تینا مزدکی_بسیاری از اختراعات همچون چرخ، دستگاه چاپ و موتور بخار در فهرست «بزرگترین اختراع تاریخ» قرار میگیرند.
اما براساس یک کتاب تازه، این عنوان باید به کارخانه ارّه کشی برسد که سال ۱۵۹۳ توسط مخترع هلندی، کورنِلیس کورنِلیسزون طراحی شد.
جایمه داویلا در کتاب Forgotten مینویسد: «پیش از مکانیزهشدن فرایند ارّهکاری، ساخت یک کشتی تجاری کوچک به حدود ده نجار نیاز داشت که سه ماه کار مداوم انجام دهند. اما با کارخانه ارّه کشی بادی، همین حجم از چوب بُریدهشده در کمتر از یک هفته تولید میشد.»
به لطف این ارّه مکانیکی سریع که تنههای چوب را تقریباً بدون دخالت نیروی انسانی به تخته تبدیل میکرد، هلندیها میتوانستند کشتیهایی بسیار سریعتر از رقبای خود بسازند؛ موضوعی که در نهایت یک سده سلطه دریایی، اقتصادی و فرهنگی هلند در اروپا و جهان را رقم زد.
داویلا میگوید کارخانه ارّه کشی کورنِلیسزون «نخستین ماشین صنعتی واقعی در تاریخ بشر» بود. در این سیستم، یک آسیاببادی چرخ را میچرخاند. یک سازوکار حرکت دورانی چرخ را به حرکت عمودی برای تیغه برش تبدیل میکرد و سازوکاری دیگر همین حرکت دورانی را به حرکت جانبی برای پیشبرد تنه چوب به سمت تیغه بدل میساخت. در این میان، یک سیستم ضامندار (Ratchet) هر چرخه، چوب را با دقت یک گام به جلو میراند.
هر کدام از این اجزا بهتنهایی ساده بودند. نبوغ کورنِلیسزون در این بود که آنها را طوری کنار هم قرار داد که کاملاً هماهنگ عمل کنند؛ برش در هر فرود تیغه انجام شود و تنه چوب در هر بازگشت تیغه یک پله جلو برود. این یک استفاده شگفتانگیز از ابتداییترین قطعات به شمار میرود.
منبع: theguardian
58۳۲۳
