به گزارش recive، در طول روزهای گذشته که نتایج اولیه انتخابات اعلام شد و ساختار کلی فهرست های پیروز انتخابات مشخص شده است، رهبران سیاسی شیعه به طرز چشمگیری برای تبیین شاکله دولت جدید به تکاپو افتاده اند؛ این تحرکات در میان جریان های سیاسی اهل سنت با وعده و وعید همراه بوده است اما در میان کردها همه چیز همانند عرف سیاسی سابق بین دو حزب حاکم اقلیم کردستان عراق تقسیم شده است.
چانه زنی در بیت سیاسی شیعه دور از السودانی
به گزارش ایرنا، آنچه در میان تمامی رایزنی ها و دیدارهای رهبران سیاسی شیعه جلب توجه کرد، دیدار رهبران چارچوب هماهنگی به دور از «محمد شیاع السودانی» نخست وزیر و رهبر ائتلاف «سازندگی و توسعه» است و همزمان گمانه زنی ها از احتمال گسست در داخل ائتلاف السوادنی به نفع ائتلاف بزرگ چارچوب هماهنگی خبر می دهد.
این گمانه زنی ها اگر صحت داشته باشد به معنی دور شدن پست نخست وزیری از محمد شیاع السودانی است و آنچه این گمانه زنی ها را تقویت کرده است، دیدار «فالح الفیاض» متحد سیاسی السودانی در انتخابات اخیر با رهبران چارچوب هماهنگی امثال نوری المالکی، هادی العامری و شیخ قیس الخزعلی است.
برخی گزارش ها حاکی است که فالح الفیاض رییس سازمان الحشد الشعبی و «احمد الاسدی» رهبر گروه سیاسی – جهادی «جند الامام» و وزیر کار و امور اجتماعی فعلی که هر دو متحد السودانی در این انتخابات بودند، در حال بازگشت مجدد به صفوف ائتلاف چارچوب هماهنگی هستند که در انتخابات پارلمانی سابق بعد از انصراف جریان صدر از پارلمان شکل گرفت.
براساس گزارش ها، الفیاض دراین انتخابات ۱۰ کرسی و احمد الاسدی ۶ کرسی کسب کردند و بازگشت این دو رهبر سیاسی به ائتلاف چارچوب هماهنگی، عملا به معنی آن است که ائتلاف سازندگی و توسعه محمد شیاع السودانی ۱۶ کرسی از دست خواهد و تعداد کرسی هایش از ۴۶ به ۳۰ کرسی (هم اندازه کرسی های ائتلاف نوری المالکی) خواهند رسید و عملا تصدی مجدد پست نخست وزیری توسط السودانی دور از انتظار خواهد بود.
اظهارت امروز یکشنبه منتسب به «بهاء الاعرجی» چهره نزدیک به السودانی که مورد توجه رسانه ها و سایت های خبری عراقی قرار گرفته است نشان می دهد که گروه السودانی نیز به اهمیت ائتلاف چارچوب هماهنگی به عنوان مرجع سیاسی شیعیان واقف شده است.
الاعرجی که به همراه ائتلاف السودانی به پارلمان در این دوره راه یافته است در اظهاراتی گفته است:«تصمیم ائتلاف چارچوب هماهنگی به عنوان بزرگترین فراکسیون شیعیان در پارلمان جدید، اساس تفاهم های سیاسی را تشکیل می دهد و ائتلاف سازندگی و توسعه (محمد شیاع السودانی) یکی از ارکان آن است.»
ائتلاف چارچوب هماهنگی در وقت حاضر بدون احتساب کرسی های گروه های سیاسی فالح فیاض و احمد الاسدی بالغ بریکصد کرسی دارد و اگر این دو گروه سیاسی نیز به آن ملحق شوند به بیش از ۱۲۰ کرسی خواهد رسید و طبق قانون به عنوان بزرگترین فراکسیون پارلمان، حق تشکیل دولت را دارد و نخست وزیر از داخل آن برانگیخته خواهد شد.
اگر ائتلاف السودانی نیز بخواهد به این ائتلاف بزرگ بپیوندد و تمامی گزارش ها نیز گویای آن است که خواهد پیوست، دولت جدید در سریعترین زمان ممکن تشکیل خواهد شد اما نامگذاری نخست وزیر جدید بستگی به توافق رهبران چارچوب هماهنگی دارد.
رسانه های عراقی و صاحب نظران امروز یکشنبه، دیدارهای فالح الفیاض را با رهبران عمده چارچوب هماهنگی امثال نوری المالکی، قیس الخزعلی، هادی العامری و سید عمار حکیم را سرآغازی برای پیوستن ائتلاف السودانی به این ائتلاف بزرگ می دانند.
«محمد جمیل المیاحی» استاندار واسط که ائتلاف استانی او توانست در واسط یکی از پیروزهای بزرگ انتخابات پارلمانی باشد در توئیتی امروز گفته است: «معیارهایی که ائتلاف چارچوب هماهنگی برای انتخاب نخست وزیر طراحی کرده است برای دورنگه داشتن این پست از انحصارگرایی و بازیچه قراردادن دارایی کشور حائز اهمیت است و اجازه نمی دهد نهادهای دولت به حساب تقدس گرایی فردی، تضعیف شود.»
«احمد عبدالساده» روزنامه نگار منتقد دولت السودانی نیز با قاطعیت گفته است که ائتلاف چارچوب هماهنگی (شیعیان) تنها مرجع سیاسی تعیین نخست وزیر آینده است و قطعا السودانی نخست وزیر نخواهد بود.
وی با اشاره به رایزنیهای جاری بین رهبران ائتلاف چارچوب هماهنگی و آنها که متحد سیاسی السوادنی در انتخابات اخیر بودند معتقد است که چارچوب هماهنگی در ائتلاف السودانی، گسست ایجاد خواهد کرد و بسیاری از عناصر ارشد ائتلاف السودانی به چارچوب هماهنگی خواهند پیوست.
«هوشیار زیباری» عضو ارشد حزب دمکرات کردستان و وزیر خارجه سابق عراق در توئیتی پیش بینی کرده است که چالش اساسی در تشکیل دولت جدید، جایگاه سیاسی محمد الشیاع السودانی در معادله دولت جدید باشد.
«ایاد جمال الدین» چهره سیاسی عراقی نیز معتقد است که «ذکاوت نوری المالکی» نیز در این مرحله همانند مراحل سابق تکرار خواهد شد و همان طور که قبلا «ایاد علاوی» را با وجود داشتن اکثریت کرسی های پارلمان، خانه نشین کرد، این بار نیز السودانی از پست نخست وزیری کنار گذاشته می شود.
به اعتقاد ناظران اوضاع عراق، رهبران ائتلاف چارچوب هماهنگی با توجه به تجربه سیاسی که در طول بیش از ۲۰ سال از اداره کشور به دست آورده اند، با در نظرگرفتن اوضاع داخلی و منطقه و چالشهای پیشرو همان طور که در مرحله حساس انتخابات سابق با وجود همه جنجالی که ایجاد شد و موجب انصراف جریان صدر از پارلمان و تشکیل دولت شد اما در نهایت این ائتلاف بزرگ سیاسی توانست، شرایط عادی را به کشور برگرداند و با انتخاب السودانی در آن مرحله، اولین سنگ بنای عمران و سازندگی را در عراق بنیاد نهاد و توانست اعتماد مجدد مردمی را به دست آورد که در انتخابات اخیر با حضور غیر منتظره بیش از ۵۶ درصد رای دهندگان تحقق بخشید.
آنکارا و نظم بخشی به اردوگاه سیاسی اهل سنت
اوضاع داخل جریان های سیاسی اهل سنت حال و هوای دیگری دارد و با پیروزی قاطع «محمد الحلبوسی» رهبر حزب تقدم و رییس پارلمان سابق، خط و نشان های جریان های سیاسی اهل سنت برای همدیگر شدت و حدت بیشتری یافته است امری که ترکیه را به مداخله واداشته است شاید بتواند بین آنها صلح و انسجام ایجاد کند.
بیشتر جنگ و دعواهای سیاسی در داخل اردوگاه اهل سنت حول پست ریاست پارلمان می چرخد که براساس عرف سیاسی در طول ۲۰ سال گذشته، سهم اهل سنت بوده است.
«زیاد الجنابی» عضو پیروز انتخابات گروه «السیاده» (خمیس الخنجر) از حوزه انتخابیه بغداد در ویدئویی که از او منتشر شده است در جمع هوادارانش سوگند یاد می کند که اجازه ندهد محمد الحلبوسی دوباره چکش پارلمان (ریاست پارلمان) را به دست بگیرد و وعده داده است تا ظرف دو ماه یا حداقل ۴۵ روز آتی، الحلبوسی را به اتهام مصرف مواد مخدر بازداشت کند.
با توجه به فضای تنش آفرینی که بیت سیاسی اهل سنت را در نوردیده است، آنکارا همانند انتخابات سابق، این بار نیز درصدد ایجاد انسجام و صلح بین گروه های سیاسی اهل سنت برآمده است و در این راستا طی روزهای اخیر «جمال الدین چالیک» معاون رییس سازمان امنیت و اطلاعات ترکیه را برای نظم بخشی به ائتلاف های سیاسی اهل سنت به عراق اعزام کرده است.
برخی چهره های سیاسی اهل سنت، چنین خبری را تکذیب کرده اند اما منابع دیگر اهل سنت، مدعی اند که چالیک به دور از چشم رسانه ها وارد عراق شده است و نخستین رایزنی ها را با رهبران سیاسی اهل سنت آغاز کرده است.
تلویزیون «العهد» عراق امروز به نقل از برخی کارشناسان سیاسی که با آنها گفت وگو کرده است آورده است که حضور چالیک در بغداد موضوعیت ندارد زیرا عملا حزب محمد الحلبوسی بیشترین کرسی های پارلمان را در میان ائتلاف های سیاسی اهل سنت به دست آورده است و نیازی به مداخله ترکیه نیست.
حزب تقدم دراین دوره از پارلمان توانست از مجموع ۳۲۹ کرسی پارلمان، ۲۷ کرسی به دست آورد در حالی که نزدیک ترین رقیب سیاسی او، «ائتلاف العزم» (مثنی السامرائی) با اختلاف ۱۱ کرسی تنها ۱۶ کرسی کسب کرده است و ائتلاف «خمیس الخنجر» و ائتلاف «الحسم» (ثابت العباسی) دیگر رقبای حزب تقدم هرکدام تنها ۹ کرسی به دست آوردند و شخصیت های شناخته شده ای مثل «محمود المشهدانی» رییس پارلمان سابق عملا هیچ توفیقی در این دوره نداشت و نتوانست به پارلمان راه پیدا کند.
در عین حال «مزاحم الحویت» چهره سیاسی نزدیک به الحلبوسی در توئیتی امروز یکشنبه گفته است که بعضی از نمایندگان اهل سنت در پارلمان جدید به زودی از احزاب و ائتلاف های سیاسی خود انصراف داده و به لیست حزب تقدم (محمد الحلبوسی) خواهند پیوست.
وی گفته است: «چهار حزب اهل سنت که از آنها به گروه سیاسی وابسته به ترکیه و عربستان سعودی یاد می شود، به طور کامل از رایزنی های سیاسی برای تشکیل دولت، دور نگه داشته خواهند شد و از پشت پنجره، رایزنی ها را دنبال خواهند کرد.»
به اعتقاد ناظران کنایه الحویت از احزاب سنی وابسته به ترکیه و عربستان سعودی، اشاره به ائتلاف السیاده «خمیس الخنجر»، ائتلاف الحسم «ثابت العباسی» (وزیر دفاع فعلی) و ائتلاف العزم «مثنی السامرائی» دارد.
کردها بدون تغییر
آرایش سیاسی در داخل بیت سیاسی کردها به روال همیشه بین دو حزب عمده حاکم در اقلیم کردستان عراق یا به تعبیر رسانه های عراق، بین دو خانواده طالبانی و بارزانی تقسیم خواهد شد.
طبق عرف سیاسی، در این دوره نیز پست ریاست جمهوری سهم کردها خواهد بود هرچند محمد الحلبوسی در دوره تبلیغات انتخاباتی گفته بود که دنبال تغییر عرف سیاسی حاکم بر عراق است و می خواهد در دوره جدید، پست ریاست جمهوری را به دست آورد اما این انتظارات او با مخالفت کردها مواجه شد.
براین اساس انتظار می رود پست ریاست جمهوری همچنان سهم کردها باقی بماند اما حزب بارزانی از دوره سابق انتخابات (۲۰۲۱) روند جدیدی را آغاز کرده است و آن اینکه علاوه بر پست ریاست اقلیم کردستان عراق، ریاست جمهوری عراق را نیز به دست آورد امری که تاکنون با مخالفت حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق مواجه شده است و ائتلاف چارچوب هماهنگی نیز چندان تمایلی به این رویکرد تاکنون نشان نداده است.
رسانه های نزدیک به حزب دمکرات کردستان عراق مانند «شفق نیوز» به تازگی در حال طرح مجدد موضوع ریاست جمهوری سهم حزب دمکرات است.
این خبرگزاری وابسته به حزب دمکرات کردستان عراق با انتشار یادداشتی تحت عنوان «نیچروان بارزانی رییس کاخ ریاست جمهوری عراق» به طرح این ایده پرداخته است که نیچروان بارزانی چهره پذیرفته شده در بغداد است و می تواند، رییس جمهور جدید عراق باشد.
این در حالی است که همزمان شنیده ها حاکی است که «بافل طالبانی» رییس حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق احتمالا یکی از نامزدهای مهم پست ریاست جمهوری باشد هرچند تاکنون حزب اتحادیه میهنی در این خصوص اظهار نظر رسمی نکرده است اما بافل طالبانی امروز یکشنبه با «فائق زیدان» رییس قوه قضائیه عراق دیدار کرد و بر ضرورت حفظ حقوق قانونی بعد از انتخابات تاکید کرد.
گرچه فضای عمومی در کردستان، نشان از آرامش می دهد اما اختلافات جدی بین دمکرات و اتحادیه بر سر تقسیم قدرت به تدریج در حال بروز و ظهور می نماید در عین حال اعتماد به ائتلاف چارچوب هماهنگی (ائتلاف بزرگ شیعیان) به عنوان شریک سیاسی مطمئن، بیش از پیش اطمینان خاطر را در داخل حزب اتحادیه میهنی مبنی بر حفظ پست کلیدی ریاست جمهوری برای این حزب تقویت کرده است هرچند دیدگاه دیگر حاکی است که طرح موضوع ریاست جمهوری توسط بارزانی ها برای گرفتن امتیاز بیشتر از رقبای سنتی خود، طالبانی ها است.
در همین راستا محمد شیاع السودانی قرار است روز سه شنبه آتی عازم اقلیم کردستان عراق می شود و طبق اعلام رسانه های عراق قرار است در اربیل با «مسرور بارزانی» نخست وزیر دولت محلی اقلیم و دیگر مسوولان اقلیم گفت وگو کند و انتظار می رود این سفر بازار رایزنی های سیاسی را در عراق بیش از پیش داغ کند.
بسیاری از صاحب نظران امیدوارند که با توجه به نتائج اولیه انتخابات و مشخص شدن پیروزمندان این دوره و رایزنی هایی فشرده ای که این روزها به جریان افتاده است، تفاهمات سیاسی در سریعترین زمان ممکن حول تشکیل دولت آتی به سرانجام برسد اما نگرانی وجود دارد که اختلافات حول ریاست پارلمان و پست ریاست جمهوری، این بار منجر به تاخیر در شروع به کار دولت جدید شود.
310310
