آغاز پروژه ملی سوآپ؛ تحول بزرگ در زیرساخت ارتباطات ایران

پایان دوران سیم‌های مسی؛ آغاز عصر فیبر نوری

کابل‌های مسی دهه‌ها ستون فقرات ارتباطات تلفنی و اینترنت ثابت در ایران بودند، اما افزایش نیاز کاربران به سرعت، پایداری و پهنای باند بیشتر، ضرورت تغییر این زیرساخت را اجتناب‌ناپذیر کرده است. در همین راستا، وزارت ارتباطات طی یک سال گذشته، با تمرکز بر هم‌افزایی با بخش خصوصی، مأموریت گذار کامل از بستر مس به فیبر نوری را به شرکت مخابرات ایران واگذار کرد. روز گذشته با حضور وزیر ارتباطات و جمعی از مدیران ارشد حوزه فناوری، فاز نخست این پروژه عظیم در پنج استان قم، سمنان، فارس، گیلان و تهران به‌طور رسمی آغاز شد.
 

جزئیات پروژه سوآپ و اهداف آن

پروژه «سوآپ» با سرمایه‌گذاری بالغ بر پنج میلیارد دلار و با مشارکت اپراتورها و تولیدکنندگان داخلی اجرا می‌شود. بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، تا پایان دولت چهاردهم بیش از ۶۰ درصد جمعیت کشور به فیبر نوری دسترسی خواهند داشت و تمامی مراکز استان‌ها نیز تا پایان امسال تحت پوشش قرار می‌گیرند.
به گفته محمد جعفرپور، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران، با اجرای این طرح، میانگین سرعت اینترنت ثابت از ۱۶ مگابیت به حدود ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه افزایش می‌یابد. او همچنین از کاهش هشت‌برابری مصرف انرژی نسبت به شبکه مسی و ایجاد ده‌ها هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم به‌عنوان دستاوردهای کلیدی این پروژه یاد کرد.
 

مزایای اقتصادی و زیست‌محیطی فیبر نوری

فیبر نوری نه‌تنها باعث افزایش سرعت و پایداری خدمات اینترنتی می‌شود، بلکه از منظر اقتصادی و زیست‌محیطی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. بر اساس برآوردها، با هر ۱۰ درصد افزایش ضریب نفوذ ارتباطات ثابت، تولید ناخالص ملی بین ۱.۲ تا ۱.۵ درصد رشد خواهد داشت. همچنین کاهش مصرف انرژی و آزادسازی فضاهای مراکز تلفن قدیمی، زمینه‌ساز تحقق «ارتباطات سبز» خواهد بود.
«فیبر نوری نه‌تنها سرعت ارتباطات را افزایش می‌دهد، بلکه زیرساختی سبز و پایدار برای آینده ایران ایجاد می‌کند. این پروژه، حرکتی عاشقانه برای خدمت به مردم است.»
– ستار هاشمی، وزیر ارتباطات
 

هم‌افزایی بخش خصوصی و پایان انحصار

یکی از محورهای اصلی پروژه سوآپ، همکاری گسترده با اپراتورها و بخش خصوصی است. وزیر ارتباطات تأکید کرد که این تحول «اقدامی ضدانحصار» است و همه ذی‌نفعان از جمله اپراتورهای کوچک نیز سهم خود را خواهند داشت. همچنین مصوبه بیت‌استریم و مهاجرت از کابل مسی از سوی کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تصویب شده تا چارچوب همکاری بین شرکت مخابرات و سایر اپراتورها شفاف باشد.
 

حرکت ایران به‌سوی آینده ارتباطات پرسرعت و هوشمند

پروژه «سوآپ» به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح تحول در زیرساخت‌های ارتباطی کشور، مسیر توسعه فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و دولت الکترونیک پایدار را هموار می‌کند. با اجرای کامل این طرح، بار ترافیکی شبکه موبایل کاهش یافته و کیفیت اینترنت همراه نیز بهبود می‌یابد. مسئولان وزارت ارتباطات معتقدند گذار از مس به نور، تنها یک تغییر فنی نیست، بلکه «تحولی ملی» است که آینده اقتصاد دیجیتال ایران را شکل خواهد داد.

آغاز رسمی پروژه سوآپ، پایان دوران زیرساخت‌های مسی و شروع فصل تازه‌ای در صنعت ارتباطات کشور است. این طرح ملی، که نماد وفاق و هم‌صدایی میان دولت، بخش خصوصی و تولیدکنندگان داخلی توصیف شده، می‌تواند ایران را در مسیر توسعه اینترنت پرسرعت، پایدار و سبز قرار دهد.