نرگس کیانی: سرمایهگذاری پویانمایی کوتاه یا آنطور که این روزها اصطلاحا به همه رویدادهایی از این دست گفته میشود؛ «پیچینگ»، بستری است برای ملاقات هنرمندان با سرمایهگذاران در حضور یک هیات ارزیابی. بر این اساس در نخستین روز از این رویداد (یکشنبه ۲۳ آذرماه)، ۹ انیماتور در برابر اعضای هیات ارزیابی و همچنین نمایندگان سرمایهگذاران، به ارائه جزئیات پروژههایشان ازجمله خلاصه داستان، تکنیک ساخت، جدول مالی و زمانبندی پرداختند.
انیماتورهای حاضر در روز نخست این رویداد که به همت بنیاد ملی پویانمایی با هدف جذب سرمایه و ایجاد بستر تعامل میان انیمیشنسازان و سرمایهگذاران در حال برگزاری است، ووریا نیکمنش، زیبا ارژنگ، علی فتوحی، مجیدرضا عیوضی، نرگس ذاکری، امید خوشنظر، سعید مددی، رامک امینکاظمی وسیدمحسن پورمحسنیشکیب بودند. سرمایهگذاری پویانمایی کوتاه به سه بخش «انیمیشنهای کوتاه هنری و تجربی»، «انیمیشنهای نمونهسازی (MVP)» و «انیمیشنهای کوتاه کاربردی و رسانهای» تقسیم شده است و آثار هر ۹ انیماتور ارائهدهنده در نخستین روز، به بخش نخست تعلق داشت. آنها در برابر سعید توکلیان، فرنوش عابدی، بهرام عظیمی، محمدرضا کریمیصارمی و محبوبه کلایی اعضای هیات ارزیابی آثار این بخش و نمایندگان ۶ سرمایهگذار؛ سازمان اوج کودک و نوجوان، کارخانه صنایع سرگرمی دیجیتال مهوا، مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان، مرکز نوآوری کیاگستر و بنیاد ملی پویانمایی به صحبت در مورد آثارشان پرداختند.
زمینهای برای تحقق وضعیتی ایدهآل؛ تحقق عدالت در تخصیص سرمایه
بهرام عظیمی، کاریکاتوریست، فیلمنامهنویس و کارگردان، مدرس دانشگاه و طراح شخصیت انیمیشن از سال ۱۳۷۲ تاکنون، در مورد این رویداد که برای نخستین بار در حال برگزاری است به recive، گفت: «من به عنوان یک انیماتور، در طول سالهای اشتغالم به این کار، به شخصه جای خالی چنین رویدادی را احساس کردهام. رویدادی که در آن در مورد ایده اولیه اثرم، طرح داستانی، تکنیک ساخت، جدول زمانبندی، بودجه مورد نیاز و… صحبت کنم. در برابر کسانی که حرفم را بشنوند و آنچه میگویم به سرمایهگذاری در ساخت اثر ترغیبشان کند. این در حالی است که همواره طوری دیگر بوده است. مثلا اینطور که ایدهام را به مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی بردهام، اگر قبول شده است که هیچ، اگرنه مثلا به حوزه هنری رفتهام یا به جاهای دیگر. البته آنچه میگویم نه براساس تجربه شخصیام که براساس تجربه عمومی انیمیشنسازان است. چراکه به شخصه هیچگاه چنین نکردهام اما این اتفاقی است که معمولا رخ میدهد.»
او که خود در مقاطعی عضو شورای انیمیشن مرکز گسترش نیز بوده است با اشاره به این نکته، توضیح داد: «در چنین رویدادی ما ۵ نفر بهعنوان اعضای هیات ارزیابی، طبیعتا نه رقیب انیمیشنسازها که همراهیکننده آنها برای جلب نظر نمایندگان سرمایهگذاران هستیم. در نتیجه من این اتفاق را اتفاقی بزرگ ارزیابی میکنم. ضمن این که معتقدم اگر دوره جاری، به عنوان نخستین دوره به درستی برگزار شود، احتمال تکرار آن وجود دارد. هرچند عیب و ایرادهای احتمالی موجود را ازجمله در زمینه شیوه ارائه میپذیرم. چراکه بسیاری از انیمیشنسازان حاضر در این رویداد، ممکن است نخستین بار باشد که چنین چیزی را تجربه میکنند. درنتیجه برخیشان ممکن است از شیوه ارائه درست آگاه نباشند یا حرفهایی بزنند که نیازی به صرف وقت برایشان نیست. درمجموع اما این که نمایندگان سرمایهگذاران دولتی برای اولین بار پای حرف انیمیشنسازان مینشینند و به حرف آنها گوش میدهند، اتفاق قابل توجهی است. ضمن این که اکثر انیمیشنسازان حاضر در این رویداد امتحان خود را پس دادهاند و میتوان به آنها اعتماد کرد.»
به خاطر دارم اوایل دهه ۷۰ که شاهد ورود تکنیک سه بعدی، انیمیشن کامپیوتری، بودیم همین دافعهای که هماکنون نسبت به هوش مصنوعی وجود دارد، نسبت به آن نیز وجود داشت. در حالی که هوش مصنوعی یک ابزار است که اگر به درستی از آن استفاده و خروجی درستی از آن بیرون کشیده شود، میتواند اتفاقات قابل توجهی را رقم بزند
عظیمی همچنین به این نکته اشاره کرد که ازجمله نکات قابل توجه برای انیمیشنسازان، جدای از سابقه کار، متعهد ماندن انیماتور به جدول زمانبندی تحویل اثر است. عظیمی برای روشنتر شدن آنچه میگوید از کسانی مثال زد که اگرچه کارشان به لحاظ حرفهای درجه یک است اما انیماتورها ترجیح میدهند به جای آنها با آدمهایی درجه دو و درجه سه کار کنند چراکه نمیتوان روی قول و حرف چنین افرادی حساب کرد. عظیمی آنچه را در حال رخ دادن است، در مجموع، تحقق یکی از آرزوهای انیماتوری چون خودش دانست؛ زمینهای برای صحبت کردن در مورد اثر در حضور نمایندگان سرمایهگذاران فارغ از این که انیماتور متعلق به چه نقطهای از کشور است یا دارای چه جهتگیری و سابقهای به لحاظ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و… است یا مثلا ایدئولوژی و طرز تفکرش به جناح حاکم نزدیک است یا از آن دور و… او جمع این شرایط را موجب تحقق عدالت دانست.
عظیمی در پایان این بخش از صحبتهای خود اشاره کرد: «این اتفاق موجب میشود آنچه یک عمر در مورد همه ما گفتهاند و دست کم میتوانم بگویم در مورد خودم اشتباه بوده است، تکرار نشود. این که گفته میشود فلانی انیمیشنساز حکومتی است چون در طول چهار و اندی دهه گذشته، در دولتهای مختلف و با وزاری ارشاد گوناگون در حال کار بوده است.» او همینجا کماهمیتشمرده شدن نقش «برقراری ارتباط با دیگران» را ازسوی بسیاری انیماتورها مورد اشاره قرار داد و از کسانی گفت که اگرچه در کارشان حرفهایاند اما به عنوان مثال نمیدانند چهطور باید با سرمایهگذار و تیم همراه او ارتباط برقرار کنند.
توصیههایی از سوی یک پیشکسوت به جوانان حاضر در «حلقه وصل میان هنرمند و سرمایهگذار»
عظیمی در ادامه به این نکته اشاره کرد که انیماتورهای شرکتکننده در این رویداد باید مبنا را بر آن بگذارند که دیگران شناختی نسبت به آنها ندارند. درنتیجه، هم باید از سوابق خود بگویند و هم بر خوشنامیشان تاکید کنند. او پخش بخشهایی کوتاه از آثار قبلی را به عنوان نمونه کار یکی دیگر از شیوههای ترغیب سرمایهگذار دانست. کارگردان انیمیشن سینمایی «تهران ۱۵۰۰» همچنین از لزوم کنار گذاشتن غرور و منیت گفت. او این ویژگی را به واسطه تیمی بودن کار انیمیشنساز عامل اصلی ضربههای احتمالی وارده دانست. عظیمی تاکید کرد هنرمند اگر افتاده نباشد، جایی چنان بیخبر کمرش خواهد شکست که دیگر هیچوقت نمیتواند قد راست کند. او افزود ازجمله کسانی که چنین اتفاقی برایشان رخ میدهد کسانی هستند که شنیدن انتقاد را برنمیتابند.
چهرههای شناختهشده نباید نیازمند دوباره شناساندن خود باشند
این طراح شخصیت انیمیشن، به این پرسش که «آیا میتوان حضور چهرههای شناخته شده را در این رویداد نشانهای از ضعف انیمیشنسازی در کشورمان دانست؟ چراکه علیالقاعده چنین افرادی نباید نیازمند دوباره شناساندن خود به سرمایهگذار باشند!» پاسخ مثبت داد و گفت: «بله، چنین کسانی نیز در جمع ما حاضرند. کسانی که اساسا نباید در طول سال بیکار و جدول کاریشان خالی باشد. در حالی که به واسطه تغییر مدام مدیریت فرهنگی، هنرمندان ناچارند هر بار از نقطه اول به شناساندن خود بپردازند.»
عدم استفاده از هوش مصنوعی، مزیت کار یک انیماتور نیست
عظیمی همچنین در پاسخ به این پرسش که با توجه به توسعه روزافزون استفاده از هوش مصنوعی در عرصه هنر، نظرش در مورد آن چیست؟ توضیح داد: «همه ما کمی از هوش مصنوعی گریزانیم. اما این گریزانبودن، صرفا تا جایی، میتواند ادامه پیدا کند. من به عنوان یکی از کسانی که در ساختار پیشین رشد کرده است، به شخصه تا شش ماه پیش معتقد به عدم استفاده از هوش مصنوعی در تولید انیمیشن بودم، ولی در آخرین کارم از هوش مصنوعی استفاده کردم! به خاطر دارم اوایل دهه ۷۰ نیز که شاهد ورود تکنیک سه بعدی، انیمیشن کامپیوتری، بودیم همین دافعهای که هماکنون نسبت به هوش مصنوعی وجود دارد، نسبت به آن نیز وجود داشت. در حالی که هوش مصنوعی یک ابزار است که اگر به درستی از آن استفاده و خروجی درستی از آن بیرون کشیده شود، میتواند اتفاقات قابل توجهی را رقم بزند.» او در پایان گفتوگو بار دیگر بر ترس طبیعیاش از هوش مصنوعی اشاره کرد. چرا که معتقد است نمیتواند، به عنوان مثال، مانند یک جوان ۲۰ ساله از آن استفاده کند. هرچند تجربهاش به او میگوید این هم ابزاری است مانند هر ابزار دیگر ازجمله تکنیک سه بعدی که میتواند موجب تسهیل کار شود. عظیمی همچنین تاکید کرد که از سالها پیش چه مستقیم و چه غیرمستقیم همراه گروه تهیه و تولید برنامههای استعدادیابی همچون «عصر جدید» بوده است چرا که فراهم کردن زمینهای برای بروز و ظهور استعدادهای تا به حال دیده نشده، موجب لذتش است. او اگرچه بر آسیبهای احتمالی این کشف در صورت عدم وجود ظرفیت لازم در فرد نیز آگاه است اما مجموع این اتفاق را موجب لذتی بینهایت توصیف میکند که نمیتواند با هیچ قراردادی با هیچ عدد و رقمی برابری کند.
«رویداد سرمایهگذاری پویانمایی کوتاه» به دبیری امیر مهران از ۲۳ تا ۲۵ آذرماه در کاشان در حال برگزاری است. همچنین «رویداد سرمایهگذاری پویانمایی سریالی و سینمایی» به دبیری علی قربانی از ۲۴ تا ۲۶ دیماه در مشهد برگزار میشود.
عکاس: سهیل صلاحیزاده
۵۹۲۴۲