امیرمسعود عابدین: در دنیای خودرو، رکوردهای سرعت فقط عدد و رقم نیستند؛ آنها ویترین توان فنی خودروسازان و میدان آزمون جسورانهترین ایدههای مهندسیاند. امروز چندین برند بزرگ در پی عبور از مرز حدود ۴۸۰ کیلومتر بر ساعت (۳۰۰ مایل بر ساعت) هستند، اما نامی که همچنان به عنوان نماد مطلق سرعت میدرخشد، بوگاتی است. با این حال، پشت این شکوه داستانهایی نهفته که کمتر دربارهشان صحبت شده؛ از جمله تصادفی هولناک با ویرون در پیست ناردو که نشان داد سرعت، همیشه بهای خود را طلب میکند.
بوگاتی؛ نامی که سرعت را دوباره تعریف کرد
براساس گزارش carbuzz، از اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی، بوگاتی بارها و بارها استانداردهای تازهای برای سرعت تعریف کرده است. EB۱۱۰ آغازگر این مسیر بود، اما نقطه عطف واقعی زمانی رقم خورد که ویرون با موتور افسانهای W۱۶ چهار توربو و قدرت ۱۰۰۱ اسب بخار، برای نخستینبار از مرز ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت عبور کرد. همین لحظه کافی بود تا بوگاتی به پادشاه بیچون و چرای سرعت تبدیل شود؛ جایگاهی که حتی با وجود رکوردشکنی رقبا، همچنان رنگ نباخته است.
وقتی سلاح مخفی از دست رفت
برای سالها، پیست آزمایشی اِهرا لِسین (Ehra Lessien) متعلق به فولکسواگن، برگ برنده بوگاتی در ثبت رکوردهای سرعت بود؛ مسیری منحصر به فرد که امکان رسیدن ایمن به سرعتهای بسیار بالا را فراهم میکرد. اما از دست رفتن دسترسی به این پیست که اخیرا فاش شده، بوگاتی را وادار کرد تا رکورد سرعت W۱۶ میسترال را در مکانی دیگر در آلمان ثبت کند. همین اتفاق نگاهها را دوباره به این پرسش جلب کرد: واقعا بهترین مکان برای ثبت رکورد سرعت کجاست؟
تصادفی که کمتر کسی دربارهاش شنیده است
ویرون به عنوان اولین خودروی تولیدی که مرز ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت را در ۲۹ آوریل ۲۰۰۵ شکست، مشهور است. اما این موفقیت بدون آزمایشهای خطرناک به دست نیامد. در جریان یکی از این تستها در پیست مدور ناردو، لوریس بیکوکی، راننده تست بوگاتی، با یک پروتوتایپ ویرون به سرعت ۳۹۸ کیلومتر بر ساعت رسید اما ناگهان یکی از لاستیکها منفجر شد.
این انفجار منجر به تصادفی هولناک شد که در آن حدود ۱۸۰۰ متر از گاردریلهای پیست تخریب شد. بیکوکی به طرز معجزهآسایی تنها با جراحات جزئی نجات یافت. بوگاتی هرگز جزئیات این حادثه را علنی نکرد، تا اینکه در سال ۲۰۱۷ بیکوکی در مصاحبهای پرده از این اتفاق برداشت.
بیکوکی بازگو میکند: «در پایان دور دوم با حداکثر سرعت، ناگهان صدایی شنیدم و بعد… بوم! لاستیک جلو سمت چپ منفجر شد و گلگیر را با خود برد. شیشه جلو خرد شد و دید من عملا کور شده بود. در آن لحظه سرعت من نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت بود. پدال ترمز کار نمیکرد، بنابراین خودرو را به گاردریل چسباندم تا با استفاده از اصطکاک، سرعت را کم کنم.»
چرا پیست ناردو برای رکوردهای جهانی خطرناک است؟
پیست ناردو یک بیضی کامل به طول ۱۲٫۵ کیلومتر است. این پیست دارای شیب جانبی است که در سرعتهای خاص، به راننده اجازه میدهد تا بدون چرخاندن فرمان، مستقیم حرکت کند. هر لاین یک سرعت خنثی دارد:
-
لاین یک: ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت
-
لاین دو: ۱۴۰ کیلومتر بر ساعت
-
لاین سه: ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت
-
لاین چهار: ۲۴۰ کیلومتر بر ساعت
وقتی سرعت از ۲۴۰ کیلومتر بر ساعت فراتر میرود، نیروی گریز از مرکز شدیدی به خودرو وارد میشود. در سرعت ۳۶۰ کیلومتر بر ساعت، راننده باید فشار ۰.۳۵g را تحمل کند. این فشار جانبی دائمی باعث انتقال وزن به لاستیکها، افزایش شدید دما و تخریب ساختار داخلی لاستیک میشود. در واقع، لاستیکهایی که برای حرکت مستقیم طراحی شدهاند، در یک مسیر دایرهای تحت فشار دوگانه قرار میگیرند که ریسک انفجار را به شدت بالا میبرد.
برای درک بهتر، در رکورد جدید بوگاتی با میسترال، میشلن تاکید داشت که لاستیکها پس از تنها حدود ۱۰ کیلومتر رانندگی با سرعتهای نزدیک به ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت باید تعویض شوند.
شرایط ایدهآل برای ثبت رکورد چیست؟
اگر پیستهای دایرهای برای سرعتهای فوقالعاده بالا مناسب نیستند، پس کجا باید رکورد زد؟ در تئوری، یک جاده کاملا مستقیم، چند بانده و بسیار طولانی (بدون هیچ شیبی) ایدهآل است. اما مشکل اینجاست که ابرخودروهای مدرن برای رسیدن به سرعت نهایی و سپس توقف ایمن، به مسیرهایی به طول ۱۰ تا ۱۲ کیلومتر نیاز دارند. برای مثال باندهای ناسا با طول ۵ کیلومتر، برای شتابگیری و ترمزگیری این غولها بسیار کوتاه هستند.
بهترین راهکار و گزینه، ترکیبی از مسیر شیبدار و مستقیم است (مانند اهرا لسین). راننده در بخش شیبدار سرعت را به ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت میرساند و به محض ورود به مسیر مستقیم ۸ کیلومتری، پدال گاز را تا انتها فشار میدهد.
در حال حاضر، پیست ATP پاپنبورگ آلمان با مسیر مستقیم ۴ کیلومتری، جدیترین گزینه برای خودروسازانی مثل بوگاتی و شورولت (کوروت ZR۱) است تا مرزهای مهندسی را جابهجا کنند.
۵۸۳۲۲