لاله حمایت میکنیم.
دولت آفریقای جنوبی هم از این احکام استقبال کرد و آن را گامی مهم در راستای تحقق عدالت خواند.
محمود المشهدانی، رئیس پارلمان عراق هم گفت: ما از صدور حکم بازداشت علیه نتانیاهو و گالانت استقبال میکنیم و از کشورهای امضاکننده اساسنامه رم میخواهیم به تصمیمات دادگاه کیفری بینالمللی احترام بگذارند.
جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی وقت اتحادیه اروپا اظهار داشت: حکم دادگاه بین المللی کیفری برای نتانیاهو و گالانت سیاسی نیست و باید به تصمیم دادگاه احترام گذاشته شود و اجرا شود.
کاسپار ولدکمپ، وزیر امور خارجه هلند گفت این کشور آماده است در صورت نیاز به حکم بازداشت نتانیاهو عمل کند.
کریستوف لومون سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، گفت واکنش فرانسه به این حکمها «مطابق با اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی» خواهد بود، اما از بیان اینکه آیا فرانسه نتانیاهو را در صورت ورود به کشور دستگیر خواهد کرد یا خیر، خودداری کرد. او افزود «این نکته ای است که از نظر قانونی پیچیده است.»
جنبش مقاومت اسلامی حماس طی بیانیهای از صدور حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت نخست وزیر به اتهام ارتکاب نسل کشی و جنایت علیه بشریت در غزه استقبال کرد و خواستار محاکمه فوری جنایتکاران جنگی صهیونیست شد.
جنبش جهاد اسلامی فلسطین از حکم دیوان کیفری بین المللی در لاهه استقبال کرد و گفت این اقدام هر چند با تاخیر انجام گرفت اما گامی در جهت درست بود.
جنبش فتح نیز این اقدام دیوان کیفری بین المللی را شجاعانه خواند.
سید عمار الحکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق، صدور این احکام به اتهام ارتکاب جنایات جنگی علیه بشریت و استفاده از گرسنگی به عنوان سلاح را نشان از احقاق حق و پاسخ به خواستههای میلیونها نفر از افراد آزاده در سراسر جهان دانست.
دفتر نتانیاهو این اقدام را «یهودی ستیزانه» خواند و ادعا کرد: «اسرائیل با انزجار اقدامات پوچ و دروغی را که توسط دیوان بین المللی کیفری علیه خود انجام می شود، رد می کند.»
یوآو گالانت وزیر جنگ سابق اسرائیل مدعی شد: تصمیم دیوان کیفری بینالمللی یک اقدام بیسابقه و خطرناک است و اسرائیل و رهبران حماس را در یک جبهه قرار میدهد.
وجد بیپایان از کشتار فلسطینیها
پس از اولین حمله وحشیانه رژیم اسرائیل به نوار غزه نتانیاهو پشت صفحه تلویزیون دولتی این رژیم ظاهر شد و گفت تازه اول راه است! قرار است نقشه خاورمیانه را تغییر دهیم. او که طی این سالها تا این اندازه به آرزوی خود نزدیک نشده بود حالا با وجد بی پایانی از کشتار فلسطینی ها صحبت می کرد. نسل کشی بی سابقه ای که در طول منطقه به ارمغان آورد نتیجه تصمیمات افراطی او بود.
از آغاز درگیری اسرائیل و حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، وضعیت در خاورمیانه به طور مداوم رو به وخامت رفت. اسرائیل با نام دفاع از خود، تجاوز علیه مردم غزه را توجیه و یک نسل کشی بی سابقه را در منطقه رقم زد. با این حال پاسخ این نسل کشی و جنایت، نتانیاهو موقع سخنرانی در کنگره مورد تشویق ایستاده از سوی نمایندگان کنگره در ساختمان کپتال هیل قرار گرفت. تصویری که بسیاری از کنشگران حقوق بشر جهان و حتی رسانه های خبری با وجدان را شوکه کرد. این تصویر نشان داد آمریکا بدون توجه به این جنایت هولناک تمام قد پای نتانیاهو ایستاده است. البته که بایدن با ارسال بمب های هزارتنی که حالا نتانیاهو آن ها را از ترامپ گرفته است موافقت نکرد اما او دست خالی هم برنگشت با حمایت تمام قد آمریکا با چراغ سبز برای ترور دبیرکل حزب الله و اشغال جنوب لبنان به خاورمیانه بازگشت.
نتانیاهو پس از امتیاز گرفتن از آمریکایی ها و پس از دیدار با جو بایدن، فرمان ترور سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله را از واشنگتن صادر کرد. او با حمایت ایالات متحده و متحدان غربی خود، حملات بیمحابایی را در سراسر منطقه انجام داد. از غزه شروع شد، جایی که رژیم راست افراطی نتانیاهو یک نسلکشی وحشیانه علیه فلسطینیها را در روز روشن آغاز کرد. نتانیاهو پس از تبدیل غزه به یک ویرانه عظیم و ترور اسماعیل هنیه رهبر ارشد حماس در تهران، سراغ حزب الله رفت. ترور حسن نصرالله، به همراه فرماندهان ارشد حزبالله، همچنین حمله هوایی به کنسولگری ایران در دمشق، کاری بود که نتانیاهو با رد کردن خطوط قرمزهای ایران، آن را رقم زد و ایران نیز وعده صادق را به اجرا گذاشت.
نتانیاهو در جریان حمله به غزه بسیار تلاش کرد که پای ایران را به این جنگ خانمان سوز باز کند اما هوشیاری استراتژیک ایران سبب نشد که در دام او بیفتد. ضمن اینکه دولت بایدن نیز افسار او را تا حدودی درباره ایران کشیده بود. نتانیاهو در شش دوره نخست وزیر خود همواره ایران را تهدید نظامی کرده است. اما حالا او با اقداماتش در منطقه، وضعیتی را ایجاد کرد که ایران و اسرائیل در اقدامی بی سابقه به روی یکدیگر آتش گشودند و ایران نیز پایگاه نواتیم را هدف قرار داد. هدفی که تاکنون هیچ کشور خارجی نتوانسته است به آن نفوذ کند. ایران با این حمله به اسرائیل پیام داد که اگر بیشتر از این پیش بیاید احتمالا با حملات بی سابقه تری مواجه خواهد شد.
۳۱۵ ۳۱۵
