علیرضا حسینمردی، تحلیلگر مسائل داخلی آمریکا: مهمترین خبر هالیوودی سال، شکست آثار جشنوارهای در گیشه آمریکا نیست، این اتفاق به یک امر روتین تبدیل شده است، بلکه فروش کمپانی وارنر دیسکاوری به نتفلیکس، بزرگترین اتفاق هالیوودی در ۱۰ سال اخیر است. حتی میتوان نتفلیکس را یکی از مسببان بهفروشگذاشتهشدن وارنر دیسکاوری نیز خواند.
در بیست سال اخیر، شاهد فروخته شدن کمپانیهای بزرگ هالیوودی به دیزنی و آمازون بودهایم. دیزنی در این میان، با خرید فاکس قرن بیستم، لوکاس فیلم و مارول، خود را به بزرگترین تولیدکننده محتوای سرگرمی (به غیر بازی کامپیوتری) در جهان تبدیل کرد. بااینحال، کمپانی وارنر دیسکاوری، تفاوت اساسی با فاکس و مترو گلدوین مایر دارد؛ این مجموعه، مالک شبکه و پلتفرم استریمینگ HBO، فرنچایز ابرقهرمانی دیسی DC، لونی تونز، «هری پاتر»، «ارباب حلقهها» و بسیاری از محبوبترین آثار کلاسیک هالیوود از فیلمهای گانگستری گرفته تا آثار وسترن است.
بااینکه کمپانی وارنر دیسکاوری در سال ۲۰۲۵، چند فیلم نسبتا موفق را در گیشه داشته است، اما منبع اصلی درآمد آنها یعنی فرنچایز ابرقهرمانی DC، با شکستهای پیاپی روبرو شده است. حتی «سوپرمن» نیز بهعنوان اولین فیلم در دوران ریاست جدید DC، نیز نتوانست از مرز یک میلیارد دلار فروش در گیشه عبور کند. این مسائل موجب شده است تا این کمپانی، بیش از ۲۶ میلیارد دلار بدهی بالا آورده باشد. از سویی دیگر ارزش سهام این کمپانی تا چند ماه پیش نیز افت فاحشی کرده و بیارزش بود.
دو کمپانی وارنر و دیسکاوری تنها پس از دو سال ادغام، تصمیم گرفتند تا برای بهاصطلاح تمیز کردن حسابهای خود، دوباره از یکدیگر جدا شوند. البته سهامداران وارنر دیسکاوری، مالک هر دو مجموعه خواهند بود. تا اینکه دیوید الیسون مالک جدید کمپانی پارامونت که پسر یکی از ثروتمندترین مردهای جهان نیز است، تصمیم گرفت وارنر را نیز خریداری کند.
دیوید زسلو مدیرعامل وارنر دیسکاوری، گفته بود که تنها در ازای پول نقد، حاضر به فروش کمپانی است. بااینحال درب را روی فروش نقدی برخی از داراییها، نه صرفا کل مجموعه، باز گذاشت. به محض مطرح شدن این خبر، نتفلیکس و کامکست نیز تمایل خود را برای خرید وارنر اعلام کردند. این مسئله از این جهت حائز اهمیت است که تد ساراندوس مدیرعامل نتفلیکس بهدفعات در مصاحبههای خود گفته بود که نه تمایلی برای ورود به عرصه پخش زنده مسابقات ورزشی دارد و نه دنبال خریدن شبکههای کابلی هستند. اما آنها از دو سال پیش، هر حق پخشی را که میتوانستند، بخرند، خریدند و اکنون به دنبال خرید وارنر دیسکاوری نیز هستند.
جزئیاتی از معامله میان نتفلیکس و وارنر
تنها ظرف چند هفته مذاکره، نتفلیکس و وارنر به توافقی با ارزش ۸۲.۷ میلیارد دلار رسیدند. البته نتفلیکس تمایلی برای خرید CNN و دیگر شبکههای کابلی ضررده را نداشت. طی این قرارداد، استودیوهای فیلمسازی وارنر و آرشیوها و حقهای مالکیت معنوی آثار، شبکه و پلتفرم استریمینگ HBO، لونی تونز، مجموعه ابرقهرمانی DC و ملک ۴۴ هکتاری وارنر در اطراف لس آنجلس به نتفلیکس واگذار میشود.
بااینحال این معامله بی دردسر نخواهد بود، به این علت که فروش کمپانیهای بزرگ در آمریکا نیاز به تایید کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا دارد. یکی از وظایف اصلی کمیسیون بورس، جلوگیری از انحصار در بازار است. برهمین اساس، یک چالش جدی سر راه نتفلیکس وجود دارد؛ نیویورک تایمز در گزارشی اشاره داشت که اگر نتفلیکس، کمپانی وارنر و بالطبع HBO را بخرد، بیش از یک سوم بازار استریمینگ در آمریکا در اختیار آنها قرار خواهد گرفت و رسما بیرقیب میشود. سناتور مایک لی همچنین از انحصار نتفلیکس در بازار ابراز نگرانی کرد و در صفحه شخصی خود نوشت که طرفین معامله را به سنا فراخواهند خواند.
مالک مجموعه آثار «پدرخوانده»، پیشنهادی به وارنر کرد که رد کردن آن سخت است
پیشنهاد الیسون روی کاغذ وسوسهانگیزتر از دو پیشنهاد دیگر بود؛ به دو علت: اولا آنها حتی حاضر به خرید تمامی داراییهای وارنر از جمله شبکههای تلویزینی ضررده هستند. علت دوم که کماهمیتتر نیست، رفاقت میان ترامپ با لری الیسون (پدر دیوید) است.
پارامونت پس از اینکه اعلام شد وارنر با نتفلیکس به توافق اولیه رسیدهاند (هنوز چیزی امضا نشده است)، گفت که میخواهد مستقیما به سراغ سهامداران اصلی رفته و آنها را متقاعد کند که پیشنهاد پارامونت، بهتر از نتفلیکس است.
چالش سیاسی نتفلیکس با تیم ترامپ
بر کسی پوشیده نیست که پلتفرم نتفلیکس، ووکترین و لیبرالترین کمپانی بزرگ در صنعت سرگرمی است. سه سالی میشود که میم MEME معروف اینترنتی مبنی بر اینکه نتفلیکس، کاراکترهای سفید و مردها را با دیگر نژادها و جنسیتها جایگزین میکند. یکی از این میمها نشان میداد که اگر نتفلیکس بخواهد ماجرای قتل آیرینا زاروتسکا دختر اوکراینی به دست یک مرد سیاهپوست را بسازد، نشان خواهد داد که یک مرد سفیدپوست با چاقو میخواهد یک زن سیاهپوست را بکشد و دیگر مسافران سفیدپوست، تنها این اتفاق را مشاهده کرده و کمکی به زن بیدفاع نخواهند کرد.
از سویی دیگر، ترامپ نشان داده است که اگر از طرفین معامله خوشش نیاید، جلوی معامله را خواهد گرفت. اگرچه کمپانی ارتباطاتی AT&T در سال ۲۰۱۸ بهرغم مخالفت ترامپ توانست با گرفتن تاییدیه از قاضی فدرال، کمپانی تایم وارنر را بخرد.
اما ترامپ در دولت دوم خود به کمپانیهای بزرگ آمریکایی نشان داده است که نباید با او دربیافتند. از آمازون گرفته تا متا و اوپن ایآی، آنها موضع جدی علیه جمهوریخواهان و دولت نگرفتهاند. این احتمال نیز وجود دارد که مدیران نتفلیکس پشت پرده به تیم ترامپ قول دهند که در انتخابات میان دورهای ۲۰۲۶، از نماینده دموکراتها حمایت نخواهند کرد. علاوهبراین، تد ساراندوس اواسط نوامبر به دیدار ترامپ رفته بود و معلوم نیست که دقیقا درباره چه چیزی صحبت کردهاند.
ورایتی در گزارشی همچنین مینویسد که ممکن است ترامپ بهعلت اینکه رفیق خودش قصد خرید وارنر را دارد، جلوی معامله را بگیرد. البته خیال وارنر از عدم موافقت ترامپ با این معامله راحت است، چون ۵.۸ میلیارد دلار ضرر و زیان در توافق اولیه منظور شده است که حتی اگر نهادهای اجرایی جلوی این معامله را بگیرند و یا نتفلیکس از این معامله پا پس کشد، باید این هزینه را به وارنر بپردازد.
دیگر چالشهای سر راه نتفلیکس
البته دموکراتها نیز از بابت فروش وارنر به نتفلیکس، ابراز نگرانی کردهاند؛ سناتور الیزابت وارن این معامله را یک کابوس برای سیاستهای ضدانحصار خواند و ادامه داد: «یک ابرکمپانی تقریبا نیمی از بازار استریمینگ را در دست خواهد گرفت و مردم آمریکا را علاوه براینکه مجبور خواهد کرد تا هزینه اشتراک بیشتری را بپردازند، بلکه حق انتخاب را برای آنها محدودتر خواهد کرد. در ضمن تعدادی از کارمندان نیز در خطر اخراج قرار میگیرند.»
از سویی دیگر اتحادیه نویسندگان رسما مخالفت خود را با معامله اعلام کرد و گفت که باید جلوی این معامله گرفته شود.اعضای اتحادیه کارگردانان نیز با مدیران نتفلیکس دیدار خواهند کرد تا بتواند از آنها، ضمانت اکران در پردههای سینماها را بگیرند.
اگرچه لیبرالها در سطح کلان بین گزینه بد و بدتر، نتفلیکس را شاید حتی بد ندادند. آنها ترجیح میدهند که یک کمپانی با مواضع سیاسی همسو با خودشان، وارنر را بخرد تااینکه این کمپانی به رفیق ترامپ و یک جمهوریخواه واگذار شود.
چرا فروش وارنر به نتفلیکس، کیفیت محصولات هالیوودی را پایین میآورد
اگرچه محصولات سینمایی پرخرج وارنر نیز نشان دادهاند که بهطور میانگین در گیشه موفق نبودهاند، اما حتی اگر هم در گیشه شکست بخورند، نه حق مالکیت را از دست میدهند و نه کسی از دیدن فیلمهای اورجینال و موفق پیشین آنها روی برمیگرداند. شبکه HBO نیز نشان داده بود که اگر بخواهد میتواند سریالهایی را تولید کند که یک سروگردن بالاتر از محصولات نتفلیکس (به استثنا دو فصل اول خانه پوشالی) باشند.
در حال حاضر، اغلب بلاکباسترهای هالیوودی در حدود ۴۵ روز پس اکران سراسری در آمریکا، به پلتقرمهای استریمینگ میآیند. تد ساراندوس مدیرعامل نتفلیکس اگرچه قول داده است که آثار سینمایی وارنر را اکران خواهند کرد، اما آنها را زورتر به فضای استریمینگ خواهند آورد. به این علت که او معتقد است مردم دوست دارند در خانههایشان فیلم ببینند.
باتوجه به اینکه نتفلیکس جدای از فضیلتنماییهای سیاسی (تبلیغ و تبیین ووکیسم)، فقط به حداکثر سود ممکن اهمیت میدهد، کمیت را با کیفیت جایگزین خواهد کرد. آنها پی بردهاند که مخاطب خانگی، با توجه به هزینه بسیار کمتری که نسبت به کسانی که به سینماها میروند میپردازند، توقع پایینتری دارد؛ بنابراین نیازی نیست که هزینه و زمان زیادی روی بهبود جلوههای ویژه برای محتوایی که از تلویزیون پخش میشود، گذاشت. عدهای از منتقدان درباره «فرانکنشتاین» دلتورو میگفتند که انگار جلوههای ویژه این اثر، برای اکران سینمایی طراحی نشده بود.
گویا نتفلیکس به گرفتن امتیاز ۶ از ۱۰ در سایت IMDB راضی است؛ چون اکثر فیلمهای آنان، نمرهای در بازه یک امتیاز بالا و پایین ۶ را گرفته و مخاطب را به کیفیت متوسط و گاها متوسط رو به پایین عادت دادهاند. سطح توقع کسانی که برای تماشای بلاک باسترهای غیر کودکانه به سینماها میروند، بالا بوده و به همین جهت فیلمهای پرخرج هالیوودی با بحران از دست رفتن دائمی ۲۰ درصد از مخاطبان خود روبرو شدهاند. از سویی دیگر سطح توقع مخاطبان شبکه HBO نیز بالاتر از مخاطبان نتفلیکس است. نتفلیکس با خریدن و کنار گذاشتن جدیترین رقیب خود، تعیینکننده سلیقه و سطح توقع مخاطب در جهان خواهد شد.
۵۹۲۴۲