بزرگترین کوه یخ جهان در حال فروپاشی است

دانشمندان می‌گویند A23a که در میان قدیمی‌ترین و بزرگترین ابرکوه‌های ثبت‌شده تاکنون قرار دارد، در آب‌های گرم‌تر از هم پاشیده و ممکن است ظرف چند هفته ناپدید شود.

این کوه یخ عظیم که اغلب از نظر شکل به دندان تشبیه می‌شود، ماه‌هاست که در اقیانوس اطلس جنوبی به سمت شمال در حرکت است. این «پادشاه دریاها»ی سابق که اکنون در معرض آب‌های گرم‌تر قرار گرفته و با امواج عظیم برخورد می‌کند، به سرعت در حال فروپاشی است. آقای اندرو میرز، اقیانوس‌شناس فیزیکی در سازمان بررسی قطب جنوب بریتانیا (BAS)، گفت که A23a با حرکت به سمت شمال، «به طرز چشمگیری در حال تجزیه» است.

مایرز به خبرگزاری فرانسه گفت: «به نظرم کاملاً در حال نابودی است. عملاً از زیر در حال پوسیدن است.» «[اخیراً] آب برای حفظ آن خیلی گرم است. دائماً در حال ذوب شدن است.»

اوایل امسال، این کوه یخی عظیم حدود یک تریلیون تن وزن داشت، حدود ۱۰۰ میلیون برابر سنگین‌تر از برج ایفل در پاریس. در اوج خود، A23a حدود ۱۵۴۰ مایل مربع مساحت داشت، بیش از دو برابر لندن بزرگ (۶۰۷ مایل مربع) و ضخامت آن به طرز چشمگیری ۱۳۱۲ فوت بود. طبق تحلیل تصاویر ماهواره‌ای خبرگزاری فرانسه، اکنون ۶۸۳ مایل مربع و ۳۷ مایل در عریض‌ترین نقطه خود است که آن را به کمتر از نصف اندازه اولیه‌اش می‌رساند. 

در هفته‌های اخیر، تکه‌های بزرگی به اندازه حدود ۱۵۰ مایل مربع از آن جدا شده‌اند، در حالی که «تراشه‌های» کوچک‌تری، که بسیاری از آن‌ها هنوز به اندازه‌ای بزرگ هستند که می‌توانند کشتی‌ها را تهدید کنند، دریای اطراف آن را پوشانده‌اند. مانند فرسایش ساحلی زمین، امواج به کوه یخ برخورد می‌کنند تا شکاف‌هایی ایجاد کنند که به طور پیوسته بزرگتر می‌شوند تا زمانی که قسمت بالایی فرو بریزد و «توده‌های» کوچکی باقی بماند که سپس «کنده‌های» کوچکتری را تشکیل می‌دهند. همچنان که این کوه یخ توسط جریان‌های اقیانوسی به سمت شمال حرکت می‌کند، آب‌های اطراف گرم‌تر می‌شوند و به زودی به طور کامل ذوب خواهد شد.

آقای مایرز گفت: «انتظار دارم این روند در هفته‌های آینده ادامه یابد و ظرف چند هفته واقعاً قابل شناسایی نباشد.» به گفته مایرز، دانشمندان از مدت زمانی که این کوه یخ به هم چسبیده بود، «شگفت‌زده» شده‌اند.

او افزود: «بیشتر کوه‌های یخ تا این حد دوام نمی‌آورند. این یکی واقعاً بزرگ است، بنابراین بیشتر از بقیه دوام آورده و فراتر رفته است.» اما در نهایت، کوه‌های یخ پس از ترک حفاظت یخی قطب جنوب «محکوم به فنا» هستند و ناپدید شدن آن‌ها فقط مسئله زمان است.

تکه یخ A23a بزرگترین قطعه باقی مانده از یک کوه یخ است که در آگوست ۱۹۸۶ از فلچنر یخی قطب جنوب جدا شد. این کوه یخ تنها چند صد مایل حرکت کرده بود که در کف اقیانوس گیر کرد یا به گل نشست و در نهایت برای ۳۰ سال آینده ثابت ماند. کوه‌های یخی زمانی که دیواره آن‌ها (قسمت زیر سطح آب) عمیق‌تر از عمق آب باشد، در کف اقیانوس به گل نشست می‌کنند. A23a سرانجام در سال ۲۰۲۰ جدا شد و شروع به حرکت به سمت شمال کرد، اگرچه سفر آن گاهی اوقات توسط نیروهای اقیانوسی که آن را درجا به چرخش نگه می‌داشتند، به تأخیر افتاده است.

این توده عظیم آب شیرین توسط قدرتمندترین «جت استریم» اقیانوسی جهان، جریان پیراقطبی قطب جنوب، به حرکت در می‌آمد. حدود ماه مارس، این توده در آب‌های کم‌عمق جزیره دورافتاده جورجیای جنوبی به گل نشست و این نگرانی را ایجاد کرد که ممکن است به محل‌های تولید مثل و تغذیه پنگوئن‌های بالغ و بچه‌هایشان برخورد کند.
 

خوشبختانه، A23a در اواخر ماه می از محل خود جدا شد، در اطراف جزیره چرخید و سفر خود را به سمت شمال ادامه داد. با این حال، سخنگوی BAS به دیلی میل گفت که به گل نشستن و «آزاد شدن عظیم آب شیرین سرد» احتمالاً تأثیر عمده‌ای بر موجودات زنده در بستر دریا و آب‌های اطراف داشته است.

در هفته‌های اخیر، سرعت این کوه یخ افزایش یافته و گاهی اوقات تا ۱۲ مایل (۲۰ کیلومتر) در یک روز حرکت می‌کند، تقریباً معادل فاصله بین کامدن و کرویدون. آقای مایرز که در اواخر سال ۲۰۲۳ با این کوه یخ مواجه شد و از آن زمان تاکنون آن را با ماهواره‌ها ردیابی کرده است، A23a را یک «دیوار یخی عظیم به سبک سریال بازی تاج و تخت» نامید. او گفت: «با برخورد امواج به آن و اگر کمی نور خورشید از آن عبور کند، واقعاً چشمگیر است.» «جدا شدن» کوه یخ و تکه‌هایی از لبه آن، یک فرآیند طبیعی است که اغلب در اثر تشکیل شکاف‌های یخی ایجاد می‌شود.

اما دانشمندان می‌گویند سرعت از بین رفتن کوه‌های یخی از قطب جنوب رو به افزایش است، احتمالاً به دلیل تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی.