تینا مزدکی_در جنگلهای بارانی بازماندهی شمال شرقی استرالیا، گونهای کوچک و نادر از کیسهداران زندگی میکند که آخرین بازماندهی خانوادهی خود است. موشکانگوروی مُشکی (Hypsiprymnodon moschatus)، با وزنی حدود ۵۰۰ گرم، بیشتر شبیه پوتوروهاست تا کانگوروهای امروزی. اما چیزی که این جانور را از تمام خویشاوندانش متمایز میکند، نحوهی حرکت اوست که برخلاف سایر اعضای خانوادهی ماکروپودها (که شامل کانگوروها، والابیها و پوتوروها میشود)، این گونه به جای جهیدن، روی چهار پا حرکت میکند.
کلید درک تکامل جهش کانگوروها
دانشمندان مدتهاست که به دنبال پاسخ این پرسشاند که چرا و چگونه کانگوروها شکل خاصی از حرکت، یعنی جهیدن روی دو پا، را تکامل دادهاند. در حالی که سایر حیوانات سنگینتر از ۵ کیلوگرم معمولاً از جهش به عنوان یک روش کارآمد حرکتی بهره میبرند، زیرا این روش به ذخیرهی انرژی در تاندون آشیل کمک میکند اما در بیشتر موارد، حیوانات جهنده بسیار کوچک هستند.
این جانور آخرین بازماندهی خانوادهای است که در مراحل اولیهی تکامل کانگوروها از آنها جدا شده است. پژوهشگران مدتهاست که حدس میزنند این گونه ممکن است به شیوهی اجداد نخستین کانگوروها حرکت کند، اما تا پیش از این، تنها یک گزارش مختصر در سال ۱۹۸۲ دربارهی نحوهی حرکت آن منتشر شده بود. در آن مطالعه، محققان مشاهده کردند که این جانور پاهای عقبی خود را بهطور هماهنگ حرکت میدهد، اما برخلاف کانگوروها، در سرعتهای بالا نیز همچنان روی چهار پا میدود.
مطالعهای برای درک حرکت کانگوروها
برای درک بهتر این موضوع، پژوهشگران با استفاده از تصویربرداری با سرعت بالا، حرکات این حیوان را ثبت و تحلیل کردند. نتایج نشان داد که موشکانگوروی مُشکی عمدتاً از یک نوع راه رفتن موسوم به «دویدن جهشی» یا «تیمجهش» استفاده میکند. در این روش، پاهای عقب بهطور همزمان به جلو پرتاب میشوند، درست مشابه حرکت کانگوروها هنگام جهیدن اما پاهای جلو نیز تقریباً همزمان با هم حرکت میکنند.
نکتهی جالب این است که هیچ کیسهداری که روی چهار پا حرکت میکند، از این سبک حرکتی به اندازهی این گونه بهره نمیبرد. سایر گونههای چهارپا معمولاً ترکیبی از این روش و نوعی حرکت شبیه به یورتمه یا جهیدن را به کار میگیرند.
این یافتهها نشان میدهد که جهیدن روی دو پا احتمالاً از یک حرکت چهارپایانه تکامل یافته است. به این معنا که اجداد کانگوروهای امروزی ابتدا مانند سایر کیسهداران روی چهار پا حرکت میکردند، سپس مرحلهای مشابه حرکت موشکانگوروی مُشکی را طی کردند و در نهایت، جهیدن را بهعنوان یک روش اصلی برای حرکت برگزیدند.
اما هنوز سؤالاتی باقی است؛ چگونه کانگوروها موفق شدند انرژی حرکت خود را اینقدر بهینه کنند؟ چرا گونههای جهندهی دیگر، مانند جوندگان، هرگز بهاندازهی کانگوروها بزرگ نشدند؟ مرحلهی بعدی این تحقیق بررسی فسیلهای اولیهی کانگوروهاست تا به این پرسشهای کلیدی پاسخ داده شود.
منبع: phys
۵۸۳۲۳
