فاخره بهبهانی: دکتر مرضیه اعلیزاده، پزشک متخصص طب سنتی در گفتگو با recive میگوید: سنگ کیسه صفرا از شایعترین بیماریهاست که مبتلایان به آن ممکن است علائم مختلف گوارشی را تجربه کنند. سنگهای صفراوی میتوانند بدون علامت یا علامتدار باشند. بیشتر از ۲۰درصد افراد مبتلا به سنگهای صفراوی، علامتدار یا دچار عوارض میشوند.
بیماران بدون علامت منتظر باشند
صفرا در کبد تولید و به کیسه صفرا راه یافته و بعد از خوردن غذا، کیسه صفرا منقبض و صفرا به داخل روده میریزد تا به هضم غذا بهخصوص چربیها کمک کند. در صورت تشکیل سنگ صفرا گاهی پزشک راهی جز برداشتن کیسه صفرا ندارد. اما در بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا که بدون علامت هستند مدیریت انتظار، مناسبترین انتخاب است و باید منتظر بود و دید تا علائم بیمار به کدام سمت میرود.
از لجن صفراوی تا سنگهای صفراوی
در طب سنتی علت تشکیل سنگهای صفراوی، وجود خلط زیاد و غلیظ در بدن است اما اگر مقدار این خلط، کم یا خیلی غلیظ نباشد، اسلاج یا لجن صفراوی به وجود میآید. از دیگر علل مهم تولید سنگ صفرا، چاقی، جنس زن، افزایش سن، سردی مزاج و تنگی مجاری صفراوی را میتوان نام برد. بیتحرکی نیز یکی دیگر از علل مهم است. بیماری سنگ کیسه صفرا به تعامل پیچیده بین عوامل ژنتیک، سبک زندگی و رژیم غذایی بستگی دارد. اضافه وزن، افزایش چربیها و مقاومت به انسولین با افزایش بروز سنگ کیسه صفرا مرتبط است.
تشکیل صفرای اشباع شده از کلسترول در کبد، عامل پیشنیاز برای تشکیل سنگهای صفراوی است. عامل مهم دیگر، میزان غلظت کلسیم صفرای موجود در کیسه صفراست. سنگ صفرا یک هسته مرکزی از نمکهای کلسیم دارد و اطرافش هم کلسترول یا بیکربنات کلسیم وجود دارد.
درمان سوءهاضمه و تقویت هضم
از دیدگاه طب سنتی جهت پیشگیری از تولید سنگ صفرا، پرهیز از پرخوری، درهمخوری و درمان سوءهاضمه در اولویت است. خوردن مواد غذایی غلیظ مانند شیر، پنیر تازه، گوشتهای غلیظ مانند گوشت شتر و گاو و ماهی، شیر برنج، هریسه، کلهپاچه، فالودههای لزج، نان فطیر، رشته، کشک، حلوا، میوههای خام و دیرهضم میتوانند در ایجاد سنگهای صفراوی تاثیر داشته باشند بهخصوص اگر قدرت هضم فرد ضعیف باشد. همچنین بادمجان و تخممرغ خیلی پختهشده نیز در ایجاد سنگ دخالت دارند. پیروی از برنامههای غذایی که با افزایش مصرف کالری با قندهای تصفیه شده بهخصوص مواد غذایی حاوی شکر همراه با آرد سفید، مصرف چربی و فروکتوز بالا، فیبر و ویتامینC کم و فستفود همراه هستند، خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش میدهند. این بیماری با رژیم غذایی حاوی چربی و گوشت زیاد بهطور معناداری مرتبط است.
نسخه طب سنتی برای مبتلایان به سنگ صفرا
ورزش، بلافاصله یا به مدت کوتاهی پس از غذا از مواردی است که پرهیز از آن به مبتلایان توصیه میشود. ورزش باید معتدل و قبل از غذا انجام شود، ماساژ و روغنمالی بدن میتواند موثر واقع شود.
اگر بدن ضعیف است از غذاهای زود هضم مانند گوشت مرغ، گوشت بره، بزغاله و تخممرغ عسلی و امثال آن استفاده شود. اگر فرد قوی است بهتر است حجم غذا را کم و خوراکیهایی مانند ماش، اسفناج، سوپ جو و نخودآب استفاده کند. کرفس و شوید نیز در تقویت هضم موثر هستند. مصرف چربیهای غیراشباع، فیبر، روغن زیتون، امگا ــ ۳ و مصرف پروتئین گیاهی و مکملهای ویتامین C نقش محافظتی دارند همچنین برای برطرف شدن یبوست در مبتلایان باید اقدام شود.
۴۷۲۳۲
