بدقولی های تاریخی، غنیسازی صفر اورانیوم را به مانع توافق تبدیل کرده است/ ایران خود را با استانداردی ناعادلانه در مقایسه با هند و اسرائیل میبیند
بدقولی های تاریخی، غنیسازی صفر اورانیوم را به مانع توافق تبدیل کرده است/ ایران خود را با استانداردی ناعادلانه در مقایسه با هند و اسرائیل میبیند
به گزارش recive، باربارا اسلاوین، کارشناس سیاست خارجی در جدیدترین نوشتار خود برای مرکز استیمسون آورده است: حفظ برنامه غنیسازی داخلی برای ایران، با وجود هزینههای سنگین، مطالبهای افراطی نیست.
به گزارش جماران؛ در ادامه نکات مهم این یادداشت آمده است:
1. بار دیگر موضوع تداوم غنیسازی اورانیوم در خاک ایران بهعنوان مانعی کلیدی بر سر راه توافق هستهای میان تهران و واشنگتن مطرح شده است. ایران تصریح کرده که توقف غنیسازی داخلی خط قرمز آن است و هیچ توافقی بدون این عنصر برایش پذیرفتنی نیست.
2. سابقه این موضع به دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی بازمیگردد، زمانی که ایران به دنبال دستیابی به فناوری تولید سوخت هستهای بود اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ و بهویژه بهدلیل خلف وعده کشورهای اروپایی در تحویل اورانیوم غنیشده، احساس بیاعتمادی و بینیازشدن از تأمین خارجی تقویت شد.
3. در دهه ۱۳۶۰، در جریان جنگ با عراق و تحت فشار انزوای دیپلماتیک، ایران به بازار سیاه پاکستان و شبکه عبدالقادرخان روی آورد و توانست نخستین سانتریفیوژهای خود را بسازد. این موفقیت بهعنوان یک دستاورد ملی و علمی بزرگ معرفی شد.
4. فعالیتهای ایران در زمینه تکنولوژی هستهای، موجب توبیخ از سوی آژانس، ارجاع به شورای امنیت سازمان ملل و در نهایت اعمال تحریمهای شدید شد. اما در نهایت مذاکرات چندجانبه به توافق برجام در سال ۲۰۱۵ منتهی شد، که ایران طی آن بیشتر ذخایر اورانیوم خود را به بیرون کشور ارسال کرد، غنیسازی را محدود نمود و بازرسیهای آژانس را پذیرفت.
5. آمریکا با خروج از برجام در دوران ترامپ این اعتماد را شکست؛ اکنون ایران اعلام کرده اگرچه آماده است مجدداً ذخایر خود را صادر و سطح غنیسازی را محدود کند اما هرگز غنیسازی داخلی را کنار نخواهد گذاشت.
6. به باور برخی تحلیلگران از جمله سینا عضدی، ایران این برنامه را نه فقط یک دستاورد علمی، بلکه نماد حاکمیت ملی خود میداند. تجربه گذشته نیز به آنها آموخته که نباید به تأمین خارجی سوخت هستهای اعتماد کنند.
7. اسلاوین تأکید میکند که نیازی به «صفر کردن غنیسازی» برای جلوگیری از ساخت بمب نیست؛ اگر نظارتهای سختگیرانهتری مانند اجرای پروتکل الحاقی و نظارت آنلاین بر غنیسازی اعمال شود، میتوان از انحراف جلوگیری کرد.
8. اگرچه ایران در گذشته شفاف نبوده، اما خود را با استانداردی ناعادلانه در مقایسه با هند و اسرائیل رویاروی میبیند؛ کشورهایی که عضو NPT نیستند اما زرادخانه هستهای دارند، در حالی که ایران دائماً تحت فشار و تحریم قرار دارد.
9. در نهایت، اسلاوین نتیجه میگیرد که حفظ برنامه غنیسازی داخلی برای ایران، با وجود هزینههای سنگین، مطالبهای افراطی نیست و اگر با نظارتپذیری واقعی همراه باشد، میتواند به توافقی مؤثر منجر شود و جایگزین آن – یعنی جنگی دیگر در خاورمیانه – بسیار فاجعهبارتر خواهد بود.
310310
