امیرمسعود عابدین: سالها بود که درباره نحوه عملکرد محفظههای جانبی سوخو ۵۷، بهویژه نسخه صادراتی آن یعنی Su-۵۷E، حدس و گمانهایی مطرح میشد. تصاویر محدود و ویدیوهای بریدهشده وزارت دفاع روسیه، هیچگاه تصویری کامل از چرخه بازشدن، بیرونزدن و جمعشدن این محفظهها ارائه نمیکرد. اما روسیه در دبی این سکوت را شکست؛ آن هم با نمایشی دقیق که نهتنها کارکرد مکانیکی این بخش حساس را شرح میداد، بلکه نشان میداد که چگونه این جنگنده تلاش میکند تا توان تهاجمی پنهانکار و دفاع هوایی لحظهای را در یک بدنه واحد جمع کند.
اولین نمایش عمومی از محفظه جانبی
در جریان نمایش پروازی در دبی، نمونه اولیه Su-۵۷E در برابر دوربینها، یکی از مهمترین بخشهای داخلی خود را به نمایش گذاشت. هواپیما هنگام عبور از مقابل تماشاگران، پوشش باریک و قایقمانند محفظه جانبی را در ریشه بال باز کرد. سپس سازه پرتابگر، بدنه موشک کوتاهبرد را که در این نمایش یک ماکت هماندازه نمونه واقعی بود، به آرامی بیرون آورد و در معرض جریان هوا قرار داد و دوباره آن را به داخل بدنه بازگرداند.
این توالی، نخستین تصویر یکپارچه و کامل از چرخه عملیاتی محفظههای جانبی محسوب میشود؛ چرخهای که پیشتر تنها از طریق چند عکس پراکنده یا کلیپی کوتاه در سال ۲۰۲۰، تا حدی قابل تصور بود. روسیه با این نمایش عملا نشان داد که نسخه صادراتی Su-۵۷ نیز این قابلیت را حفظ کرده است.
سازوکار محفظه: پرتاب سریع با حداقل دیدهشدن
آنچه نمایش داده شد نشان میدهد که محفظه جانبی، یک محفظه پرتاب سریع است. موشک تنها به مدت چند ثانیه از بدنه خارج میشود؛ زمان کافی برای آنکه جستجوگر هدف را ببیند، قفل کند و در صورت لزوم شلیک انجام شود.
این طراحی کمک میکند تا پروفایل راداری جنگنده افزایش قابل توجهی پیدا نکند. برای جنگندهای که به پنهانکاری وابسته است، حتی چند ثانیه باز ماندن یک درِ بزرگ میتواند تفاوت حیاتی ایجاد کند؛ به همین دلیل، روسها راهحلی با کمترین زمان قرارگیری در معرض رادار ارائه کردهاند.
موشک محتمل: R-۷۴M۲
بر اساس اسناد روسی و تحلیلهای مستقل، موشک اصلی این محفظه، R-۷۴M۲ است؛ نسخهای ارتقایافته از خانواده R-۷۴/R-۷۳. این موشک بدنهای باریکتر و بالکهای کوتاه شده دارد تا با فضای محدود محفظه ۳۲۰ در ۳۲۰ میلیمتری سازگاری داشته باشد.
نسل جدید جستجوگر مادون قرمز Karfagen-۷۶۰، موتوری با زمان سوختن طولانیتر و برد تخمینی ۳۰ تا ۵۰ کیلومتر، این موشک را به رقیبی برای سامانههای غربی مانند AIM-۹X و ASRAAM تبدیل میکند.
چرا محفظه جانبی برای سوخو-۵۷ حیاتی است؟
نقش این محفظه زمانی روشن میشود که بدانیم سوخو-۵۷ برای عملیات در محیطهای تهدیدآمیز طراحی شده است؛ جایی که نیاز دارد همزمان هدفهای زمینی و تابشی را با موشکهای ضدتشعشع مانند Kh-۵۸UShK سرکوب کند، پنهانکاری خود را حفظ نماید و در صورت روبهرو شدن ناگهانی با جنگنده دشمن، توان دفاع لحظهای داشته باشد.
انتخاب نمایشگاه دبی برای این رونمایی تصادفی نیست. دبی یکی از مکانهای اصلی برای جذب مشتریان نظامی در خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیاست. کشورهایی مانند الجزایر، ایران و اتیوپی پیشتر بهعنوان مشتریان بالقوه سوخو ۵۷ مطرح شدهاند و نمایش این قابلیت، پیام مشخصی دارد.
منبع: armyrecognition
۵۸۳۲۲